Người xưa dặn "Thắp hương đừng thắp hương tối" dễ rước hoạ: Sao lại vậy?

Với người Việt, thắp hương là một nghi thức không thể thiếu trong các hoạt động tín ngưỡng, tâm linh. Đây được coi là cách kết nối người dương với tổ tiên, thần linh và thể hiện sự tôn kính, lòng thành với các bậc được thờ cúng. Khi muốn thông cáo, xin phép hay bày tỏ một nguyện vọng nào đó với thần thánh và tổ tiên, mọi người đều phải thắp hương để tạo nên sự kết nối này. Tuy nhiên, người xưa truyền lại kinh nghiệm đó là không nên thắp hương buổi tối. Vậy thắp hương ở thời điểm nào là tốt nhất?

Vì sao người xưa khuyên không nên thắp hương buổi tối?

Ngày nay do công việc bận rộn nên mọi người thường sẽ thắp hương vào những thời điểm mà bản thân có thể bố trí thời gian. Tuy nhiên, người xưa quan niệm rằng không nên thắp hương vào buổi tối, trừ khi phải làm lễ vào một giờ định sẵn hoặc khi cần tiếp tục duy trì việc thắp hương nhiều giờ hoặc rơi vào những hoàn cảnh, tình huống đặc biệt khác.

Theo quan niệm người xưa, ban ngày thuộc dương, ban đêm thuộc âm. Vào ban đêm, âm khí rất thịnh, việc thắp hương không chỉ thỉnh mời được hương linh tổ tiên mà còn có thể "gọi mời" các thế lực không mong muốn và có thể đem lại điều rủi ro. Vì thế, rất nhiều người dặn dò nhau nên tránh thắp hương vào ban đêm để không tạo ra cơ hội cho những nguồn năng lượng xấu xâm nhập vào nhà. Còn ở các đền chùa, do có Phật, thần thánh che chở nên không cần lo nghĩ về điều này.

Cũng theo quan niệm của người xưa, buổi sáng chính là thời điểm tốt lành nhất, trời đất và không khí còn tinh khiết và trong sáng, thanh sạch. Đây là lúc lý tưởng để con người giao tiếp với tổ tiên cũng như các vị thần linh. Ngược lại, buổi tối lại là thời điểm của bóng tối, của sự kết thúc, vạn vật đã trở về trạng thái nghỉ ngơi, không gian trở nên âm u vì thế có thể dễ dàng sinh ra những ảnh hưởng xấu hoặc các tà khí. Vì vậy, việc thắp hương vào ban đêm có thể khiến cho hành động thờ cúng này không được trọn vẹn, không được thực hiện trong sự thanh tịnh cần có.

Về mặt tâm lý, ban đêm rất dễ gây cảm giác sợ hãi, nhất là ngày xưa khi chưa có điện và dầu đèn khá đắt đỏ. Bóng tối đã làm tăng các rủi ro khi hoạt động và điều này càng khiến cho mọi người tránh làm nhiều việc. Nỗi sợ bóng tối khiến cho con người dễ nghĩ đến những chuyện ma quái và sợ rằng việc thắp hương vào ban đêm rất có thể mang tới những thế lực "không mời mà đến".

Ngoài ra, việc thờ cúng cần được thực hiện trang trọng. Trong khi vào ban đêm, không gian u tối dẫn đến thiếu đi không khí trang nghiêm, không đủ thành kính. Con người cũng rất mệt mỏi và có thể thiếu sự tập trung. Trừ khi cần khấn nguyện hay cầu xin ngay, còn các nghi lễ quan trọng nên được diễn ra vào ban ngày để thể hiện sự tôn kính đối với tổ tiên và các vị thần linh.

Thắp hương sau bao lâu thì hạ lễ?

Sau khi lễ cúng, gia chủ sẽ đưa lễ vật xuống để cho cả nhà cùng thụ lộc. Theo nghi lễ truyền thống, thường thì gia chủ cần phải đợi hết 3 tuần hương mới được hạ lễ. Trong đó, một tuần hương là thời gian để cháy hết 1 nén hương. Thời gian cháy của hương có thể khác nhau tùy thuộc mỗi loại. Tuy vậy, gia chủ không nhất thiết phải chờ đến khi đợt hương thứ nhất cháy hết mới thắp tiếp đợt sau mà có thể thắp hương "gối đầu", chỉ cần đợt trước cháy quá nửa là có thể thắp đợt tiếp theo.

Ngày nay, do điều kiện thời gian hạn hẹn, việc thờ cúng vì thế cũng giản tiện hơn. Nhiều gia đình chỉ thắp hai tuần hương, thậm chí cũng có nhà chỉ thắp một tuần hương, chờ hương cháy hết thì khấn xin hạ lễ.

Tác giả: Vũ Thêm