Bệnh đau nửa đầu là gì?
Chứng bệnh đau nửa đầu có tên gọi khoa học Quốc tế là Migraine. Trước đây, Y học nghiên cứu cho rằng nguyên nhân đau nửa đầu được hình thành là do sự giãn nở và co thắt của các mạch máu quanh bộ não, vậy nên các loại thuốc chữa chủ yếu tập trung tác động vào mục tiêu này. Tuy nhiên, càng về sau, người ta lại phát hiện thêm một phần căn nguyên khác liên quan thẳng đến hệ thông đường dẫn truyền thần kinh và các hóa chất não bộ. Đau nửa đầu hiện nay được phân biệt khá rõ ràng so với các dạng đau đầu còn lại, được phân tách thành một bệnh lý riêng.
Nguyên nhân bị đau nửa đầu là gì?
Nói vê nguyên nhân bệnh đau nửa đầu chính là nhắc đến các yếu tố kích thích làm thay đổi nồng độ serotonin, điều này được tạo ra bởi nhiều hướng tác động: thực phẩm, các hoạt động, sinh lý cơ thể, các hóa chất tác động, tâm lý tinh thần và cả môi trường xung quanh. Đây là những nguyên nhân nguyên phát. Đồng thời, hiện tượng đau nửa đầu còn có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý não bộ, xương khớp nguy hiểm khác không thể bỏ qua, chúng được liệt kê vào nhóm nguyên nhân thứ phát.
Dưới đây là những loại đau nửa đầu thường gặp và cách điều trị hiệu quả nhất:
Đau nửa đầu ảnh hưởng mắt hay chứng đau nửa đầu võng mạc (Ocular migrain/aka retinal migraine)
Đây là loại chứng đau nửa đầu được biểu hiện thông qua những vấn đề sức khỏe ở một bên mắt. Theo Brian Grosberg, chuyên gia y khoa kiêm giám đốc Trung tâm điều trị đau đầu Montefiore tại thành phố New York cho biết, các triệu chứng có thể bao gồm xuất hiện các điểm mù hoặc hoa mắt.
Gary Heiting, chuyên gia chăm sóc sức khỏe mắt tại Tạp chí All About Vision cho biết thêm, các triệu chứng này thường ít dẫn đến đau đớn và xảy ra trong một thời gian ngắn. Một số bệnh nhân còn nhận thấy những chấm nhỏ, lan rộng tạo thành hình lượn sóng xung quanh tầm nhìn khi mắt tiếp xúc với ánh sáng. Những triệu chứng này thường kéo dài khoảng 30 phút. Do đó, nếu hiện tượng này đi kèm với những cơn đau đầu, bạn có thể đang phải đối mặt với bệnh đau nửa đầu một bên mắt.
Dù gây nên nhiều tác động tới thị lực, chứng đau nửa đầu này thường vô hại và có thể tự biến mất trong 20-30 phút mà không cần dùng thuốc. Nếu các triệu chứng thường xuyên xuất hiện, mọi người nên tránh căng thẳng, cân đối lại thời gian nghỉ ngơi và làm việc để hạn chế những cơn đau xảy đến.
Đau nửa đầu liệt nửa người (Hemiplegic migraine)
Khi gặp phải tình trạng này, người bệnh sẽ khó thể di chuyển hay vận động. Những cơn đau nửa đầu sẽ kèm theo hiện tượng tê liệt toàn thân một bên. Tình trạng liệt nửa người cũng có thể kéo dài lâu hơn những cơ đau đầu. Chứng đau nửa đầu này đang ngày càng phổ biến ở trẻ sơ sinh và người lớn tuổi nên việc chẩn đoán gặp phải nhiều khó khăn.
Mọi người cần đi khám bác sĩ ngay lập tức vì các triệu chứng đau nửa đầu này gần giống đột quỵ. Các bác sĩ có thể kê thuốc để giảm mức độ nghiêm trọng của các cơn đau sẽ xảy ra trong thời gian sắp tới.
Đau nửa đầu dạng cơ bản (Migraine with brainstem aura)
Bệnh này bao gồm ít nhất 2 dấu hiệu sau đây: Chóng mặt, ù tai, song thị, dáng đi xấu và giảm khả năng nhận thức.
Các bác sĩ có thể kê các loại thuốc chống viêm không steroid hoặc thuốc gây tê thần kinh ngoại vi trong quá trình điều trị. Verapamil, topiramate hoặc lamotrigine cũng sẽ được sử dụng để ngăn ngừa bệnh tái phát.
Đau nửa đầu do kinh nguyệt
Hiện nay, khoảng 60% phụ nữ bị đau nửa đầu cho biết họ gặp phải tình trạng này mỗi khi đến tháng. Theo Payal Bhandari, dược sĩ kiêm tư vấn viên y khoa tại Tổ chức Uqora, các cơn đau nửa đầu phổ biến và trở nên nghiêm trọng hơn trong khoảng thời gian này do nội tiết tố mất ổn định. Các triệu chứng cũng thường xuất hiện trước hai ngày khi bắt đầu chu kì.
Trước khi đến kì vài ngày, bạn có thể dùng thuốc neproxin để chống đau nửa đầu. Mọi người cũng nên tiếp tục dùng thuốc này khoảng năm ngày sau khi kết thúc kì kinh nguyệt. Nếu không hiệu quả, hãy nhờ tới sự trợ giúp của các bác sĩ hoặc sử dụng thuốc chống viêm không steroid.
Đau nửa đầu kèm các triệu chứng khó chịu ở bụng (Abdominal migraine)
Hiện tượng này phổ biến nhất ở trẻ em và thanh thiếu niên. Các triệu chứng này thường được biểu hiện ở đường tiêu hóa như buồn nôn, nôn mửa và đau bụng gần rốn. Hơn nữa, chứng đau nửa đầu ở bụng có xu hướng xảy ra thường xuyên. Vì vậy, tình trạng này rất khó để chẩn đoán chính xác.
Các loại thuốc chẹn beta liều thấp có thể được sử dụng để giảm tần suất các cơn đau sẽ bùng phát trong thời điểm sắp tới.
Đau nửa đầu tiền đình (Vestibular migraine)
Tiến sĩ Joseph Jankovic, giáo sư thần kinh học kiêm trưởng khoa rối loạn vận động tại Trường Y Baylor cho biết, đa số cảm giác buồn nôn, nhạy cảm với ánh sáng và tiếng ồn đều có liên quan tới chứng đau nửa đầu. Khoảng 30-60% những bệnh nhân bị đau nửa đầu cảm thấy chóng mặt với những chuyển động. Trong trường hợp nghiêm trọng, chóng mặt còn có thể dẫn tới ngất xỉu.
Ngoài biện pháp sử dụng thuốc, bệnh nhân cũng có thể áp dụng vật lý trị liệu cải thiện các vấn đề về tiền đình.
Đau nửa đầu kinh niên (Chronic migraine)
Hầu hết những người mắc chứng đau nửa đầu đều có thể tiếp tục sinh hoạt và làm việc. Tuy nhiên, đối với những người bị chứng đau nửa đầu kinh niên, tình trạng này có thể sẽ phá hủy cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của họ. Đau nửa đầu kinh niên sẽ tấn công người bệnh ít nhất 15 ngày trong một tháng.
Vào tháng 5 năm 2018, Cục Quản Lý Thực Phẩm và Dược Phẩm Hoa Kỳ đã phê duyệt thêm một số loại thuốc mới để ngăn ngừa chứng đau nửa đầu kinh niên. Các phương pháp khác điều trị chứng đau nửa đầu này bao gồm châm cứu, sử dụng thuốc chống co giật và liệu pháp phản hồi sinh học.
Luyện tập giúp ngăn ngừa đau nửa đầu
Tập thể dục thường xuyên có thể làm giảm tần suất và cường độ của các cơn đau đầu và đau nửa đầu. Khi tập thể dục, cơ thể giải phóng nhiều hoormon endorphins, được xem là liều thuốc giảm đau tự nhiên nhất. Ngoài ra, tập thể dục làm đầu óc bớt căng thẳng và bạn sẽ có giấc ngủ ngon hơn vào ban đêm, loại bỏ đi hai nguyên nhân gây đau nửa đầu thường gặp nhất.
Một số người có thể bị đau đầu hoặc đau nửa đầu khi tập thể dục. Các nhà khoa học lý giải rằng nguyên nhân xuất phát từ việc tăng huyết áp khi tập thể dục hoặc do bản thân người tập không đúng tư thế, đúng cách, ví dụ tập với cường độ cao, tập quá sức. Đây không phải là lý do ngưng luyện tập với bệnh nhân đau nửa đầu, mà cần tự điều chỉnh phương pháp thích hợp nhất cho bản thân.
Những người bị đau nửa đầu nên chọn bài tập đơn giản và nhẹ nhàng, có thể chia nhỏ thời gian tập nhưng phải duy trì đều đặn hàng ngày. Bạn nên sắp xếp thời gian tập thể dục phù hợp với công việc và chỗ ở của bạn để không bị quên hay có ý đinh bỏ tập. Trước khi tập thể dục 30 phút đến 1 tiếng, nên ăn nhẹ và cần bổ sung nước đầy đủ. Một số môn thể thao được nghiên cứu là tốt cho bệnh nhân đau nửa đầu như yoga, đi bộ, khiêu vũ, hoặc chơi các môn thể thao như cầu lông, tennis, bơi lội…tùy sức khỏe và sở thích bản thân.
Tác giả: