Vùng đảo hoang Mai An Tiêm trồng dưa hấu hiện giờ ở đâu?

Mai An Tiêm là nhân vật gắn liền với truyền thuyết về quả dưa hấu. Ngay từ tấm bé, người Việt nào cũng được nghe kể về câu chuyện này.

Sự tích quả dưa hấu và chuyện về Mai An Tiêm

Câu chuyện về Mai An Tiêm không chỉ là lời kể truyền miệng mà được một số thư tịch cổ đề cập. Nội dung được dân gian lưu truyền và trong sách vở có chút khác biệt nhưng về cơ bản vẫn có những điểm tương đồng.

Lĩnh Nam chích quái liệt truyện có đề cập rằng vào thời Hùng Vương có một cậu bé ngoại quốc 7 tuổi theo thuyền buôn từ phương Nam đến nước Văn Lang. Vua Hùng gặp được bèn mua người này về làm đầy tớ.

Trải qua năm tháng, đứa trẻ trở thành một chàng trai cao lớn, thông minh, diện mạo đoan chính, tuấn tú. Vua Hùng yêu mến nên nhận người này làm con nuôi, đặt tên là Mai Yến, tên chữ là Mai An Tiêm. Nhà vua còn chọn cho chàng một cô gái xinh đẹp, hiền thục để nên duyên vợ chồng. Chẳng bao lâu sau, hai người sinh được một cậu con trai.

Mai An Tiêm được vua yêu mến, tin dùng nên chẳng mấy chốc cũng có được cuộc sống phú quý. Nhiều người muốn lấy lòng chàng nên hay đêm các lễ vật đến tặng, không thứ gì là không có. Điều này khiến Mai An Tiêm trở nên ngạo mạn. Lúc này, chàng ta còn có suy nghĩ rằng của cải này là vật tiền thân của mình và không cần sự ban ơn của nhà vua.

Khi biết được tin này, vua Hùng đã nổi giận và ra lệnh đưa Mai An Tiêm cùng vợ con đi lưu đài ở một hòn đảo hoang ngoài cửa biển Nga Sơn. Nơi đây không có một dấu chân người. Khi đưa Mai An Tiêm đi đầy, nhà vua chỉ cấp lương thực đủ dùng trong 4-5 tháng.

Đến một ngày, Mai An Tiêm thấy một con bạch hạc từ phương Tây bay đến. Nó đậu trên mỏn núi cao. Hạc kêu lên ba bốn tiếng thì 6-7 hạt màu đen rơi trên mặt cát. Sau một thời gian, những hạt này nảy mầm, mọc thành cây lớn rồi kết trái. Lúc này, chim chóc đua nhau kéo đến để ăn quả.

Mai An Tiêm thấy chim ăn quả lạ và vẫn khỏe mạnh nên nghĩ rằng người cũng ăn được. Chàng cho rằng đây chính là quà tặng trời ban để nuôi sống mình và gia đình.

Khi ăn thử, chàng thấy quả có mùi vị thơm ngon, ngọt ngào, ăn vào mát ruột. Quả trồng được ăn không hết có thể đem đổi cho các thuyền buôn qua lại vùng biển đảo để đổi lấy lúa gạo. Vậy là Mai An Tiêm đã tìm ra cách để nuôi sống cả gia đình.

Khi được hỏi thứ quả lạ đó là quả gì, Mai An Tiêm gọi nó là Tây qua bởi nghĩ đến chuyện chim tha hạt từ phương tây đến.

Vào một ngày, vua Hùng nhớ tới người con nuôi và sai người đến đảo xem tình hình của Mai An Tiêm. Người này đi về tâu lại mọi chuyện. Nhà vua nhận nói rằng lời nói khi xưa của Mai An Tiêm tuy có phần tự mãn nhưng giờ quả thật đúng là như vậy.

Hùng Vương sau đó đã gọi Mai An Tiêm về và trả lại chức quan. Nhà vua còn ban thêm nhiều của cải cho hai vợ chồng. Nơi ở của vợ chồng Mai An Tiêm cũng được nhà vua đặt tên là An Tiêm Sa Châu.

Vùng đảo hoang Mai An Tiêm trồng dưa hấu hiện giờ ở đâu?

Nơi Mai An Tiêm bị đưa đi đầy sau này không còn là đảo hoang mà được bồi đắp trở thành đất liền. Ngày càng nhiều người dân đến nơi đây sinh sống, tạo thành làng thành ấp. Sau này, nơi đây được gọi là làng Mai An (còn gọi là Mai Thôn). Khu vực này hiện nay thuộc huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hóa.

Ngày 12-15/3 Âm lịch hằng năm là ngày mà người dân và du khách thập phương đến đền thờ Mai An Tiêm nằm dưới chân núi An Tiêm, xã Nga Phú, huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hóa để trẩy hội, thắp hương tưởng nhớ công lao của "ông tổ nghề trồng dưa hấu".

Đền thờ Mai An Tiêm hiện nay có diện tích rộng hàng ngàn mét vuông, xung quanh có nhiều cây cối xanh tốt.

Phía sau đền thờ Mai An Tiêm có một cửa hang. Hang này rất rộng, mùa đông ấm, mua hạ mát. Người dân địa phương cho rằng đây có thể là nơi sinh sống của gia đình Mai An Tiêm trước đây. Sau này, có một số thông tin cho rằng để khu vực hang không bị xâm hại, người dây đã bịt cửa hang và lập bàn thờ bên ngoài.

Ngày nay, nghề trồng dưa hấu vẫn được người dân ở xã Nga Phú nói riêng, huyện Nga Sơn nói chung duy trì. Dưa hấu là đặc sản của địa phương, giúp phát triển kinh tế, mang lại nguồn thu nhập cho người dân.