Theo lương y Vũ Quốc Trung, mất ngủ là triệu chứng của nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra như: Căng thẳng, stress, môi trường sống, chế độ ăn uống hay dùng chất kích thích (trà, cà phê…).
Giấc ngủ ổn định giúp não nghỉ ngơi, mau hồi phục, tỉnh táo tinh thần tăng năng suất lao động và chất lượng cuộc sống, riêng trẻ sơ sinh, giấc ngủ giúp trẻ phát triển trí tuệ tốt hơn. Người thiếu ngủ, trí nhớ bị giảm sút, nhức đầu, tính tình cáu gắt, tim đập nhanh, tụt huyết áp, tiểu đường, suy tim, trẻ chậm phát triển trí não. Khi mất ngủ, nhiều người thường chọn ngay giải pháp là dùng thuốc ngủ.
Cơ chế của thuốc ngủ là ức chế hoạt động của hệ thần kinh, đưa cơ thể vào trạng thái buồn ngủ, mới dùng có thể giảm triệu chứng nhất thời. Tuy nhiên, khi lạm dụng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến não bộ gây rối loạn não bộ bởi bản chất thuốc mang đến những giấc ngủ "cưỡng ép".
Từ đó, những vấn đề về thần kinh, tâm thần xuất hiện ngày một nhiều, cơ thể rất dễ rơi vào trạng thái rối loạn cảm xúc kéo theo đó là tình trạng lo âu, căng thẳng kéo dài, thậm chí có thể gây trầm cảm.
Có lẽ ai cũng biết rằng nếu không ngủ đủ giấc, sức khỏe của chúng ta sẽ giảm sút trầm trọng, có thể dẫn đến tăng cân, giảm trí nhớ, kém minh mẫn và uể oải suốt cả ngày. Con người thường cần từ 7 đến 9 giờ mỗi ngày để ngủ, tuy nhiên không phải giấc ngủ nào cũng như nhau và bạn vẫn có thể bị thiếu ngủ ngay cả khi ngủ đủ, lý do là vì ngủ không sâu hoặc hay bị tỉnh dậy giữa đêm. Chúng ta hoàn toàn có thể cải thiện giấc ngủ bằng những thực phẩm tự nhiên và dễ tìm sau đây.
Hạt óc chó
Hạt óc chó có chứa nhiều melatonin, một loại hoóc-môn gây ra cảm giác buồn ngủ. Thông thường cơ thể con người sẽ tiết ra melatonin khi môi trường xung quanh tối dần, nhưng bổ sung thêm melatonin bằng các loại thực phẩm khác sẽ khiến chúng ta đi vào giấc ngủ dễ hơn và nhanh hơn.
Chuối
Chuối và vỏ của nó giàu kali, magiê, tryptophan và vitamin. Những chất dinh dưỡng thiết yếu điều chỉnh hoạt động của não và cơ thể. Chúng cũng tạo ra mức độ kích thích tố tối ưu như melatonin và serotonin, do đó thư giãn não và gây buồn ngủ.
Cá hồi
Theo nghiên cứu từ Journal of Sleep Research, axit béo omega-3 có nhiều trong cá hồi có tác dụng giúp con người ngủ sâu và dễ chịu hơn, lý do là vì omega-3 có khả năng tạo ra những cơn buồn ngủ tương tự như melatonin. Ngoài cá hồi, các loại hải sản khác cũng chứa rất nhiều omega-3, ví dụ như cá trích, cá mòi, cá thu, hàu, cá chẽm, tôm, tôm hùm, cá ngừ và cá tuyết. Nếu không ăn được cá, bạn có thể bổ sung omega-3 bằng các loại thực phẩm khác, như hạt chia, hạt lanh, đậu thận, trứng và ức gà.
Khoai lang
Những loại rau củ quả có phần thịt màu vàng cam, nổi bật là khoai lang, là lựa chọn tuyệt vời dành cho những người hay bị mất ngủ. Trung bình trong một củ khoai lang có chứa khoảng 500 mg kali, có tác dụng ngăn ngừa hội chứng chân không yên tương tự như magiê. Ngoài ra, lượng carb lớn trong khoai lang còn giúp thúc đẩy quả trình sản sinh ra hoóc-môn serotonin gây buồn ngủ.
Cháo yến mạch
Cháo yến mạch: Trong yến mạch có chứa hàm lượng melatonin rất cao. Một bát nhỏ bột yến mạch sẽ giúp bạn xua tan cảm giác đói bụng trước khi đi ngủ và cũng chính là liệu pháp trị liệu chứng mất ngủ hoàn hảo.
Mật ong
Uống mật ong trước khi đi ngủ cung cấp đủ glycogen cho gan để nó có thể sử dụng qua đêm. Khi mức glycogen trong cơ thể giảm xuống, hormone căng thẳng được tạo ra. Những rối loạn giấc ngủ của bạn sẽ dẫn đến mất ngủ. Điều này có thể dễ dàng kiểm soát bằng cách dùng mật ong mỗi đêm. Ngoài ra, mật ong có đầy đủ các chất chống oxy hoá làm giảm stress oxy hóa trong cơ thể.
Hạt bí
Hạt bí: chứa nguồn lớn tryptophan - một loại acid amin mà khi cơ thể hấp thu sẽ lần lượt chuyển hóa thành melatonin có tác dụng gây ngủ. Chính vì vậy mà nhiều người sử dụng hạt bí ngô như là một loại thuốc ngủ an toàn từ thiên nhiên.
Một số bài thuốc dân gian chữa mất ngủ
- Tâm sen: Lấy 2-3g tâm sen dùng để hãm chè uống trong ngày. Không chỉ trị mất ngủ, thức uống này còn giúp giảm lo lắng hồi hộp, miệng háo khát nước, di mộng tinh, tim đập nhanh, huyết áp cao…
- Cùi nhãn: Lấy 15-20g cùi nhãn sắc uống hằng ngày. Bài thuốc này có tác dụng trị mất ngủ do huyết hư, tinh thần mệt mỏi hay quên, tư lự quá độ mất ngủ, thần kinh suy nhược, hồi hộp, hoảng hốt…
- Đậu đen, hạt sen: Đậu đen 30g, hạt sen để cả tim (sao vàng) 15g, lá vông 15g, lá dâu tằm 20g; lạc tiên 15g, thảo quyết minh sao vàng 8g. Sắc uống 01 thang trong ngày, uống liên tục 10-15g. Bài thuốc này có công dụng trị mất ngủ kèm theo triệu chứng buồn bực, ù tai, đau lưng, uể oải không muốn làm việc, nóng nảy bứt rứt, có cảm giác bốc hỏa lên đầu mặt, đau đầu choáng váng...
- Lạc tiên tây: Lạc tiên tây, còn được gọi là dây nhãn lồng, chùm bao, tên khoa học là Passiflora foetida. Lấy cành và lá lạc tiên sắc lên để uống giúp an thần, giảm lo âu , tránh stress và dễ dàng có giấc ngủ ngon. Tuy nhiên, loại cây này có tên nghe rất lạ nên nhiều người không biết nên có thể mua phải dược liệu trôi nổi không rõ nguồn gốc, khiến cho việc điều trị không đạt hiệu quả. Cho đến nay, Trung tâm Nghiên cứu & Sản xuất Dược liệu miền Trung là nơi duy nhất ở Việt Nam trồng thành công giống cây Lạc tiên tây.
- Dùng 50gram đậu xanh và 10 gram đường phèn nấu kỹ với 200ml nước và ăn khi còn ấm để giúp an thần và dễ ngủ hơn.
- Lấy 10gram quế khô trộn với 100 gram hạt sen tươi và đun với 300ml nước, một chút đường để nấu thành món chè. Quế và hạt sen có tác dụng an thần, ngủ ngon, dưỡng sắc. Người già, phụ nữ ở độ tuổi mãn kinh nên thường xuyên dùng món ăn này.
- Cây trinh nữ có tên khoa học là Mimosa pudica, họ Mimosaceae, mọc hoang khắp nơi. Loại cây này có tác dụng an thần, làm dịu thần kinh, giảm đau, long đàm, chống ho, hạ nhiệt, tiêu viêm, lợi tiểu. Mỗi ngày dùng 20 gam lá cây trinh nữ sắc lấy khoảng 100ml uống mỗi tối trước khi đi ngủ để chữa suy nhược thần kinh, mất ngủ.
Tác giả: