Để đón tết cổ truyền, ngay từ tháng 10 âm lịch, các bà nội trợ đã bắt đầu chuẩn bị. Ngay trong sự bận bịu sắm sửa, trang hoàng nhà cửa, người ta vẫn phải tìm mua bằng được trái gấc đỏ tươi, dành để thổi những đĩa xôi đỏ thơm ngon. Sắc xôi càng thắm càng thể hiện sự may mắn đong đầy.
Với mâm ngủ quả, chất lượng món ăn không còn là điều tiên quyết. Ta chỉ cần chọn những quả tươi ngon, bài trí đẹp mắt, màu sắc tươi sáng là đủ. Người Việt lấy tín ngưỡng thờ phụng tổ tiên làm gốc nên bàn thờ gia tiên ngày Tết cũng được lau sạch sẽ. Mâm ngũ quả tượng trưng cho sự hiện diện của ngũ hành cũng là hiện thân cho mong ước năm mới may mắn, tài lộc của người Việt Nam.
Một thứ nữa không thể thiếu trong mỗi ngày Tết là bánh chưng. Đó là món ăn truyền thống có từ xa xưa, gắn với sự tích bánh trưng bánh dày. Bánh trưng mang đầy đủ tinh túy của trời đất với hạt nếp no tròn, nhân đậu xanh vàng ươm, thịt mỡ béo ngậy tượng trưng cho mong ước năm mới dồi dào, no đủ, sung túc và thịnh vượng. Người miền Nam dùng bánh tét thay bánh trưng cũng cũng ý nghĩa, ước mong tương tự.
Một chén rượu đào cũng mang ý nghĩa may mắn đầu xuân. Xưa có rượu cam, rượu quýt mang sắc đỏ tài lộc. Ngày nay, những loại rượu đó đã trở nên “hiếm có khó tìm”, người ta lựa chọn rượu vang để thay thế. Ly rượu đỏ đầu năm ngoài may mắn cũng là lời chúc xuân, khúc dạo đầu cho bữa tiệc khai xuân, hay mâm cơm đoàn viên đầm ấm.
Những món ăn lấy may ngày Tết:
Canh khổ qua
Canh khổ qua luôn là một món ăn có trong thực đơn ngày Tết. Sở dĩ canh khổ qua được coi là món ăn may mắn vì chữ “khổ qua” có nghĩa là mọi nỗi khổ sẽ qua đi và may mắn, hạnh phúc sẽ đến. Vào dịp Tết, món canh khổ qua nhồi thịt rất được ưa chuộng, đặc biệt là trong mâm cỗ của người miền Nam.
Bánh chưng, bánh tét
Trong ngày Tết của mỗi gia đình Việt không thể thiếu được món bánh chưng, bánh tét. Đây là những món ăn truyền thống có từ ngàn xưa mang đầy đủ tinh túy của đất trời là lời mong ước một năm mới dồi dào, no đủ, sung túc và thịnh vượng. Hình vuông của bánh còn tượng trưng cho đất, được gói bằng lá xanh với nhân trong ruột, như hình ảnh cha mẹ chở che đùm bọc con cái. Đó cũng là cách để người ta nhớ đến công ơn sinh thành dưỡng dục của cha mẹ và tỏ lòng tôn kính người trên mỗi độ xuân về.
Thịt kho
Món thịt kho là món ăn thân quen, gắn bó với các thành viên trong gia đình từ bé đến lớn, khiến mọi người dễ dàng cảm nhận không khí hòa thuận, sum vầy – cũng là dấu hiệu của một năm mới thuận lợi và thành công. Hơn nữa, món thịt kho tàu với miếng thịt vuông, quả trứng tròn là biểu hiện hài hòa cho tính hài hòa âm dương, sự vuông tròn cho cả năm. Với người miền Bắc thường nấu thịt đông, người miền Nam hay làm món thịt kho tàu, hoặc thịt kho trứng vịt trong ngày Tết Nguyên Đán.
Gà luộc
Người ta tin rằng món gà luộc vàng mềm óng ả sẽ mang đến một khởi đầu thuận lợi, vạn phúc đong đầy. Ngoài ra, theo các nhà dinh dưỡng học, ngoài những chất albumin, chất béo, thịt gà còn có các vitamin A, B1, B2, C, E, axit, canxi, photpho, sắt. Đây là loại thực phẩm chất lượng cao, cơ thể con người dễ hấp thu và tiêu hoá.
Tác giả: