Loại củ có hương vị dân dã, là ‘báu vật dưới lòng đất’, nay được săn lùng ráo riết

Đối với nhiều người thuộc thế hệ 8X - 9X, sinh ra và lớn lên tại các vùng núi cao phía Bắc Việt Nam, củ dong riềng đỏ đã trở nên quen thuộc. Loại củ này có tên khoa học là Canna indica, thuộc họ Cannaceae. Đây là một loài cây thân thảo lâu năm, có chiều cao từ 1,5 đến 2 mét, với lá lớn và hoa mang sắc đỏ hoặc cam. Cây dong riềng thường phát triển ở những khu vực đất cao, sườn đồi, và rất phù hợp với khí hậu ôn đới ẩm.

Phần củ của cây dong riềng đỏ là bộ phận được sử dụng chủ yếu, giàu tinh bột, chất xơ, cùng với nhiều vitamin và khoáng chất như kali, canxi và magie. Nhờ khả năng sinh trưởng mạnh mẽ, cây dong riềng rất dễ dàng phát triển, không cần nhiều công chăm sóc mà vẫn mang lại giá trị kinh tế.

Củ dong riềng đỏ có thể được chế biến thành nhiều món ăn đa dạng, thích hợp cho cả những bữa cơm giản dị. Một trong những món ăn đặc trưng từ củ dong riềng là bánh dong. Sau khi nghiền nhuyễn củ để lấy bột, bột dong sẽ được sử dụng để làm bánh với nhân đậu xanh hoặc thịt. Bánh dong có kết cấu dẻo, mềm và hương vị thơm ngon, thường được thưởng thức kèm với mật ong hoặc đường.

Củ dong riềng đỏ cũng có thể được luộc chín để ăn như khoai sọ hoặc khoai lang, vừa bổ dưỡng vừa ngon. Ngoài ra, nướng củ dong riềng đỏ cũng là một phương pháp thưởng thức phổ biến, giúp giữ lại hương vị ngọt tự nhiên của củ. Những món ăn này đã trở thành ký ức gắn liền với thế hệ 8X - 9X trong những năm tháng tuổi thơ, khi cuộc sống còn nhiều khó khăn.

Trước đây, củ dong riềng đỏ từng là món ăn của những gia đình nghèo, nhưng hiện nay đã được người tiêu dùng đánh giá cao nhờ vào những lợi ích sức khỏe và giá trị dinh dưỡng mà nó mang lại.

Trong những năm gần đây, củ dong riềng đỏ đã trở thành đặc sản được ưa chuộng tại các thành phố, với giá bán dao động từ 30.000 đến 45.000 đồng/kg. Vào mùa vụ, chúng thường được bày bán trên các trang thương mại điện tử cũng như tại các chợ truyền thống.

Tại tỉnh Cao Bằng, nhiều hộ gia đình đã tận dụng điều kiện tự nhiên thuận lợi để trồng và phát triển cây dong riềng đỏ, qua đó tạo ra nguồn thu nhập ổn định. Các huyện như Quảng Uyên, Trà Lĩnh và Trùng Khánh nổi tiếng với diện tích trồng dong riềng đỏ rộng lớn, cung cấp sản lượng dồi dào cho thị trường nội địa.

Nhiều hợp tác xã tại Cao Bằng đã tổ chức sản xuất quy mô lớn, áp dụng các kỹ thuật khoa học để nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Nhờ đó, nhiều nông dân đã cải thiện cuộc sống từ việc trồng và chế biến củ dong riềng đỏ.

Đặc biệt, dong riềng đỏ đã có truyền thống được ứng dụng trong nghề sản xuất miến dong ở xóm Phia Đén, xã Thành Công, huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng. Miến dong làm từ củ dong riềng đỏ có sợi dai, giữ nguyên vị ngọt tự nhiên của củ, kết hợp với nguồn nước suối mát lạnh và kỹ thuật chế biến truyền thống, không sử dụng chất bảo quản hay chất làm trắng, nên rất được thị trường yêu thích.

Tác giả: Trần Thu Thủy