Ngành học bị "ghẻ lạnh" nhưng ra trường lương 15–30 triệu/tháng: Cơ hội lớn đang bị bỏ lỡ?

Nghịch lý: Ngành khát nhân lực – Sinh viên lại thờ ơ

Tại Việt Nam, nông nghiệp luôn đóng vai trò then chốt trong nền kinh tế, chiếm hơn 14% GDP và tạo sinh kế cho gần 40% dân số. Thế nhưng, sự chuyển dịch sang nông nghiệp công nghệ cao – một xu hướng toàn cầu – vẫn đang gặp không ít rào cản về nguồn nhân lực.

Theo PGS.TS Phạm Văn Cường, Hiệu trưởng Trường Đại học Nông Lâm TP.HCM, ngành nông nghiệp công nghệ cao đang cần gấp “đội ngũ kỹ sư trẻ có kiến thức công nghệ và hiểu quy trình sản xuất hiện đại” nhưng lượng sinh viên theo học lại rất hạn chế. “Tỷ lệ tuyển sinh ngành này thường xuyên dưới 50% chỉ tiêu. Trong khi các doanh nghiệp sẵn sàng trả lương khởi điểm từ 10–15 triệu đồng/tháng”, ông nói trên báo Thanh Niên (tháng 3/2024).

Thực tế, nhiều bạn trẻ vẫn nhìn nhận nông nghiệp là nghề “chân lấm tay bùn” và thiếu hấp dẫn, mà quên mất rằng công nghệ cao đang làm thay đổi toàn diện bộ mặt ngành này – từ nhà kính thông minh, hệ thống IoT giám sát cây trồng đến robot chăm sóc nông sản.

Ra trường có việc ngay, thu nhập ổn định

Nguyễn Đình Dũng, cựu sinh viên ngành Nông nghiệp Công nghệ cao của Đại học Nông Lâm Huế, hiện đang là Giám đốc kỹ thuật cho một trang trại rau hữu cơ ở Lâm Đồng, chia sẻ: “Tôi được nhận vào làm ngay khi chưa kịp tốt nghiệp, lương khởi điểm hơn 12 triệu, sau 2 năm thì tăng gấp đôi. Công việc không hề nhàm chán vì luôn cập nhật công nghệ mới.”

Không chỉ làm việc trong nước, sinh viên ngành này còn có cơ hội làm việc tại các quốc gia như Nhật Bản, Israel, Hà Lan – nơi mà công nghệ nông nghiệp đang ở trình độ cao, thu nhập có thể lên tới vài nghìn USD mỗi tháng.

Theo số liệu từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, đến năm 2030, Việt Nam cần khoảng 3 triệu lao động có kỹ năng trong lĩnh vực nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Tuy nhiên, số lượng sinh viên tốt nghiệp ngành này mỗi năm chỉ khoảng vài nghìn người – một con số quá khiêm tốn.

Nông nghiệp không còn “lạc hậu” như bạn tưởng

“Ngày xưa tôi nghĩ nông nghiệp là phải ra đồng, phơi nắng, cày cấy. Nhưng giờ tôi làm việc trong phòng điều hành, theo dõi sự phát triển của cây qua camera và cảm biến” – chia sẻ của Lê Hồng Nhung, kỹ sư canh tác tại một mô hình nông nghiệp công nghệ cao ở Hưng Yên, khiến nhiều người bất ngờ.

Những mô hình như “smart farm” (trang trại thông minh), thủy canh khép kín, hay công nghệ blockchain truy xuất nguồn gốc nông sản đang được áp dụng rộng rãi, đòi hỏi đội ngũ lao động chất lượng cao, giỏi cả nông học lẫn công nghệ thông tin, cơ điện tử.

Trên báo VnExpress, ông Vũ Mạnh Hùng – Giám đốc công ty nông nghiệp công nghệ cao Hùng Nhơn Group – từng nhận định: “Ngành nông nghiệp hiện đại cần kỹ sư như ngành IT cần lập trình viên. Không có nhân lực thì công nghệ cũng không phát huy hiệu quả.”

Vì sao bạn trẻ vẫn quay lưng?

Có nhiều lý do khiến ngành học này ít được quan tâm: thiếu truyền thông định hướng, tư tưởng “sính thành phố” của phụ huynh, hay thậm chí là việc chương trình đào tạo chưa thực sự bắt nhịp với thực tế sản xuất.

ThS. Nguyễn Thị Thu Hằng – chuyên gia giáo dục nghề nghiệp thuộc Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp – cho rằng: “Chúng ta cần truyền thông mạnh hơn về các mô hình nông nghiệp thông minh, kết nối sinh viên với doanh nghiệp ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Việc học phải gắn với thực tiễn, và cho thấy được con đường phát triển nghề nghiệp rõ ràng.”

Cơ hội cho những người dám đi “lối khác biệt”

Thế giới đang bước vào kỷ nguyên của nông nghiệp chính xác – nơi mỗi giọt nước, hạt giống, và cử động của máy móc đều được tính toán. Việt Nam với nền nông nghiệp phong phú, khí hậu đa dạng, hoàn toàn có thể trở thành trung tâm sản xuất thực phẩm sạch công nghệ cao nếu có lực lượng trẻ đủ năng lực đồng hành.

Lựa chọn Nông nghiệp Công nghệ cao không phải là một bước lùi, mà là hướng đi chiến lược cho những người dám đi ngược dòng số đông. Khi ngành này vẫn đang thiếu hụt nhân sự trầm trọng, bạn có thể là người tiên phong trong “cuộc cách mạng xanh” của thế kỷ 21.