Cách đây 73 năm, đúng vào ngày này, một sự kiện chấn động thế giới đã xảy ra ở Nhật Bản. Sự kiện này đã khiến cho nước Nhật chứng minh với cả thế giới rằng, dù họ nhỏ bé và khó khăn, dù họ bị tổn thương đến nhường nào, họ vẫn đem tinh thần "samurai" vượt lên tất cả.
Cách đây 3 năm - ngày 6/8/2015, bảo tàng Chiến tranh Thế giới thứ II ở Boston, Mỹ đã có hoạt động trưng bày các tờ mệnh lệnh ném bom nguyên tử xuống 2 thành phố của Nhật Bản.
70 năm trước ngày đó, 1 trong 2 mảnh giấy này được truyền đến tay thiếu úy Jacob Beser trước khi ông cùng phi hành đoàn lên chiếc Enola Gay thực hiện nhiệm vụ được cấp trên giao phó.
Tờ mệnh lệnh chỉ thị ném bom vào thành phố Hiroshima.
Có thể thấy trong mảnh giấy được trưng bày, quyết định ném bom được đưa ra vào ngày 5/8/1945, quả bom được thả không được đề cập tên mà ghi chú bằng chữ “special” (đặc biệt). Phần còn lại của tờ lệnh là các hoạt động mà thành viên phi hành đoàn trên các phi đội máy bay tham gia ném bom phải tuân thủ, từ việc cầu nguyện, rời giường, ăn uống, họp bàn trước khi lên máy bay làm nhiệm vụ.
Ngày 6/8/1945 chiếc B-29 Enola Gay của phi đoàn 509, cơ trưởng Đại tá Paul Tibbets, xuất phát từ North Field – căn cứ không quân trên đảo Tinian ở tây Thái Bình Dương, cách Nhật Bản khoảng 6 giờ bay.
Chiếc B-29 mang tên Enola Gay và phi hành đoàn - những người thả quả bom nguyên tử
Lúc 8h15 (giờ Hiroshima), chiếc Enola Gay thả quả bom nguyên tử "Little Boy" trên bầu trời trung tâm Hiroshima. Quả bom nổ cách mặt đất khoảng 600 m với đương lượng nổ 13 kiloton, ngay lập tức giết chết ít nhất 90.000 người và gần 60.000 người thiệt mạng trong nhiều năm sau đó vì chấn thương và di chứng phóng xạ.
Ba ngày sau, thiếu uý Beser nhận được mảnh giấy có nội dung tương tự và nhiệm vụ cho vụ tấn công nguyên tử thứ hai gần tương tự nhiệm vụ ở Hiroshima. Giống như như tờ mệnh lệnh được đưa tới trước đó 3 ngày, quả bom lần này cũng không được nêu tên mà ghi chú là "đặc biệt".
Sáng 9/8/1945, pháo đài bay B-29 Bock's Car, cơ trưởng Thiếu tá Charles W. Sweeney mang quả bom nguyên tử "Fat Man" với mục tiêu số một là Kokura, mục tiêu số hai là Nagasaki. Sau khi bay tới Kokura bầu trời bị che phủ nhiều mây, ngăn cản tầm nhìn, Thiếu tá Sweeney quyết định bay về mục tiêu thứ hai - Nagasaki.
Tờ mệnh lệnh chỉ thị ném bom vào thành phố Nagasaki
11h01 quả bom "Fat Man", mang lõi khoảng 6,4 kg Plutonium 239 được thả xuống Thung lũng công nghiệp của thành phố Nagasaki. 43 giây sau, nó nổ ở 469 mét cách mặt đất, ở giữa xưởng thép và vũ khí của Misubishi ở xưởng thủy lôi của Misubishi-Urakami. Vụ nổ có đương lượng 21 kiloton ngay lập tức giết chết ít nhất 70.000 người, khoảng 60.000 người bị thương.
Nhiều năm sau khi hoàn thành nhiệm vụ, trung úy Beser, người duy nhất nằm trong cả 2 tổ bay của 2 vụ ném bom gặp Kenneth Rendell, người sáng lập ra Bảo tàng Chiến tranh Thế giới thứ II tại Boston, Mỹ và trao cho ông 2 tờ mệnh lệnh này.
"Những tài liệu này là chìa khoá mở ra những gì đã xảy ra trong một loạt các sự kiện làm thay đổi thế giới mãi mãi", Rendell nói với tờ Time.
Cũng trong hôm nay, ngày 6/8, Nhật Bản tổ chức hoạt động tưởng niệm 73 năm ngày quân đội Mỹ ném bom nguyên tử xuống thành phố Hiroshima khiến khoảng 140.000 người thiệt mạng, biến ngày 6/8/1945 trở thành ngày tang thương nhất trong lịch sử quốc gia này cũng như toàn nhân loại.
Hoạt động tưởng niệm các nạn nhân đã thiệt mạng trong thảm họa Hiroshima 73 năm trước
Hiroshima nằm cách thủ đô Tokyo khoảng 700 km về phía Tây. Quả bom nguyên tử ném xuống Hiroshima 73 năm trước hầu như đã san phẳng thành phố khi đó khoảng 100.000 dân. Đó là chưa kể hàng nghìn người phải sống với những nỗi đau thể xác và ký ức kinh hoàng.
Sau 73 năm, dù nhiều thứ đã thay đổi, song cùng với Nagasaki, cái tên Hiroshima vẫn nhắc nhở nhân loại về một thảm họa không được phép lặp lại.
