Những ngày qua, trên mạng xuất hiện nhiều thông tin cho rằng thuốc trị sốt rét có thể dùng để phòng ngừa Covid-19. Do đó, người dân đổ xô đi mua loại thuốc này để tích trữ và sử dụng. Giá thành của thuốc cũng tăng nhanh chóng mặt. Thuốc điều trị sốt rét bình thường chỉ khoảng 5.000 đồng/viên nhưng sau khi thông tin thuốc trị được Covid-19 lan truyền trên mạng, có nơi đã đẩy lên tới 50.000-100.000đồng/viên.
Thuốc trị sốt rét có thành phần là hoạt chất chloroquine và hydroxychloroquine, là thuốc độc bảng B, bán theo đơn.
Thông tin sai sự thật về việc sử dụng thuốc có chứa hydroxycloroquine/cloroquine để ngừa Covid-19.
Tác dụng của chloroquine và hydroxychloroquine
Theo PGS Nguyễn Lân Hiếu, hydroxycloroquine/cloroquine thường được biết đến và sử dụng trong điều trị các bệnh lý sốt rét, bệnh viêm khớp dạng thấp, bệnh hệ thống như lupus ban đỏ...
Hydroxycloroquine là cloroquine có gắn thêm nhóm (–OH) để giảm các tác dụng phụ so với cloroquin thông thường. Dù vậy thuốc chứa hydroxycloroquine vẫn có rất nhiều tác dụng phụ.
Một số tác dụng phụ thường gặp:
- Mắt: Phù, teo điểm vàng, rối loạn màu sắc, mất phản xạ hố võng mạc; ảnh hưởng đến thị trường mắt dẫn đến khó nhìn, khó đọc, sợ ánh sáng. Những tổn thương này có thể xảy ra ngay cả khi đã ngừng dùng thuốc.
- Máu: Gây ra các rối loạn tạo máu như thiếu máu bất sản, mất bạch cầu hạt, giảm bạch cầu, thiếu máu, tan máu ở bệnh nhân thiếu hụt G6PD.
- Tim mạch: Bệnh lý của cơ tim… đây là tác dụng nguy hiểm nhất có thể dẫn đến xoắn đỉnh, rung thất và đột tử.
PGS Nguyễn Lân Hiếu
Thuốc có thể trị Covid-19 không?
Mới đây, Tổng thống Mỹ ra tuyên bố về cloroquin chữa được Covid-19 khiến cả thế giới nháo nhác. Nhiều người truyền tai nhau tích trữ loại thuốc này tại nhà để phòng bệnh.
Tuy nhiên, việc sử dụng loại thuốc này mưới chỉ chứng minh được trên quy mô phòng thí nghiệm. Để thuốc được áp dụng rộng rãi, cần có quy trình nghiêm ngặt giống thử nghiệm vắc-xin. Hiện tại, Mỹ mới chỉ cho tiến hành thử nghiệm lâm sàng thuốc này chứ chưa được phép sủ dụng rộng rãi.
PGS Nguyễn Lân Hiếu khẳng định, người dân không nên tích trữ, dự phòng và tự ý sử dụng thuốc có chứa hydroxycloroquine/cloroquine.
- Thứ nhất, hydroxycloroquine/cloroquine là thuốc kê đơn, việc sử liều bao nhiêu, thời gian bao lâu để có hiệu quả phải do bác sĩ quyết định. Người dân không thể tự sử dụng như các loại thuốc cảm cúm thông thường. Đến thời điểm này Tổ chức Y tế thế giới (WHO) hay Bộ Y tế Việt Nam chưa có công bố chính thức về việc điều trị bằng thuốc này.
- Thứ hai, hydroxycloroquine/cloroquine có rất nhiều tác dụng phụ. Bệnh nhân sử dụng thuốc phải được theo dõi tại các cơ sở y tế có chuyên môn. Đây chính là lý do mà các nhà nghiên cứu lo ngại khi sử dụng rộng rãi thuốc này trên lâm sàng với một chỉ định mới hoàn toàn mà chưa đánh giá đủ các nghiên cứu về tính hiệu quả và an toàn.
- Thứ ba, việc người dân thu gom, tích trữ thuốc tại nhà sẽ dẫn đến tình trạng "gian thương" lợi dụng để tăng giá thuốc. Đồng thời gây thiếu hụt lượng thuốc tại các cơ sở y tế để điều trị cho các bệnh nhân theo đúng chỉ định.
- Thứ tư, việc điều trị từng trường hợp bệnh nhân phải kết hợp với các biện pháp phòng dịch, cách ly, tránh lây nhiễm ra cộng đồng thì mới có hiệu quả phòng chống dịch lâu dài, triệt để. Việc tự ý điều trị tại nhà không khai báo sẽ gây hậu quả nghiêm trọng với công tác phòng chống dịch bệnh chung. Vậy nên cách ly tại nhà là rất đúng nhưng tự sử dụng thuốc biệt dược chống Covid-19 tại nhà là sai.
Tác giả: