Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cũng nhấn mạnh: quy tắc ứng xử văn hóa trong trường học phải được xây dựng cụ thể, đo đếm được, tránh chung chung hoặc chỉ mang yếu tố “phong trào”.
“Trống” trong đào tạo kỹ năng sống cho sinh viên trong các trường sư phạm
Tại cuộc họp, các thành viên nhóm nghiên cứu đã chỉ ra những nguyên nhân dẫn tới một số vấn đề về văn hóa ứng xử trong trường học gây bức xúc trong xã hội thời gian qua. Trước hết đó là sự tác động của mặt trái nền kinh tế thị trường dẫn tới những thay đổi trong đời sống xã hội, thay đổi những giá trị truyền thống, trong đó có môi trường giáo dục.
Một bộ phận thầy cô giáo chưa được trang bị, chuẩn bị đầy đủ nhận thức và tâm thế trước những tác động “tiêu cực” từ bên ngoài xã hội. Trong chương trình, quá trình đào tạo giáo viên hiện nay vẫn còn để “trống” mảng đào tạo về chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp, kỹ năng sống cho sinh viên; giáo viên không được bồi dưỡng thường xuyên về phương pháp sư phạm, năng lực chuyên môn… là nguyên nhân dẫn tới có một số thầy cô giáo chưa đáp ứng năng lực và theo kịp sự biến động về tâm lý của học sinh, cá biệt còn có biểu hiện thiếu trách nhiệm, cứng nhắc, chưa chia sẻ với học sinh.
Chương trình giáo dục phổ thông mới sẽ cân bằng giữa dạy “chữ” và dạy “người”
Phát biểu định hướng tại cuộc họp, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ nhắc lại một số sự việc xảy ra gần đây thể hiện văn hóa ứng xử trong nhà trường và cho rằng, dù đó chỉ là những trường hợp cá biệt nhưng với xu hướng tăng lên, rõ ràng cần những giải pháp chấn chỉnh mang tính lâu dài và bền vững.
Đề cập tới hàng loạt các nguyên nhân khách quan và chủ quan tác động tới văn hóa ứng xử trong trường học, Bộ trưởng cho rằng, việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thông theo hướng giảm tải kiến thức, tăng cường dạy “người” thời gian qua đã được làm rất tốt nhưng tới đây sẽ phải tiếp tục làm tốt hơn. Chương trình giáo dục phổ thông mới mà Bộ GD&ĐT đang triển khai sẽ theo hướng cân bằng giữa dạy “chữ” và dạy “người”
Bộ trưởng cũng thẳng thắn chỉ ra, chương trình các môn học về đạo đức, giáo dục công dân trong nhà trường còn mỏng về thời lượng, nhẹ về chất lượng, đơn giản về phương pháp, vị thế của môn học chưa được coi trọng đúng mức; các địa phương hầu như chưa coi trọng đội ngũ giáo viên dạy những môn học này; ngay cả tại các trường sư phạm, khoa ngành học đạo đức, nhóm ngành giáo dục công dân cũng bị xem nhẹ hơn những khoa ngành khác.
Bộ trưởng nhấn mạnh thêm, thời gian qua, hệ thống văn bản hướng dẫn của ngành Giáo dục chỉ đạo thực hiện văn hóa ứng xử trong trường học đã được ban hành kịp thời, góp phần tạo ra hành lang pháp lý cho quá trình triển khai tại cơ sở nhưng một số ít quy định trong đó vẫn còn chung chung, thiếu điều kiện thực hiện, thiếu chế tài, thiếu kiểm tra giám sát, dẫn tới quá trình thực hiện trong thực tế có lúc, có nơi chưa hiệu quả.
Chia sẻ về vấn đề trên TS Trần Thành Nam, chủ nhiệm khoa Các khoa học giáo dục của trường Đại học Giáo dục, trường Đại học Quốc gia Hà Nội nói: “Ở trong trường học có rất nhiều các bộ quy tắc ứng xử, tuy nhiên tại sao những bộ quy tắc ứng xử đó lại chưa có hiệu quả và dẫn tới có nhiều hành vi được thực hiện trong trường và không theo những bộ quy tắc ứng xử đó. Bộ quy tắc ứng xử trong học đường là giá trị để truyền tải đến các giáo viên, cán bộ nhà trường, học sinh với những cách ứng xử khác nhau và những giá trị này không thể truyền tải được qua cá nhân, một cái bản nội quy hay một môn học nào mà nó phải là một bản thống nhất ở trong nhà trường".
Cũng theo TS Trần Thành Nam, giá trị tôn trọng nếu như tất cả mọi người đều có được trong quy tắc ứng xử ở nhà trường, thể hiện giá trị trong hành vi. Những giá trị tôn trọng ấy phải được giáo viên thể hiện qua những hành vi ứng xử của mình. Cán bộ cũng thể hiện qua hành vi ứng xử của mình, các môn học cũng đều có sự khẳng định và góp phần củng cố lại những giá trị đó, thậm trí cả môi trường gia đình.
Đối với phụ huynh, ở nhà cũng cần nắm được những giá trị mà giáo viên, nhà trường đang hướng tới để củng cố cho con, nếu thống nhất được như thế mới thực sự đi vào hiệu quả.
Tác giả: