Bí mật về những chiếc gai của cây hoa hồng khiến nhà khoa học cũng giật mình

Khi nói tới hoa hồng thì nhiều người sẽ nghĩ tới những chiếc gai. Hoa hồng nổi tiếng đẹp và hình ảnh hoa hồng phổ biến trên toàn thế giới cùng với thành ngữ "hoa hồng có gai". Những chiếc gai gắn liền với hoa hồng như thể không tách rời. 

Gai mọc trên cây hoa hồng để làm gì?

Cây hoa hồng cũng như nhiều loại cây khác như túy điệp, cà chua, cà tím, lúa, lúa mạch có thể xuất hiện những chiếc gai bởi cơ chế phòng vệ của cây được kích hoạt. Những chiếc gai mọc trên cây là để tăng cường bảo vệ chúng trước nguy cơ bị động vật tấn công. Đồng thời những chiếc gai giúp hỗ trợ quá trình tăng trưởng, cạnh tranh giữa các loài cây khác. Những chiếc gai cũng có công dụng là giữ nước chống mất nước cho cây.

Nhưng điều lạ là bằng cách nào mà những chiếc gai đã xuất hiện trên các loại cây, với nhiều loài tiến hóa khác nhau trong hàng triệu năm, lại có chung đặc điểm có gai?

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng đó là vì ADN của chúng, bắt nguồn từ một họ gien cổ đại chịu trách nhiệm cho mọi biến thể về gai ở thực vật.

Quá trình tiến hóa của gai trên các loại cây

Chuyên gia cho rằng gai nhọn của các loài thực vật đã tồn tại ít nhất từ 400 triệu năm trước, vào thời điểm dương xỉ và họ hàng của nó xuất hiện một số gai trên thân. Lúc đó gai xuất hiện trên thực vật rồi sau đó trong nhiều giai đoạn khác của quá trình tiến hóa thì gai lại biến mất. Đí là phân tích của tác giả Zachary Lippman, nhà sinh học thực vật và giáo sư về di truyền học của Phòng thí nghiệm Cold Spring Harbor ở Long Island (bang New York, Mỹ).

Chuyên gia cho rằng từ 6 triệu năm trước ở chi thực vật Solanum và bao gồm những loài cây như khoai tây, cà chua, cà tím đã mọc gai . Thông tin từ Đại học bang Utah (Mỹ) thống kê được đến nay chi này có hơn 1.000 chủng loài thực vật trên khắp thế giới, với khoảng 400 loài có gai trên thân cây. Trong quá trình tiến hóa thì gai ra đời để giúp bảo vệ cây, duy trì sự sống, chống khô hạn cho cây. Các chuyên gia cũng phát hiện ra rằng có một gien cổ đại là Lonely Guy (LOG) có vai trò duy trì những chiếc gai ở thực vật. Gien này cho phép gai xuất hiện hoặc biến mất ở những loài cụ thể trong suốt hàng triệu năm.

Những phát hiện về gai trên thân cây đã mở ra một hướng mới cho các nhà khoa học để nghiên cứu tạo ra chủng thực vật  không gai, và còn cung cấp thông tin mới về lịch sử tiến hóa một chi thực vật vô cùng đa dạng của địa cầu. Việc các loại cây có gai có thể gây khó khăn hơn trong sản xuất vì gai gọn có thể gây ra tình trạng tai nạn chảy máu cho người nông dân, người trồng cây. Việc tạo ra giống cây không có gai có thể tăng nhiều lợi ích trong sản xuất nông nghiệp.

Tác giả: An Nhiên