Hoàng đế Bảo Đại ( tên khai sinh: Nguyễn Phúc Vĩnh Thụy, 22 tháng 10, 1913 - 31 tháng 7, 1997) là người con trai duy nhất của vua Khải Định, mẹ là Hoàng Thị Cúc cũng là vị Hoàng đế thứ 13 và cuối cùng của triều đại nhà Nguyễn đồng thời là Hoàng đế cuối cùng của chế độ quân chủ Việt Nam.
Từ Bảo Đại chỉ là niên hiệu của ông, tục lệ nhà Nguyễn các vị Hoàng đế đời trước chỉ giữ một niên hiệu nên dân gian hay dùng niên hiệu để chí vị Hoàng đế đó. Ông đồng thời cũng là Hoàng đế của Đế quốc Việt Nam (1925-1945) và là Quốc trưởng của Quốc gia Việt Nam (1949-1955).
| Một bức ảnh chân dung Hoàng đế Bảo Đại thời thơ ấu, lúc này là Hoàng tử Vĩnh Thụy. |
| Hoàng tử Vĩnh Thụy lúc 6 tuổi, năm 1919. |
| Hoàng tử Vĩnh Thụy cùng vua cha Khải Định và bà nội - Hoàng thái hậu Tiên Cung (Dương Thị Thục). |
| Hoàng tử Vĩnh Thụy (ngồi ghế) và hoàng thân Vĩnh Cẩn trong phòng riêng của vua Khải Định. |
| Hoàng tử Vĩnh Thụy khi được truy phong Hoàng thái tử để chuẩn bị du học Pháp. |
| Thái tử Vĩnh Thụy cùng vua Khải Định thăm Mộ chiến sĩ vô danh (bên dưới Khải Hoàn Môn Paris) năm 1922. |
Bảo Đại đã cải cách công việc trong triều như sắp xếp lại việc nội chính, hành chính. Ông đã cho bỏ một số tập tục mà các vua nhà Nguyễn trước đã bày ra như thần dân không phải quỳ lạy mà có thể ngước nhìn vua khi lễ giá tới, mỗi khi vào chầu các quan Tây không phải chắp tay xá lạy mà chỉ bắt tay vua, các quan ta cũng không phải quỳ lạy.
Ngày 20 tháng 3 năm 1934, Bảo Đại làm đám cưới với Marie Thérèse Nguyễn Hữu Thị Lan và tấn phong bà làm Nam Phương hoàng hậu. Đây là một việc làm phá lệ bởi vì kể từ khi vua Gia Long khai sáng triều Nguyễn cho đến vua Khải Định, các vợ vua chỉ được phong tước Hoàng phi, sau khi mất mới được truy phong Hoàng hậu. Ông là nhà vua đầu tiên thực hiện bỏ chế độ cung tần, thứ phi. Cuộc hôn nhân này cũng gặp phải rất nhiều phản đối vì Nguyễn Hữu Thị Lan là người Công giáo và mang quốc tịch Pháp.
Năm 1945, Cách mạng tháng Tám thành công. Tại các địa phương trên cả nước, Việt Minh buộc chính quyền Đế quốc Việt Nam giao quyền lực cho họ. Trước tình thế đó, Bảo Đại quyết định thoái vị. Bảo Đại không rõ phải liên lạc với ai ở Hà Nội, nên gửi một điện tín tới "Ủy ban Nhân dân Cứu quốc" ở Hà Nội:
"Đáp ứng lời kêu gọi của Ủy ban, tôi sẵn sàng thoái vị. Trước giờ quyết định này của lịch sử quốc gia, đoàn kết là sống, chia rẽ là chết. Tôi sẵn sàng hy sinh tất cả mọi quyền lợi, để cho sự đoàn kết được thành tựu, và yêu cầu đại diện của Ủy ban sớm tới Huế, để nhận bàn giao.”
Sáng ngày 23 tháng 8, hai phái viên của Việt Minh là Trần Huy Liệu và Cù Huy Cận đến cung điện Huế. Theo lời yêu cầu của hai ông này, chiều ngày 25 tháng 8, 1945, Bảo Đại đã đọc Tuyên ngôn Thoái vị trước hàng ngàn người tụ họp trước cửa Ngọ Môn và sau đó trao ấn tín, quốc bảo của hoàng triều cho ông Trần Huy Liệu. Ông trở thành "công dân Vĩnh Thụy". Trong bản Tuyên ngôn Thoái vị, ông có câu nói nổi tiếng "Trẫm muốn được làm dân một nước tự do, hơn làm Vua một nước nô lệ".
*Tư liệu trong bài tham khảo tại https://vi.wikipedia.org
| >Giải mã điều bí ẩn lớn nhất về đệ nhất quan tham Hòa Thân (Khám phá) - (Phunutoday) - Người ta tính tổng tài sản của Hòa Thân bị tịch thu sau khi thất sủng bằng 15 năm ngân khố quốc gia. Vì sao Hòa Thân giầu có đến như vậy? |
| >Bộ sưu tập đặc biệt và 9 tuyệt sắc giai nhân của Hòa Thân (Khám phá) - (Phunutoday) - Hòa Thân không chỉ tham lam tiền bạc mà ông ta luôn khát khao có được mọi giai nhân trong thiên hạ để hưởng trọn phong lưu chốn nhân gian. |
| >Đỉnh cao quyền lực của Hòa Thân và những điều “bí mật” đằng sau (Khám phá) - (Phunutoday) - Khi mới gia nhập triều chính Hòa Thân vốn chỉ là một thị vệ, nhưng nhờ đâu mà ông ta dần dần leo lên đỉnh cao danh vọng? |
| >Mỹ nhân hoàng tộc và lời nguyền nghiệt ngã ám ảnh cả hoàng gia (Khám phá) - (Phunutoday) - Từng là minh tinh Hollywood, từ giã sự nghiệp để trở thành vợ Thái tử Monaco nhưng cái kết của "bà hoàng" Grace Kelly không hề hạnh phúc. |
| >Thói lạ đời: sở thích “nuôi trai đẹp” của các bà hoàng TQ (Khám phá) - (Phunutoday) - Trong hậu cung thâm nghiêm, chuyện dan díu tưởng khó bằng lên trời. Ấy thế mà nhiều vị hoàng hậu vẫn xoay xở được để cắm sừng cho hoàng đế. |
| >Mỹ nhân khiến Tào Tháo phải "hớt tay trên" Quan Vũ (Khám phá) - (Phunutoday) - Mỹ nhân khiến Tào Tháo phải hớt tay trên Quan Vũ là một phụ nữ bị gã chồng vô danh rũ bỏ. Nhưng lại là một người xinh đẹp hiếm có. |
Tác giả: Thu