5 dấu hiệu cá ướp ure, cho không cũng đừng đem về

Cá là nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng, chứa nhiều đạm, omega-3 và các khoáng chất tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, vì lợi nhuận, nhiều tiểu thương đã dùng ure – loại hóa chất bảo quản độc hại – để giữ cá tươi lâu, đánh lừa người mua. 

1. Mùi tanh bất thường, hắc và nồng nặc

Cá tươi thường có mùi tanh nhẹ, đặc trưng tự nhiên của biển hoặc nước ngọt, dễ chịu và không gắt. Nhưng với cá bị ướp ure, mùi tanh lại hắc, nồng và khó chịu, thậm chí có mùi hôi khai giống nước tiểu. Nguyên nhân là vì ure (vốn là hợp chất chứa nitơ) khi phân hủy tạo ra amoniac – chất gây mùi khai đặc trưng. Khi ngửi gần mang hoặc bụng cá, nếu thấy mùi hôi nồng, khó chịu, có thể khẳng định cá đã bị tẩm ure hoặc hóa chất bảo quản.

2. Da cá bóng mịn bất thường, sờ vào cảm giác lạnh dính

Một trong những mẹo dễ nhận biết cá có tẩm ure là lớp da quá bóng, trơn và mịn lạ thường. Khi chạm tay vào, cá có cảm giác lạnh dính, nhờn và không khô ráo như cá tươi vừa đánh bắt. Điều này do ure làm co mạch máu và làm chậm quá trình phân hủy, khiến bề mặt cá trở nên căng, trơn, tưởng như tươi ngon nhưng thực chất bên trong đã bắt đầu hỏng. Người tiêu dùng nên quan sát dưới ánh sáng, nếu thấy da cá phản chiếu sáng loáng như bôi dầu, hãy tránh xa ngay.

3. Mắt cá trắng đục, lồi ra hoặc có màng nhớt phủ

Cá tươi thật sự sẽ có mắt trong veo, hơi lồi và sáng rõ, con ngươi đen, tròng trắng rõ ràng. Ngược lại, cá bị ướp ure có mắt đục, có màng mờ hoặc trắng sữa che phủ. Đặc biệt, nếu quan sát kỹ, bạn sẽ thấy mắt hơi phồng lên, chảy dịch hoặc dính nhớt – dấu hiệu rõ rệt của việc bảo quản bằng hóa chất. Nguyên nhân là do ure làm biến tính protein, khiến tế bào mắt bị trương nở, gây ra hiện tượng mờ đục và mất trong suốt tự nhiên.

4. Mang cá đỏ thẫm hoặc thâm đen, không còn mùi tự nhiên

• Cá tươi: mang có màu đỏ hồng tươi, hơi ướt, mùi tanh nhẹ dễ chịu.

• Cá ướp ure: mang thâm sẫm hoặc đỏ đậm bất thường, có thể khô, bết lại hoặc bốc mùi hôi khó chịu. Đôi khi, người bán còn cố ý rửa mang bằng nước lạnh để tạo cảm giác tươi, nhưng chỉ cần vạch nhẹ bạn sẽ thấy màu xỉn và mùi khai nồng. Nếu mang cá bị nhớt dính tay, hoặc có cảm giác trơn như xà phòng, đó chắc chắn là dấu hiệu cá đã bị xử lý hóa chất.

5. Thịt cá bở, màu xám tái và không đàn hồi

Cá tươi khi ấn vào phần thân sẽ đàn hồi nhanh, không để lại vết lõm. Thịt săn chắc, màu tự nhiên sáng bóng. Còn với cá bị ướp ure, do protein đã bị phá hủy, thịt trở nên mềm, bở, màu xám tái hoặc trắng bệch. Khi ấn ngón tay vào, vết lõm mất lâu mới trở lại hoặc không đàn hồi. Đặc biệt, khi mổ bụng cá ra, ruột thường bốc mùi khai và lỏng lẻo, nước chảy ra có màu vàng nhạt hoặc đục – đây là dấu hiệu điển hình của cá ngâm ure hoặc đã chết lâu ngày.

Cảnh báo sức khỏe khi ăn cá ướp ure

Ure là hợp chất được dùng trong phân bón và công nghiệp, hoàn toàn không được phép dùng trong bảo quản thực phẩm. Khi vào cơ thể, ure chuyển hóa thành amoniac và các chất độc khác, gây:

• Ngộ độc cấp tính: buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy, chóng mặt.

• Ảnh hưởng gan, thận: do cơ quan này phải làm việc quá tải để thải độc.

• Tích tụ độc tố lâu ngày, tăng nguy cơ ung thư gan, dạ dày và rối loạn chuyển hóa.

Đặc biệt, trẻ nhỏ, người già và phụ nữ mang thai rất dễ bị ảnh hưởng nặng nếu ăn phải cá có ure, vì hệ bài tiết và miễn dịch yếu hơn người trưởng thành.

Cách chọn cá tươi an toàn, không lo dính hóa chất

Để tránh mua phải cá ướp ure, người tiêu dùng nên lưu ý:

• Mua cá ở chợ quen, nơi có uy tín, bán cá trong ngày.

• Chọn cá có mang đỏ hồng, mắt trong, thân săn chắc, không mùi lạ.

• Không nên chọn cá quá tươi bất thường, trơn bóng hoặc rắn đơ – đó là dấu hiệu bị ngâm lạnh hóa chất.

• Ưu tiên mua cá còn sống, hoặc cá bảo quản trong đá lạnh tự nhiên (không có mùi khai). Nếu phải mua cá đã ướp, hãy ngâm trong nước muối loãng 10–15 phút để loại bớt chất độc hại – tuy nhiên cách này chỉ làm giảm phần nào chứ không thể loại bỏ hoàn toàn ure.

Cá là món ăn tốt cho sức khỏe, nhưng chỉ thực sự có lợi khi chọn đúng loại tươi, sạch. Đừng vì ham rẻ mà rước họa vào thân. Khi đi chợ, chỉ cần quan sát kỹ 5 dấu hiệu trên, bạn sẽ dễ dàng tránh được cá bị ướp ure – thứ “độc dược” đội lốt hải sản tươi.