Khi cơn gió thu man mác về cũng là lúc gánh sấu chín đầy ăm ắp xuất hiện trên các con phố Hà Nội.
Từ khi những mảng hoa be bé li ti hình sao màu trắng sữa chao nghiêng trong gió đầu thu hanh hao, đậu trên vai áo, mái tóc nữ sinh ngày tựu trường háo hức. Những thảm hoa lấm tấm mặt đường Trần Hưng Đạo, Phan Đình Phùng, Trần Phú. Thấm thoắt chẳng mấy chốc mà những ngày hè rộn rã đã trôi qua. Lúc sấu chín cũng là lúc Hà Nội sang thu.
Không chỉ đám học trò mê tít những quả sấu tròn tròn, nho nhỏ, vàng ươm nằm lấp ló trong tán lá xanh um. Sấu chín cây vẫn là thức quà khiến người ta thèm nhỏ dãi ngay cả khi chỉ nghĩ đến. Tuổi thơ mỗi người ai chẳng có đôi lúc không biết nếp tẻ gì, cứ cầm dép mà thia lia lên vòm sấu xanh để mong có một quả sấu chín nào rụng lăn lăn trên hè mà nhặt.“Cô đơn sấu rụng ngoài ngõ vắng”. Câu hát sao mà đúng, sao mà diễn tả được cái hồn cốt, cái chất trữ tình lãng mạn gợi bao kỷ niệm về Hà Nội đến thế.
Sấu chín mùa thu trở thành nét duyên ngầm của học trò Hà Nội. Sấu chín một cách thầm thì, thầm thì như mùa thu dịu dàng tràn đến làm cho không gian chuyển mùa có một sắc thái êm mát làm dịu lòng người. Nhất là lũ học trò gặp lại nhau sau những ngày hè rộn rã, cũng muốn thì thầm với nhau bằng âm thanh của sấu chín mùa thu.
Chắc hẳn người Hà Nội nào xa quê cũng bồi hồi khi được người thân gửi tặng cho cân sấu chín đúng mùa. Bởi đó không chỉ là món ăn mà là cả bao nhiêu kỷ niệm được gói ghém trong món quà giản dị.
Cách dầm sấu chín:
Sấu chín được cạo sạch lớp vỏ sẽ thấy phần "thịt" sấu vàng ươm. Phải thật khéo để tách "thịt" sấu ra khỏi hạt, cắt theo vòng xoáy trôn ốc mà không bị đứt. "Xử" sấu chín cực kỳ đơn giản, có thể chấm muối ăn ngay hoặc đem dầm với đường, muối và ớt.
Để khoảng nửa giờ cho ngấm kỹ gia vị, sấu dầm ăn sẽ thấy bớt chua. Cắn một miếng, thấy giòn sần sật vị quả ngấm đủ chua, cay, ngọt, mặn hòa tan trên lưỡi. Càng để lâu thì sấu dầm ngấm đường sẽ càng ngọt, càng mềm, ăn càng đưa miệng.
