Vào khoảng 28, 29 tháng Chạp là thời điểm các gia đình có thể lau dọn và bày biện lại bàn thờ gia tiên.
Một trong những vật cúng không thể thiếu trên bàn thờ ngày Tết là mâm ngũ quả. Tùy theo văn hóa và phong tục vùng miền mà mâm ngủ quả sẽ có những khác biệt nhất định trong các gia đình.
Ở miền Bắc, mâm ngủ quả truyền thống thường có chuối, bưởi, quýt, ớt, lê, táo. Còn ở miền Nam, mâm ngũ quả sẽ mãng cầu, dừa, đu đủ, sung, xoài.
Tuy nhiên, không nhất thiết phải chọn đúng 5 loại quả trên mà gia chủ có thể tùy ý sắm những loại quả khác.
Mâm ngũ quả có 5 loại tượng trưng cho ngũ hành Kim - Mộc - Thủy - Hỏa - Thổ. Đông thời mang ý nghĩa Phú – Quý – Thọ – Khang – Ninh (giàu có, sang trọng, sống lâu, khỏe mạnh, bình yên).
5 loại quả nên có 5 màu khác nhau tượng trưng cho ngũ hành
Màu đỏ (hành Hỏa): có thể lựa chọn quả hồng, táo tây, thanh long ..
Màu trắng (hành Kim): có thể chọn quả lê, quả roi...
Màu xanh (hành Mộc): chuối xanh, đu đủ xanh, mãng cầu, quả na, sung, dừa...
Màu nâu, vàng (hành Thổ): xoài chín, bưởi, phật thủ chín, quýt vàng, cam vàng...
Màu đen (hành Thủy): nho đen, mận nhập khẩu...
Lưu ý, không nên chọn những loại quả dưới đây để bày lên bàn thờ ngày Tết:
Quả có gai nhọn, sần sùi
Về mặt cảm quan, những loại quả có gai nhọn như mít, sầu riêng trông sẽ không đẹp mắt và nếu đặt chung những loại quả vỏ mềm khác.
Còn theo quan niệm dân gian, những loại quả này nếu dùng thắp hương có thể sẽ làm ảnh hưởng đến sự bình yên, hạnh phúc vốn có của gia đình.
Quả có mùi quá mạnh
Mâm ngũ quả không chỉ cần sự hài hòa về màu sắc mà còn phải đảm bảo về mùi vị. Gia chủ không nên chọn những quả có mùi quá mạnh, át đi mùi của những quả khác.
Việc bày các loại có mùi mạnh không chỉ làm mâm ngũ quả mất sự hài hòa mà còn gây khó chịu cho các thành viên trong gia đình cũng như khách đến chơi nhà.
Quả mọc sát đất
Bàn thờ là nơi linh thiêng. Do đó, các vật cúng cần đảm bảo sạch sẽ, tinh khiết. Dân gian cho rằng, những quả mọc sát đất sẽ bị nhiễm tạp khí, không nên đặt lên bàn thờ.
* Thông tin mang tính chất tham khảo, chiêm nghiệm.
