Đặt chén nước cúng trên bàn thờ: Nên để 3 chén hay 5 chén nước mới đúng?

Trên bàn thờ nên để 3 hay 5 chén nước? 

Trong các vật phẩm dùng cho việc thờ cúng, kỷ chén thờ là thứ không thể thiếu, đóng vai trò quan trọng trong việc bày tỏ lòng tôn kính của gia chủ với thần phật và gia tiên. Kỷ chén thờ là bộ chén dùng để đựng nước hoặc rượu trên bàn thờ, thường có chân trụ vững chắc, hai bên có quai dễ dàng nhấc lên, giữa chén có độ lõm để cố định. Bộ kỷ chén thường được thiết kế với số lẻ, thường là 3 hoặc 5 chén, phù hợp với ý nghĩa tâm linh và phong thủy.

Vậy trên bàn thờ nên để 3 hay 5 chén nước? Hai con số này đều mang những ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Phần lớn các gia đình đặt kỷ 3 chén nước để thể hiện lòng thành kính, biết ơn đối với tổ tiên, các vị thần linh. Có ý kiến cho rằng, 2 chén ở phía ngoài dành cho bà cô, ông mãnh (những người chết trẻ trong gia tộc, được cho là rất linh thiêng, luôn theo sát để phù hộ độ trì cho con cháu, người thân còn sống) hoặc tổ tiên nói chung, chén ở giữa để dâng lên thần linh.

Có người nói, hai chén nước hai bên dành cho cho tổ tiên và người thân đã khuất, chén ở giữa dành cho thần linh. Có ý kiến nói rằng bàn thờ nên để 3 chén nước tượng trưng cho lòng tri ân, tưởng nhớ công ơn dưỡng dục của cha mẹ, phù hợp với quan niệm để tang 3 năm khi cha mẹ qua đời.

Bộ kỷ 5 chén nước có ý nghĩa sâu sắc trong phong thủy, tượng trưng cho ngũ hành (Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ) và ngũ cúng “hương, đăng, trà, hoa, quả”. Trong đó, 3 chén ở giữa đại diện cho Phật - Thánh, còn 2 chén hai bên tượng trưng cho bà cô, ông mãnh và tổ tiên nói chung. 

Đối với các gia đình thờ Phật tại gia, 5 chén còn tượng trưng cho ngũ giới - kiêng sát sinh, tà dâm, trộm cướp, uống rượu và nói dối.

Xét trên khía cạnh thực tế, kỷ nước 3 chén thích hợp với bàn thờ có diện tích hẹp, giúp tiết kiệm không gian và giữ được sự cân đối giữa các vật phẩm trên bàn thờ. Kỷ nước 5 chén thường được dùng trên các bàn thờ rộng, có đủ không gian để bài trí cân đối và thể hiện đầy đủ ý nghĩa tâm linh.

Lưu ý khi đặt kỷ chén nước trên bàn thờ

- Bộ kỷ chén nước nên được đặt trước mâm bồng, không đặt sau bát hương.

- Gia chủ có thể chọn loại kỷ nước khum tròn hoặc phân bậc, tuỳ thuộc vào gu thẩm mỹ của gia đình, miễn sao cho đồng bộ với các vật phẩm khác là được.

- Dùng thắp hương cúng Gia tiên hoặc tế thần có thể dùng kỷ 3 chén nước hoặc sử dụng 5 chén nước. Nếu không dùng thì hạ chén xuống, không nên chén rỗng trên bàn thờ.

- Khi dâng lễ với bộ 3 chén thì chén ở giữa là rượu, chén thứ 2 là trà khô, chén thứ 3 là nước (hoặc cả 3 đều là nước). Nếu dùng 5 chén thì lần lượt là rượu, trà khô, nước, gạo, muối. Gạo, muối, trà sau khi lễ sẽ vãi đi. Tuy nhiên, chủ yếu ở bộ kỷ 3 chén hoặc 5 chén đều là sử dụng nước.

- Không sử dụng chén bị nứt vỡ hoặc rạn để trên bàn thờ. Nếu có hiện tượng này cần thay bộ kỷ chén khác mới ngay lập tức.

- Không nên để lẫn màu chén nước, chẳng hạn hai xanh một vàng,... mà nên để đồng bộ màu với các vật phẩm khác.

(Thông tin mang tính chất tham khảo)

Tác giả: Mộc