Đặc sản ngày Tết: Xưa rẻ như bèo, nay ‘lên ngôi’ với giá 350.000 đồng/kg

Vào dịp cuối năm, các làng nghề chế biến khô cá lại trở nên nhộn nhịp trong mùa vụ. Trong số các loại khô cá, khô cá lóc được ưa chuộng hơn cả nhờ vào hương vị thơm ngon và những ý nghĩa phong thủy đặc sắc mà nó mang lại.

Cá lóc không chỉ nổi bật với sức sống mạnh mẽ, khả năng chịu đựng trong điều kiện khắc nghiệt mà còn là biểu tượng cho sự kiên trì và thành công. Theo phong thủy, cá được coi là dấu hiệu thu hút tài lộc và may mắn, làm cho khô cá lóc trở thành lựa chọn lý tưởng cho bàn tiệc dịp Tết.

Người dân khu vực Nam Bộ thường có thói quen thưởng thức cá lóc vào dịp Tết Nguyên Đán và trong ngày Thần Tài với hy vọng mang lại vận may. Theo thống kê, giá cá lóc tươi hiện dao động khoảng 100.000 đồng/kg, trong khi khô cá lóc lại có giá lên tới 350.000 đồng/kg. Loại khô cá lóc đạt tiêu chuẩn thường có thịt ngọt và sắc màu hấp dẫn.

Cá lóc, còn được biết đến với các tên gọi như cá quả, cá chuối, cá sộp, cá tràu, hay cá trõn, được người dân ở mỗi vùng gọi khác nhau. Chúng thuộc họ Channidae, thường sống chủ yếu ở sông, suối, ao hồ nước ngọt hoặc được nuôi trong các ao nước ngọt nhân tạo.

Về mặt hình dáng, cá lóc có đầu to, dẹt, trông giống như đầu rắn. Thân hình tròn với da lưng mang màu đen ánh nâu bạc và thường có mùi tanh nhẹ cùng với lớp nhớt. Thịt cá lóc rất chắc, ngọt và ít xương, thích hợp để chế biến thành nhiều món ăn phong phú. Trong những năm gần đây, việc chế biến cá lóc thành khô hoặc loại một nắng đã trở nên phổ biến, giúp bảo quản lâu hơn.

Khi nói đến cá lóc khô, bạn sẽ ngay lập tức bị cuốn hút bởi màu sắc tươi sáng của những thớ thịt sau khi được phơi nắng kỹ lưỡng. Những thớ thịt này không chỉ có độ dày vừa phải mà còn rất gọn gàng, khiến cho món ăn trở nên hấp dẫn hơn. Mặc dù cá lóc khô được sản xuất ở nhiều tỉnh miền Tây, nhưng Đồng Tháp và Cà Mau vẫn được coi là những nơi "thủ phủ" của đặc sản này.

Theo ước tính, từ 3 đến 4 kg cá lóc tươi sẽ cho ra khoảng 1 kg cá lóc khô. Loại đặc sản này có mặt trên thị trường quanh năm nhưng thường thu hút được nhiều khách hàng hơn vào dịp Tết. Vào thời điểm này, thương lái thường đến tận nơi thu mua cá khô để phân phối đi khắp nơi. Để đảm bảo nguồn cung ổn định, từ giữa tháng 11 âm lịch, các cơ sở sản xuất cá khô đã cho công nhân làm thêm giờ.

Khô cá lóc có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon như nướng khô, trộn gỏi với lá sầu đâu, chấm mắm me, hay chiên giòn ăn kèm với cơm, thậm chí là món nhậu lý tưởng. Có nhiều loại khô cá lóc, bao gồm lóc xẻ, cá lóc để nguyên đầu, hay cắt đầu, nhưng lóc xẻ vẫn được thị trường ưu ái hơn cả nhờ vào việc chế biến đơn giản và hương vị thơm ngon đặc trưng.

Trước sự giảm sút của cá lóc trong tự nhiên, nhiều hộ gia đình đã bắt đầu mở rộng mô hình nuôi cá lóc để đáp ứng nhu cầu của thị trường. Ông Hà, một người nuôi cá tại Sóc Trăng, chia sẻ: "Để đảm bảo nguồn thu ổn định từ việc nuôi cá lóc vèo, tôi thường tự tìm kiếm nguồn thức ăn cho cá, bằng cách kéo lưới ở các cánh đồng hay trên các con sông, kênh rạch. Nhờ được cho ăn đầy đủ, đàn cá lóc phát triển nhanh chóng và thịt cá rất thơm ngon, không khác gì cá từ tự nhiên, do đó rất được thị trường ưa chuộng."

Tác giả: Trần Thu Thủy