Trong thời đại hiện nay, vấn đề an toàn thực phẩm đang được nhiều người quan tâm, đặc biệt là khi lựa chọn hải sản. Một số loại cá dù được bán với giá rất rẻ nhưng tiềm ẩn nguy cơ cao chứa thủy ngân – một chất độc nguy hiểm gây hại nghiêm trọng cho sức khỏe con người. Trong số đó, cá thu lớn (còn gọi là cá thu vua hoặc cá thu ngừ) là một trong những loại cá thường bị cảnh báo vì hàm lượng thủy ngân cao vượt mức cho phép.
Vì sao cá thu lớn ngậm đầy thủy ngân?
Thủy ngân là một kim loại nặng có thể tích tụ trong cơ thể cá qua chuỗi thức ăn:
- Trong môi trường biển, thủy ngân từ công nghiệp và sinh hoạt được thải ra, tích tụ ở tầng nước và trầm tích.
- Các loài cá nhỏ hấp thụ thủy ngân khi ăn vi sinh vật hoặc thực vật. Khi cá lớn (như cá thu lớn) ăn cá nhỏ, lượng thủy ngân trong cơ thể chúng tăng lên qua từng cấp bậc của chuỗi thức ăn, hiện tượng này được gọi là sinh tích lũy thủy ngân.
Cá thu lớn sống ở tầng nước sâu và có tuổi đời dài, khiến chúng có nguy cơ tích tụ thủy ngân rất cao.
Các loại cá thường chứa hàm lượng thủy ngân cao
Mặc dù không phải tất cả các loài cá đều chứa nhiều thủy ngân, nhưng một số loại cá lớn và ăn thịt thường tích tụ nhiều thủy ngân hơn. Dưới đây là một số loại cá bạn nên cân nhắc trước khi mua:
- Cá ngừ (Tuna): Đặc biệt là các loài cá ngừ lớn như cá ngừ đại dương có thể chứa hàm lượng thủy ngân cao.
- Cá mập (Shark): Là loài cá lâu năm và ăn thịt, dễ tích tụ nhiều thủy ngân.
- Cá kiếm (Swordfish): Một loài cá săn mồi mạnh, thường chứa lượng thủy ngân đáng kể.
- Cá bá đao (Tilefish): Cũng là một trong những loại cá có hàm lượng thủy ngân cao.
- Cá hồng (King Mackerel): Dễ bị nhiễm thủy ngân do vị trí trong chuỗi thức ăn.
Tác hại của thủy ngân đối với sức khỏe
- Ảnh hưởng đến hệ thần kinh: Thủy ngân có thể gây tổn thương thần kinh, dẫn đến suy giảm chức năng nhận thức, rối loạn thần kinh và các vấn đề về trí nhớ.
- Ảnh hưởng đến hệ thận: Thủy ngân có thể gây tổn thương thận, ảnh hưởng đến khả năng lọc và chức năng của cơ quan này.
- Ảnh hưởng đến hệ miễn dịch: Tăng nguy cơ mắc các bệnh tự miễn và suy giảm hệ miễn dịch.
- Đối với trẻ em và phụ nữ mang thai: Thủy ngân có thể ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ của thai nhi và trẻ nhỏ, dẫn đến các vấn đề về học tập và hành vi.
Cách phòng tránh việc tiêu thụ cá chứa nhiều thủy ngân
Để bảo vệ sức khỏe, bạn nên áp dụng các biện pháp sau khi mua và tiêu thụ cá:
- Chọn lựa loại cá: Ưu tiên các loại cá có hàm lượng thủy ngân thấp như cá hồi, cá thu, cá trích, cá cơm và cá ngô.
- Đa dạng hóa nguồn cá: Không nên chỉ tiêu thụ một loại cá duy nhất. Hãy thay đổi loại cá thường xuyên để giảm nguy cơ tích tụ thủy ngân.
- Kiểm tra nguồn gốc cá: Mua cá từ những nơi uy tín, đảm bảo về chất lượng và nguồn gốc xuất xứ.
- Giới hạn lượng cá tiêu thụ: Đối với các loại cá có hàm lượng thủy ngân cao, hạn chế tiêu thụ, đặc biệt là đối với phụ nữ mang thai và trẻ nhỏ.
- Nấu nướng đúng cách: Một số phương pháp nấu ăn có thể giúp giảm lượng thủy ngân, như loại bỏ da và nội tạng cá trước khi nấu.
Lời khuyên cho người tiêu dùng
- Tìm hiểu kỹ về loại cá trước khi mua: Hãy nắm rõ thông tin về hàm lượng thủy ngân trong từng loại cá để đưa ra lựa chọn thông minh.
- Tham khảo ý kiến chuyên gia: Nếu bạn có thắc mắc về việc tiêu thụ cá an toàn, hãy tìm đến các chuyên gia dinh dưỡng hoặc y tế để được tư vấn.
- Theo dõi thông tin từ các cơ quan chức năng: Các cơ quan y tế và môi trường thường xuyên cập nhật thông tin về mức độ ô nhiễm và an toàn thực phẩm. Hãy theo dõi để được cập nhật kịp thời.
Tác giả: Mộc