Bộ lạc nơi phụ nữ mặc sức 'cắm sừng', được phép bỏ nhà theo trai đẹp nếu chán chồng

Trong cuốn Những người dân du mục của Niger, nhà nhân chủng học người Bỉ Marion Van Offelen cùng nhiếp ảnh gia người Mỹ Carol Beckwith tiết lộ nhiều điều thú vị về bộ lạc Wodaabe.

Bộ lạc này sống tại Cộng hòa Niger, quốc gia nằm ở Tây Phi. Wodaabe là một trong những bộ lạc cuối cùng ở đây sống theo kiểu du mục. Họ thuộc về cộng đồng người Fula, song cũng có vài điểm khác biệt.

Người dân Wodaabe miêu tả mình là những con chim trong bụi cây, rằng "chúng tôi không bao giờ ở chỗ nào cố định. Chúng tôi không để lại dấu vết trên những nơi mình đã đi qua. Nếu người lạ tới quá gần, chúng tôi sẽ bay sang cây khác".

Hoạt động kinh tế chính của bộ lạc này là chăn nuôi gia súc, chủ yếu dê, cừu để lấy thịt, sữa, lạc đà và lừa để vận chuyển. Vào mùa khô, khi năng suất sữa của động vật giảm, nhiều người của bộ lạc phải tìm các công việc trong thị trấn hoặc chăn gia súc thay cho những bộ tộc khác.

Tại bộ lạc này, phụ nữ là người nắm quyền lực. Họ được phép lấy bất kỳ người đàn ông nào mình thích và có thể bỏ chồng nếu tìm được người đàn ông khác phù hợp hơn.

Nếu chán chồng, vợ có thể ra đi

Trong gia đình người Wodaabe, người chồng không bao giờ gọi vợ bằng tên, thậm chí cha mẹ cũng không gọi con cái bằng tên. Lý giải cho điều này, nhà nhân chủng học Marion Van Offelen cho rằng việc cấm dùng tên này có liên quan đến tình yêu.

Trong quan niệm của người Wodaabe, nếu bạn yêu thương ai đó hay cái gì đó, bạn sẽ trân trọng họ và không thể hiện nó ra ngoài mà phải giấu đi. Cũng chính vì thế, họ cũng không thể hiện tình cảm hoặc sự quan tâm dành cho người khác.

Bị ai đó gọi bằng tên họ bị được coi là sự sỉ nhục. Cử chỉ thân mật, ví dụ như việc chạm vào nhau ở nơi công cộng hay giao tiếp bằng ánh mắt cũng bị coi là không phù hợp.

Ở tộc người Wodaabe, tục cướp vợ rất phổ biến. Phụ nữ có thể rời bỏ người chồng nếu tìm được người đàn ông khác phù hợp hơn. Khi đó, chồng cũ sẽ cố tìm kiếm vợ để tán tỉnh lại. Nếu không thành công, anh ta sẽ chấp nhận thua cuộc, nhường vợ cho "người mới". Bất kỳ đứa con nào trong cuộc hôn nhân trước (trừ trẻ sơ sinh) sẽ sống với người chồng trước nếu người vợ chọn cách ra đi.

Chấp nhận bị vợ “cắm sừng”

Đối với người dân bộ lạc Wodaabe, sắc đẹp rất quan trọng. Họ còn được biết đến với tên gọi "bộ lạc của sắc đẹp".

Trái với văn hóa phương Tây, đàn ông tại đây phải có trách nhiệm thu hút phụ nữ. Chính vì thế, họ mất nhiều thời gian hơn phụ nữ để chăm chút và làm đẹp cho bản thân.

Đối với những người đàn ông của bộ tộc Wodaabe, làm đẹp là điều ai cũng ưu tiên hàng đầu. Họ luôn kiêu ngạo và tự tin rằng mình là những người đàn ông đẹp nhất hành tinh.

Cũng chính bởi xã hội quá coi trọng cái đẹp nên đàn ông Wodaabe sẵn sàng cho vợ mình ngoại tình với những người đàn ông đẹp trai hơn để họ có những đứa con có ngoại hình đẹp, điều không bao giờ được chấp nhận trong những nền văn hóa khác.

Trong khi đó, những người khuyết tật hoặc có ngoại hình xấu thường bị coi thường. Họ phải bù đắp lại bằng sự khéo léo, biết cư xử và làm hài lòng người khác (togu). Togu cũng được coi là một tài sản quý với người Wodaabe.

Điều này đồng nghĩa với việc ở Wodaabe, tục “cướp vợ” rất phổ biến. Phụ nữ có thể rời bỏ người chồng nếu tìm được người đàn ông khác phù hợp hơn. Do vậy, cánh mày râu trong bộ tộc thường lo lắng vì vợ có thể bị người khác “rước” đi mất.

Khi đó, chồng cũ sẽ cố tìm kiếm vợ để tán tỉnh lại. Nếu không thành công, anh ta sẽ chấp nhận thua cuộc, nhường vợ cho "người mới". Bất kỳ đứa con nào trong cuộc hôn nhân trước (trừ trẻ sơ sinh) sẽ sống với người chồng trước nếu người vợ chọn cách ra đi.

Đàn ông chờ thi sắc đẹp để lấy vợ

Tại bộ lạc Wodaabe, những người đàn ông sẽ tham gia cuộc thi sắc đẹp Gerewol để lấy vợ. Đối với những người đàn ông độc thân, họ sẽ trang điểm và ăn vận những “bộ cánh” đẹp nhất và cần 6 giờ để chuẩn bị trước khi bước vào cuộc thi.

Những người đàn ông đẹp nhất sẽ tham gia cuộc thi nhảy có thể kéo dài tới một tuần. Những người phụ nữ lớn tuổi sẽ làm giám khảo.

Sau khi xem các thí sinh nhảy múa, họ sẽ chọn ra 10 người đàn ông đẹp nhất tiếp tục nhảy. 3 cô gái xinh đẹp nhất trong cộng đồng sẽ lần lượt chọn cho mình người đàn ông ưng ý trong nhóm này.

Người thắng cuộc sẽ được phép chọn bất kỳ cô gái nào về làm vợ. Nếu người con gái được chọn đã có chồng, cô ta có thể bỏ chồng để theo tình mới hoặc sống chung với cả hai.

Chính vì điều này, đàn ông thuộc bộ lạc này rất sợ mất vợ và họ cũng thường chăm chút sắc đẹp của mình để giữ chân đối phương.

Tác giả: Vũ Ngọc