Trong văn hóa dân gian của người Việt, cúng tất niên là một trong những nghi thức quen thuộc để đánh dấu sự kết thúc của một năm, chuẩn bị chào đón cho năm mới.
Trong dịp này, các thành viên trong gia đình sẽ quây quần bên nhau, tận hưởng bầu không khí sum vầy, ấm cúng sau một năm làm việc vất vả.
Trước khi cúng tất niên, hầu hết các gia đình đều dọn dẹp nhà cửa tươm tất, đặc biệt là khu vực thờ cúng phải được dọn sạch sẽ trước khi chuẩn bị nghi thức cúng tất niên.
Lễ cũng tất niên không chỉ là nghi thức tiễn biệt năm cũ mà còn là lời mời ông Công ông Táo trở lại trần gian để tiếp tục công việc trông coi bếp lửa của gia đình.
Tùy theo phong tục tập quán, việc cúng tất niên có thể khác nhau ở các gia đình, các địa phương. Tuy nhiên, lễ cúng này thường được tổ chức và ngày cuối cùng của năm tức ngày 30 tháng Chạp với năm đủ và 29 tháng Chạp nếu là năm thiếu.
Người dân không nhất thiết phải cúng tất niên vào chiều 30 Tết mà có thể dựa vào hoàn cảnh của gia chủ để làm cho hợp lý, miễn sau lễ cúng phải chu toàn, thành tâm.
Tùy theo phong tục địa phương và điều kiện của gia đình mà mâm cỗ cúng tất niên có thể có những món ăn khác nhau. Ví dụ như ở miền Bắc, mâm cỗ thường có bánh chưng, giò, cánh măng hầm móng giò, miến lòng gà, giò xào... Trong khi đó, ở miền Trung thường có các món bánh tét, giò lụa, gà bóp rau răm...; miền Nam là các món canh măng, thịt kho tàu, gỏi tôm thịt...
Ngoài mâm cỗ, lễ cúng còn có mâm ngũ quả, hương hoa, trầu cau, rượu, trà, đèn nến, giấy tiền vàng mã...
Bài văn khấn lễ cúng tất niên
Bài văn khấn thứ nhất:
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
- Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
- Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy ngài Kim niên Đương cai Thái Tuế chí đức tôn thần.
- Con kính lạy các ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương.
- Con kính lạy ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa tôn thần.
- Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ Thổ, Long mạch, Tài thần, Bản gia Táo quân, cùng tất cả các vị thần linh cai quản trong xứ này.
- Con kính lạy chư gia Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Tiên linh nội ngoại họ ...
Hôm nay là ngày 30 tháng Chạp năm CANH TÝ
Tín chủ (chúng) con là: ...
Ngụ tại...
Trước án kính cẩn thưa trình: Đông tàn sắp hết, năm kiệt tháng cùng, xuân tiết gần kề, minh niên sắp tới.
Chúng con cùng toàn thể gia quyến sắm sanh phẩm vật hương hoa, cơm canh thịnh soạn, sửa lễ tất niên, dâng cúng Thiên Địa tôn thần, phụng hiến Tổ tiên, truy niệm chư linh.
Theo như thường lệ tuế trừ cáo tế, cúi xin chư vị tôn thần, liệt vị gia tiên, bản xứ tiền hậu chư vị hương linh giáng lâm án toạ, phủ thuỳ chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ toàn gia lớn bé trẻ già bình an thịnh vượng, bách sự như ý, vạn sự tốt lành, luôn luôn mạnh khoẻ, gia đình hoà thuận.
Thành tâm bái thỉnh, cúi xin chư vị tôn thần và gia tiên nội ngoại chứng giám phù hộ độ trì.
Nam Mô A-di-đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
(3 lần, 3 lạy).
* Thông tin mang tính chất tham khảo, chiêm nghiệm.
Tác giả: Thanh Huyền
-
Loài cá nhiều canxi hơn cả sữa, ai không biết tiếc hùi hụi
-
Phụ nữ hãy yêu và kết hôn với người đàn ông trưởng thành, cả đời sẽ hạnh phúc
-
Á quân 1 ‘Tỏa sáng thiên thần nhí 2019’ gọi tên Phạm Hoài Bảo Châu
-
Cúng tất niên chớ quên những món này để năm mới sung túc, đủ đầy
-
Lễ cúng cuối năm cực kỳ quan trọng để "mở cửa" đón thần Tài, làm ăn càng ngày càng phát