Vạn Lý Trường Thành là công trình kiến trúc nổi tiếng của Trung Quốc có chiều dài 21.196 km được xây dựng và duy trì bởi nhiều triều đại trong khoảng 2000 năm từ thế kỷ 5 trước công nguyên cho tới thế kỷ 16 để bảo vệ Trung Quốc khỏi những cuộc tấn công của người Hung Nô, Mông Cổ, người Turk, và những bộ tộc du mục khác đến từ những vùng hiện thuộc Mông Cổ và Mãn Châu.
Lý do để Tần Thủy Hoàng xây Vạn Lý Trường Thành bắt nguồn từ một câu "sấm": "Vong Tần giả, Hồ dã" (Tần mất là do Hồ). Tần Thủy Hoàng tưởng chữ "Hồ" là chỉ giặc Hồ phương Bắc. Dù người làm mất nhà Tần hóa ra là Thái tử "Hồ" Hợi, di sản mà hoàng đế thống nhất Trung Quốc để lại cũng đã đặt nền móng cho Vạn Lý Trường Thành sau này.
Đoạn tường thành chính đầu tiên được xây dựng dưới thời cai trị của Tần Thuỷ Hoàng, vị Hoàng đế đầu tiên của nhà Tần với thời gian tồn tại ngắn ngủi. Bức tường này không được xây dựng bởi nỗ lực của một nhóm mà là việc ghép nối nhiều đoạn tường thành của các vùng, từng được xây dựng ở thời Chiến Quốc, vào nhau.
| Sơn Hải Quan ngày nay |
Triều đình bắt người dân phải làm việc để đắp thành, và các công nhân luôn bị nguy hiểm vì có thể bị bọn cướp tấn công. Bởi vì có nhiều người đã chết khi xây dựng thành, nó được đặt cho cái tên khủng khiếp, "Nghĩa địa dài nhất Trái Đất". Có lẽ khoảng một triệu công nhân đã chết khi xây dựng bức tường thành.
Liệu bạn có bao giờ tự hỏi hai đầu của tòa thành dài vạn dặm này nằm ở đâu? Bài viết sau sẽ cùng các bạn khám phá nguồn gốc lịch sử, cấu trúc và những câu chuyện thú vị xoay quanh cửa ải nằm ở tận cùng của Vạn Lý Trường Thành.
Sơn Hải Quan - cánh cổng mở ra triều đại nhà Thanh
Sơn Hải quan: cửa ải đầu tiên của Trường Thành, nằm ở nơi giáp ranh giữa hai tỉnh Hà Bắc và Liêu Ninh, khởi điểm của Trường Thành, phía nam của dãy núi Yên Sơn, phía bắc của Biển Bột Hải, do tướng Từ Đạt, vị tướng nổi tiếng của nhà Minh xây dựng. Với con mắt sắc bén về quân sự, Từ Đạt đã xây dựng Sơn Hải Quan vừa kiểm soát được núi lại khống chế được biển này. Tên Sơn Hải quan cũng là do đứng ở nơi đây có thể ngắm được, quan sát được toàn cảnh núi non và biển cả hùng vỹ, với non xanh nước biếc, đồi núi và biển cả soi bóng.
| Điểm cuói của Vạn Lý Trường Thành |
Đây từng là một cửa ải biên giới phòng thủ Trung Quốc bản thổ trước các dân tộc du mục tại Đông Bắc như Khiết Đan, Nữ Chân và Mãn Châu.
Cửa ải tại vùng đất này đã từng được xây từ thời Bắc Tề (550- 577) và thời Đường (618 - 907) nhưng phải đến thời nhà Minh (1368 - 1644), Sơn Hải Quan mới chính thức được xây dựng.
Trong đó, tướng Thích Kế Quang nhà Minh đã cho xây dựng tường thành và pháo đài ở phía Đông, Nam và Bắc của cửa ải. Sơn Hải Quan là một trong những cửa ải được củng cố vững mạnh nhất tại Trung Quốc và đến hiện tại là một trong những cửa ải được bảo quản tốt nhất của Vạn Lý Trường Thành.
Cửa ải Sơn Hải Quan có dạng hình vuông, với chu vi khoảng 4km cùng các bức tường cao 14 mét, dày 7 mét. Các mặt phía Đông, Nam và Bắc có hào sâu và rộng bao quanh, ở phía trung tâm cửa ải có một tháp chuông cao.
Tất cả bốn mặt thành đều có cổng nhưng Trấn Đông Môn ở phía Đông là cổng quan trọng nhất và vẫn còn tồn tại đến ngày nay do vị trí đối mặt với phía ngoài cửa ải. Trên cổng thành có treo một bức hoành phi thể hiện một tên gọi khác của Sơn Hải Quan là “Thiên hạ đệ nhất quan”.
| Pháo đài của Sơn Hải Quan |
Sơn Hải Quan có một đoạn trường thành lấn ra tới Bột Hải - nơi bức tường thành giáp biển trông như hình dáng một con rồng đang chúc đầu xuống nước nên được đặt biệt danh “Lão Long Đầu”.
Xung quanh cửa ải này có nhiều câu chuyện nổi tiếng mà được biết đến nhiều nhất là tích Ngô Tam Quế mở Sơn Hải Quan để hàng quân Mãn Châu.
Sử liệu ghi chép rằng, thời nhà Minh, tướng Ngô Tam Quế đã gần như chấp thuận đầu hàng và tham gia quân nổi dậy của Lý Tự Thành.
Tuy nhiên, sau khi nghe tin người thiếp yêu quý là Trần Viên Viên bị họ Lý chiếm đoạt, Ngô Tam Quế đã nổi giận và liên lạc với Đa Nhĩ Cổn của Mãn Châu, dẫn đến việc mở Sơn Hải Quan cho quân Mãn. Liên quân Ngô Tam Quế và Mãn Châu đã chiến thắng trong trận Sơn Hải quan chống lại Lý Tự Thành.
Chiến thắng của quân Mãn Châu không chỉ tiêu diệt quân nổi dậy của Lý Tự Thành mà còn chấm dứt cả nhà Minh, thiết lập một triều đại cai trị mới của người Mãn trên đất Trung Quốc là nhà Thanh.
Ngoài ra, còn một tích khác khá thú vị liên quan đến chữ “Nhất” trong bức hoành phi “Thiên hạ đệ nhất quan” treo ở cổng phía Đông cửa ải.
Bức hoành phi dài 5,9 mét, rộng 1,6 mét, trong đó chiều cao của chữ là 1,45 mét, rộng 1,09 mét do Tiêu Hiển - nhà thư pháp nổi tiếng của nhà Minh viết, nhưng dưới bức hoành phi lại không đề tên ông.
| Sơn Hải Quan hùng vì giữa thiên nhiên |
Truyền thuyết kể rằng khi viết bức hoành phi này, Tiêu Hiển đã viết một mạch là xong, nhưng khi ngắm lại ông không hài lòng với chữ “Nhất”, tuy viết lại nhiều lần nhưng vẫn không như ý. Ông quẳng bút và vào quán rượu dưới chân núi vừa uống rượu vừa nghiền ngẫm.
Ngay lúc đó, một người hầu trong quán quen tay vạch một đường trên bàn, để lại vệt nước. Tiêu Hiển trông thấy vệt nước liền đứng dậy khen không ngớt “tuyệt quá”. Thì ra vệt nước đã vẽ nên chữ “Nhất” kỳ diệu. Tiêu Hiển liền viết chữ nhất này lên bức hoành phi và trở thành bức hoành phi thiên cổ.
Vì lí do trên, Tiêu Hiển đã không ghi tên vào chỗ lạc khoản, khiến bức hoành phi này là một trong số rất ít bức hoành phi không có lạc khoản.
| >Cuộc đời đau khổ của nàng Cách cách xinh đẹp cuối cùng của TQ (Khám phá) - (Phunutoday) - Ít ai biết rằng, nàng Cách cách được mệnh danh là xinh đẹp nhất triều đại nhà Thanh đã phải trải qua một cuộc sống cô đơn và cơ cực khi về già... |
| >Truyền thuyết kỳ bí nổi tiếng nhất về Vạn Lý Trường Thành (Khám phá) - (Phunutoday) - Nhiều câu chuyện và truyền thuyết thú vị về Vạn Lý Trường Thành đã được truyền lại qua nhiều triều đại. |
| >Chuyện lạ triều Thanh: kỹ nữ đệ đơn ly hôn thái giám (Khám phá) - (Phunutoday) - Thời dân quốc có rất nhiều chuyện vô cùng kỳ quái, nhưng có lẽ vụ ly hôn giữa thái giám và kỹ nữ là vụ án kỳ lạ nhất. |
| >Huynh đệ tương tàn, độc chiếm giang sơn của bạo chúa Trung Hoa (Khám phá) - (Phunutoday) - Kẻ bạo chúa ấy không ai khác chính là Thạch Hổ, sẵn sàng giết vợ để thỏa mãn thú tính, vậy đến anh em cũng sẵn sàng chém giết không ghê tay. |
Tác giả: Thu