Khi mang bầu, sinh con, bên cạnh việc chăm lo cho sức khỏe, sự phát triển của bé thì mẹ cũng cần nắm rõ những quy định mới nhất của pháp luật về chế độ thai sản để đảm bảo được hưởng đúng và đủ quyền lợi. Theo quy định mới nhất trong năm 2018 sẽ có thêm một số quy định mới liên quan đến chế độ thai sản.
Các mẹ cần nắm rõ và hiểu về những chế độ thai sản mới nhất để đảm bảo quyền lợi
Từ 1/7/2018: Tăng mức trợ cấp thai sản gần 7%
Mẹ cần nắm rõ những quy định về chế độ thai sản để không bị mất quyền lợi. (Ảnh minh họa)
Mẹ sinh con xong được hưởng bằng 100% mức bình quân tiền lương hàng tháng của 6 tháng liền kề trước khi sinh. Ngoài ra, còn có cả trợ cấp một lần khi sinh con và nhận con nuôi dưới 6 tháng tuổi tương đương là với 2 tháng lương tối thiểu chung cho mỗi bé.
Đặc biệt, theo Nghị quyết về dự toán ngân sách Nhà nước năm 2018 (được Quốc hội thông qua ngày 13/11/2017), mức lương cơ sở sẽ tăng từ 1.300.000 đồng/tháng lên thành 1.390.000 đồng/tháng kể từ ngày 01/7/2018. Như vậy, tiền trợ cấp thai sản cũng sẽ được điều chỉnh tăng theo kể từ ngày 01/7/2018 cho phù hợp với Điều 38 của Luật bảo hiểm xã hội 2014.
Cụ thể, trợ cấp một lần khi sinh con hoặc nhận nuôi con sẽ tăng từ mức hiện hành là 2.600.000 đồng cho mỗi con lên 2.780.000 đồng.
Thời gian áp dụng chế độ thai sản
Có hiệu lực kể từ ngày đầu phát hiện mình có thai đến khi con ra đời và được đủ 12 tháng tuổi. Trong đó thời gian bầu bì mẹ sẽ được nghỉ việc để được đi khám thai 5 lần. Mỗi lần sẽ được nghỉ 1 ngày công. Nếu mẹ bầu nào ở những vùng sâu, vùng xa thì sẽ được nghỉ phép 2 ngày cho mỗi lần khám thai.
Trong thời gian thai kỳ 40 tuần, nếu có biến chứng: Sẩy thai, sinh non thai chết lưu,… sẽ xếp hết vào trường hợp đặc biệt. Và trường hợp này sẽ được hưởng chế độ ưu tiên như sau:
- Dưới 1 tháng nếu sẩy thai: Nghỉ phép 10 ngày
- Từ 1-3 tháng nếu sẩy thai: Nghỉ phép 20 ngày
- Từ 4- 5 tháng nếu sẩy thai: Nghỉ phép 3-6 tháng
- Từ 6 tháng nếu sẩy thai: Nghỉ phép từ 6 tháng trở lên để đảm bảo sức khỏe dinh dưỡng cho mẹ.
Lưu ý: Trong số các ngày này đã tính tổng cộng luôn các ngày nghỉ lễ và Tết và ngày nghỉ hàng tuần trong năm.
Thời gian nghỉ phép tối đa của mẹ là 6 tháng
Thời gian nghỉ phép
Các mẹ được nghỉ tổng cộng 6 tháng trước và sau sinh. Trong đó thời gian nghỉ trước khi sinh không quá 2 tháng. Với những trường hợp đặc biệt thì cụ thể như:
- Đa thai: Nếu mẹ nào có con thứ 2 trở đi sẽ được tính thêm 1 tháng/ 1 bé vào thời gian nghỉ.
- Nghỉ thêm: Nếu mẹ có nhu cầu nghỉ thêm có thể xin nghỉ phép và không hưởng lương.
- Làm việc sớm: Nếu mẹ có đủ sức khỏe để quay lại làm việc trước thời gian nghỉ phép thì hiển nhiên vẫn nhận được trợ cấp thai sản theo quy định, đồng thời được nhận thêm tiền lương cho những ngày làm việc mà mình đáng được trả lương.
- Là giáo viên nghỉ thai sản dịp hè: Theo đúng quy định nhà nước, nếu giáo viê nghỉ đúng vào tháng hè thì được nghỉ bù thêm 2 tháng.
- Bắt đầu 30 ngày kể từ ngày làm việc đầu tiên sau chế độ nghỉ thai sản tháng, mẹ có quyền:
+ Nhận 30% lương tối thiểu/ngày trong trường hợp nghỉ tại nhà nếu xin nghỉ thêm để phục hồi sức khỏe.
+ Nhận 40% lương tối thiểu/ngày nếu nghỉ tại cơ sở làm việc.
- Trong năm làm việc sẽ được nghỉ thêm với quy định như sau:
+ Trường hợp bình thường: Nghỉ 5 ngày/ năm
+ Trường hợp sinh mổ: Nghỉ tối đa 7 ngày/ năm
+ Trường hợp mang đa thai: Nghỉ tối đa 10 ngày/ năm
Đi làm trước hạn
Quy định mới về đi làm trước hạn sẽ được nâng thời gian sau khi sinh con từ đủ 60 ngày trở lên tăng lên ít nhất là 4 tháng. Luật mới cũng quy định rõ người nghỉ thai sản cần phải báo trước và được người sử dụng lao động đồng ý thì mới được nghỉ.
Ngoài tiền lương của những ngày làm việc đó thì mẹ đi làm trước khi hết thời hạn nghỉ sinh con mẹ vẫn được hưởng chế độ thai sản cho đến khi đủ 6 tháng.
Bổ sung chế độ thai sản cho người chồng
Không phải đến khi sinh mà chế độ thai sản của mẹ có hiệu lực ngay từ ngày mang thai. (Ảnh minh họa)
Trường hợp chỉ có cha tham gia bảo hiểm xã hội: Lúc này nếu vợ sinh con, cha được trợ cấp một lần bằng 2 tháng lương cơ sở cho mỗi con. Ngoài ra, chồng đóng BHXH khi vợ sinh con thì cũng được nghỉ việc từ 5 đến 14 ngày cho phép theo chế độ thai sản. Cụ thể số ngày nghỉ như sau:
+ Nghỉ 5 ngày làm việc nếu mẹ sinh thường;
+ Nghỉ 7 ngày làm việc nếu vợ sinh con phải phẫu thuật, và con sinh con dưới 32 tuần tuổi;
+ Nghỉ 10 ngày làm việc nếu vợ sinh đôi. Từ sinh 3 trở đi thì mỗi đứa con cộng thêm 3 ngày làm việc;
+ Nghỉ 14 ngày làm việc nếu vợ sinh đôi trở lên mà phải phẫu thuật.
Lưu ý: Thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản theo quy định tại khoản này được tính trong khoảng thời gian 30 ngày đầu kể từ ngày vợ sinh con.
Luật hiện hành bổ sung thêm cả chế độ thai sản dành cho người cha
Chế độ thai sản nếu con mất hoặc mẹ mất sau sinh
Nếu không may con mất hoặc mẹ mất sau sinh thì luật bảo hiểm xã hội cũng có những quy định riêng về thời gian nghỉ và mức trợ cấp thai sản. Cụ thể:
- Con mất:
Sinh con xong mà không may con mất thì theo quy định được nghỉ 4 tháng tính từ ngày sinh con. Bên cạnh đó, căn cứ Điều 38 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014 (còn áp dụng đến năm 2018), mẹ vẫn sẽ nhận được mức trợ cấp một lần bằng 2 tháng lương cơ sở.
Ngoài ra, sau khi sinh con mà sức khỏe của người mẹ còn yếu thì có thể được nghỉ dưỡng sức phục hồi sức khỏe sau khi sinh theo quy định tại Điều 41 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 (còn áp dụng đến năm 2018). Cụ thể, trong khoảng thời gian 30 ngày đầu làm việc mà sức khỏe chưa phục hồi thì được nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe từ 05 ngày đến 10 ngày.
- Mẹ mất:
Theo quy định của pháp luật, trường hợp cả bố và mẹ đều tham gia BHXH mà mẹ mất sau khi sinh con thì bổ được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản đối với thời gian còn lại của mẹ.. Mức hưởng chế độ thai sản sẽ tính bằng mức bình quân 06 tháng liền kề mức tiền lương đóng BHXH trước khi nghỉ việc hưởng chế độ thai sản của người bố. Trường hợp bố mới tham gia BHXH mà chưa đóng đủ 06 tháng thì mức hưởng sẽ tính trên mức bình quân tiền lương đóng BHXH những tháng đã đóng BHXH của bố.
Nếu mẹ không đủ điều kiện được hưởng chế độ thai sản khi sinh con thì bố hoặc người trực tiếp nuôi dưỡng sẽ được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản khi con đủ 6 tháng tuổi và nếu bố, người trực tiếp nuôi không nghỉ việc thì ngoài tiền lương đó cũng còn được hưởng chế độ thai sản với thời gian còn lại của mẹ theo quy định.
Chính sách cho người mang thai hộ được áp dụng khi có Luật BHXH mới cụ thể như sau:
Người mang thai hộ được hưởng chế độ thai sản về khám thai, sảy thai hay nạo hút và thai chết lưu… tính từ thời điểm mang thai cho đến thời điểm giao đứa trẻ thì cho người mẹ nhờ mang thai hộ nhưng thời gian đó phải không được vượt quá 6 tháng.
Nếu từ ngày sinh con đến thời điểm giao con mà thời gian hưởng chế độ thai sản chưa đủ 60 ngày thì vẫn được hưởng chế độ thai sản cho đến khi đầy đủ 60 ngày, trong đó đã bao gồm luôn cả ngày nghỉ lễ, nghỉ Tết, ngày nghỉ hằng tuần.
Ngoài ra, người mẹ nhờ mang thai hộ cũng được hưởng chế độ thai sản từ thời điểm nhận con cho đến khi con đủ 6 tháng tuổi như những bà mẹ khác.
Hi vọng, những chế độ thai sản mà mới thay đổi trong năm nay sẽ giúp ích cho các mẹ để hiểu và nắm đúng quyền lợi của bản thân trong quá trình nghỉ thai sản và nuôi con.
Tác giả: