Làm chủ cảm xúc: 6 phản ứng khôn ngoan của người EQ cao trước lời công kích

Trong cuộc sống, không ít lần chúng ta phải đối mặt với những lời công kích từ người khác. Đôi khi đó là một câu nói vô tình, nhưng cũng có thể là sự tấn công mang tính cá nhân đầy ác ý. Điều quan trọng không nằm ở việc bạn bị công kích ra sao, mà ở cách bạn phản ứng thế nào. Người có trí tuệ cảm xúc (EQ) cao luôn biết cách kiểm soát bản thân và xử lý tình huống một cách thông minh. Dưới đây là 6 cách ứng xử khéo léo của họ, cùng những chia sẻ thiết thực giúp bạn làm chủ cảm xúc trong mọi hoàn cảnh.

Hiểu rõ bản chất của công kích - Bước đầu tiên để vượt qua

Trước khi học cách ứng phó với các lời công kích, điều đầu tiên bạn cần làm là hiểu rõ bản chất của nó. Theo chuyên gia tâm lý Nguyễn Thị Minh Hương, giám đốc Trung tâm Phát triển Tâm lý Học đường tại Hà Nội, "Lời công kích thường xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau: sự bất mãn cá nhân, áp lực xã hội hay thậm chí chỉ đơn thuần là thói quen giao tiếp tiêu cực của người nói". Do đó, việc phân biệt giữa lời công kích mang tính xây dựng và lời công kích mang tính hủy hoại đóng vai trò then chốt.

• Công kích bằng lời nói: Những nhận xét thiếu tôn trọng hoặc xúc phạm trực tiếp.
• Công kích bằng hành động: Hành vi cố ý gây tổn thương như loại trừ, phớt lờ.
• Công kích bằng thái độ: Sự lạnh nhạt, thờ ơ hoặc chế giễu kín đáo.

Nhận diện được động cơ của người công kích sẽ giúp bạn giữ bình tĩnh hơn. Bởi lẽ, đôi khi lời nói cay nghiệt không phải dành cho bạn, mà chỉ là sự bộc lộ nỗi đau của chính họ.

6 cách ứng xử thông minh của người EQ cao

Người có EQ cao không tránh khỏi cảm giác bị tổn thương, nhưng họ sở hữu khả năng kiềm chế cảm xúc và đưa ra những phản ứng hợp lý. Dưới đây là 6 bí quyết:

Lắng nghe chủ động

Thay vì vội vàng phản ứng, họ chọn cách lắng nghe để hiểu rõ vấn đề. Lắng nghe không chỉ là nghe bằng tai, mà còn bằng cả trái tim – điều này giúp giải tỏa căng thẳng và giảm thiểu xung đột.

Kiểm soát cảm xúc

Theo nghiên cứu của TS. Lê Thẩm Dương, giảng viên Đại học Kinh tế TP.HCM, "Khi bị kích động, não bộ sẽ tiết ra hormone cortisol khiến con người dễ mất kiểm soát". Người EQ cao hiểu điều này nên tập trung vào việc hít thở sâu và tự nhắc nhở bản thân rằng cảm xúc không nên chi phối hành động.

Phản hồi một cách thấu đáo

Họ lựa chọn ngôn từ cẩn thận, tránh sử dụng giọng điệu gay gắt. Ví dụ, thay vì nói "Anh thật quá đáng!", họ sẽ hỏi nhẹ nhàng: "Tôi cảm thấy khó chịu khi nghe những lời đó. Anh nghĩ sao về điều này?"

Đặt câu hỏi khéo léo

Việc đặt câu hỏi giúp khám phá nguyên nhân sâu xa của sự công kích. Một câu hỏi như "Em có gặp chuyện gì phiền phức không?" vừa thể hiện sự quan tâm, vừa mở đường cho đối phương chia sẻ.

Giữ thái độ tôn trọng

Ngay cả khi bị xúc phạm, họ vẫn duy trì sự lịch sự. "Tôn trọng đối phương không có nghĩa là chấp nhận sai trái," theo lời chia sẻ của chuyên gia tâm lý Phạm Thị Thanh Mai trên báo VnExpress. Điều này giúp bảo vệ giá trị bản thân và tạo thiện cảm với người khác.

Tìm kiếm sự hỗ trợ

Nếu cảm thấy quá tải, họ không ngần ngại tìm đến bạn bè, đồng nghiệp hoặc chuyên gia tư vấn. Việc chia sẻ giúp giảm áp lực và tìm ra hướng giải quyết phù hợp.

Lợi ích của việc ứng xử EQ cao khi bị công kích

Khi bạn biết cách đối diện với lời công kích một cách khôn ngoan, lợi ích thu được không chỉ dừng lại ở việc giảm thiểu căng thẳng hay tránh xung đột. Đó còn là cơ hội để:

Duy trì mối quan hệ tốt đẹp: Xóa tan hiểu lầm và xây dựng lòng tin.

• Nâng cao uy tín cá nhân: Mọi người sẽ nể phục vì cách bạn xử lý tình huống.
• Phát triển bản thân: Mỗi thử thách đều là bài học quý giá để hoàn thiện mình.

Lời khuyên và bài tập rèn luyện EQ

Rèn luyện trí tuệ cảm xúc đòi hỏi thời gian và kiên nhẫn. Dưới đây là một số phương pháp bạn có thể áp dụng ngay hôm nay:

• Tự kiểm soát cảm xúc: Hãy thực hành kỹ thuật hít thở sâu mỗi khi cảm thấy nóng giận. Đếm từ 1 đến 10 trước khi phản ứng.
• Rèn luyện kỹ năng lắng nghe: Tập trung nhìn vào mắt người nói, gật đầu và phản hồi ngắn gọn như "Mình hiểu rồi" hoặc "Bạn muốn nói điều này à?"
• Học cách giao tiếp hiệu quả: Sử dụng ngôn ngữ tích cực, hạn chế chỉ trích và trách móc.
• Thực hành qua ví dụ cụ thể: Ví dụ, nếu sếp phê bình bạn trước đám đông, thay vì nổi giận, hãy nói: "Cảm ơn anh/chị đã góp ý. Em sẽ lưu ý và cải thiện."

Kết luận

Cuộc sống luôn chứa đựng những thăng trầm, và việc bị công kích là điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, cách bạn phản ứng mới là yếu tố quyết định hạnh phúc và thành công của bạn. Hãy nhớ rằng, EQ không phải là tài năng bẩm sinh mà là kỹ năng có thể rèn luyện. Bằng cách học hỏi và áp dụng những phương pháp trên, bạn sẽ trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình.

Chúc bạn luôn mạnh mẽ và tự tin trong mọi tình huống!