Chuyện Bùi Độ trả báu vật
Trong “Tam ngôn lưỡng phách” có chép: Tấn Công Bùi Độ đời Đường khi chưa gặp thời, nghèo rớt mồng tơi, công danh lận đận. Một lần, ông đi xem tướng để quyết định đường đi nước bước. Thầy tướng nói: “Công danh của túc hạ cũng không cần phải hỏi, tôi có câu khác, nếu không trách thì mới dám trực ngôn”. Bùi Độ nói: “Tiểu sinh vì lạc lối, nên cầu tiên sinh chỉ giáo, sao lại dám trách”.
Thầy tướng nói: “Túc hạ có đường vân rắn bay vào miệng, trong vài năm, ắt sẽ chết đói ở rãnh nước”. Ngay cả tiền xem tướng, thầy tướng cũng không nhận. Bùi Độ là một bậc quân tử hiểu mệnh, nên cũng không để ý nhiều.
Một hôm, ngẫu nhiên đến chùa Hương Sơn dạo chơi, Bùi Độ thấy trên bàn thờ sáng rực rỡ, bèn bước tới xem, thì ra là một vòng quý. Bùi Độ cầm lên xem, nghĩ: “Ngôi chùa này ở nơi vắng vẻ, sao lại có cái vòng quý như thế này?”.
Ông lật xem một lượt, rồi lại nghĩ: “Ắt là có người đại phú quý đến đây lễ Phật thay đồ. Những người hầu sơ ý đã để quên ở đây, nhất định họ sẽ quay lại tìm”. Ông bèn ngồi dưới hành lang chờ đợi.
Chờ mãi, đến tận sáng sớm hôm sau, Bùi Độ thấy một cô gái chạy vào trong chùa, hớt ha hớt hải, chạy thẳng vào trong điện thờ. Nhìn lên bàn thờ rồi kêu khổ, khóc lăn xuống đất. Bùi Độ bước tới hỏi: “Cô gái, sao lại khóc lóc thế này?”.
Cô gái nói: “Cha thiếp bị người ta hãm hại tội chết, không có nơi nào khiếu nại. Thiếp ngày ngày đến đây khẩn cầu Phật phù hộ. Gần đây, may mắn được chuộc tiền giảm tội. Nhà thiếp nghèo chẳng biết làm gì, đi cầu xin khắp các nhà quyền quý. Hôm qua được một quý nhân thương tình, giúp cho chiếc vòng quý. Thiếp được Phật phù hộ, nên đã đem chiếc vòng đến dâng lên Phật, khấu đầu lạy tạ Ngài. Vì sốt ruột chuyện chuộc cha, nên đã quên thu lại vòng, đã vội vàng ra đi. Đi đến nửa đường mới phát hiện ra, vội vàng quay lại, thì không biết ai đã lấy rồi. Hôm nay mất chiếc vòng này, cha thiếp sẽ chẳng có ngày ra khỏi ngục tù nữa rồi”. Nói rồi lại khóc nức nở.
Bùi Độ nói: “Cô gái không nên quá đau buồn, là tôi nhặt lấy, do đó ở lại đây chờ người để quên”. Nói rồi đem trả lại chiếc vòng.
Cô gái gạt lệ bái tạ: “Xin hỏi danh tính tiên sinh, ngày sau cha thiếp được ra khỏi ngục sẽ đến khấu tạ”.
Bùi Độ nói: “Cô gái chớ có bận lòng, tôi ở quê nghèo, không trợ giúp được cô, rất lấy làm xấu hổ. Trả lại đồ người khác để quên, đó là việc thường tình, đâu phải cảm tạ”. Nói rồi, Bùi Độ cũng không nói tên tuổi mà ra đi.
Mấy ngày sau, Bùi Độ lại ngẫu nhiên gặp thầy tướng hôm trước, thầy tướng bất giác thất kinh nói: “Túc hạ đã làm việc tốt gì rồi?”. Bùi Độ đáp: “Không có”. Thầy tướng nói: “Tướng của túc hạ hôm nay, khác rất xa với trước đây. Đường âm đức hiện rõ, nhất định sẽ làm quan cao tột bậc, thọ tám, chín mươi, phú quý không thể kể xiết”.
Bùi Độ lúc đó vẫn coi là lời nói chơi. Sau này quả nhiên làm tể tướng, làm quan qua 4 triều, được phong làm Tấn Quốc Công, hưởng thượng thọ. Với Bùi Độ, làm việc tốt không lưu danh tính là lẽ đương nhiên, cũng chính là gốc rễ mà ông đã thực sự cải biến vận mệnh.
Chỉ cần trong lòng có thiện niệm, tấm lòng rộng mở thoáng đãng, tâm tính thăng hoa, trí huệ tròn đầy thì vận mệnh theo đó mà cải biến, đó cũng là Thiên ý. Cải biến vận mệnh mà không trái ngược Thiên ý, mà thuận theo Thiên ý hành sự. Tại sao con người cần có thiện niệm, cổ nhân đã nói rất rõ ràng rồi.
Tác giả: