Nhãn là một trong những loại trái cây được nhiều người yêu thích. Nhãn có vị ngọt, dễ ăn. Ngoài ra, người ta có thể chế biến loại quả này thành nhiều món ăn ngon khác.
Nhãn rất giàu giá trị dinh dưỡng như protein, chất béo, đường thiên nhiên, các loại vitamin và khoáng chất như vitamin A, C, kali, photpho, magie, sắt, axit hữu cơ, chất xơ…
Khoa học chứng minh rằng trong quả nhãn chứa hợp chất có khả năng làm chậm quá trình lão hóa ở con người. Ngoài ra, nhãn còn có tác dụng tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, chống lại các bệnh như cảm cúm và làm đẹp da.
Bên cạnh đó, nhãn cũng làm tăng cường khả năng hấp thu sắt, giúp cơ thể ngăn ngừa bệnh thiếu máu hay bệnh ở tuyến tụy. Nhãn còn có thể phòng ngừa và trị bệnh đau dạ dày hiệu quả.
Trong Đông y, long nhãn còn được gọi là quế viên, là một trong những vị thuốc bồi bổ sức khỏe trong các đơn thuốc nổi tiếng của danh y xưa. Quả nhãn có vị ngọt, tính ấm, bình, không độc, giúp trừ vi trùng lao, bổ ích tâm tỳ, làm tăng trí nhớ, tăng tuổi thọ cho người già, cao tuổi.
Trong sách của Hải Thượng Lãn Ông còn ghi nhận tiêu thụ nhãn thường xuyên và lâu dài sẽ giúp thông minh, trẻ lâu. Người ta cũng thường dùng nhãn để bồi bổ cơ thể, chống mất ngủ, suy nhược thần kinh…
Nhiều công dụng, tuy nhiên cũng có nhiều tác dụng phụ. Do đó, những đối tượng sau cần lưu ý khi ăn nhãn:
Phụ nữ khi có thai hạn chế ăn nhãn
Phụ nữ trong thời kỳ thai kỳ, xuất hiện hiện âm hỏa hư, có triệu chứng nóng trong và thường có các hiện tượng như táo bón, tiểu tiện đỏ xẻn, rêu lưỡi khô và vàng, miệng đắng, họng rát. Nếu ăn nhãn trong gia đoạn này sẽ làm tăng nóng trong, động huyết động thai, ra huyết đau bụng, đau tức bụng dưới, thậm chí tổn thương thai khí, dẫn tới sảy thai. Đặc biệt là phụ nữ có thai thời kỳ đầu đến 7, 8 tháng, càng phải kiêng ăn long nhãn.
Với nhãn quả tươi, việc dùng với bà bầu cũng nên cân nhắc một lượng vừa phải hoặc ăn nhãn rồi nên uống thêm nước hoa quả giải nhiệt cho cơ thể.
Ngược lại, nhãn lại rất tốt cho phụ nữ sau sinh. Sau khi sinh con, nếu có xuất hiện các triệu chứng váng đầu, chóng mặt hoa mắt, vã mồ hôi, mạch nhỏ lưỡi nhạt, đó là hiện tượng huyết hư khí thoát, chị em có thể ăn cháo nóng nấu với nhãn, nhân sen, hồng táo và gạo nếp, sẽ có tác dụng ích khí bổ huyết rất tốt.
Người bị mụn nên kiêng nhãn tươi
Do có tính nóng nên loại quả này lại được cho là nguồn cơn gây ra mụn nhọt, mẩn ngứa nếu ăn nhiều.
Nhưng nếu dùng long nhãn để ngâm rượu thì nó lại giúp bạn làm đẹp da. Hỗn hợp này có khả năng chống lão hóa nên giúp tăng cường sức khỏe cho da, đặc biệt là đối với da ở khu vực mắt, nó giúp làm giảm nếp nhăn và làm sáng da.
Người béo phì, người muốn giảm cân không nên ăn nhiều nhãn
Nếu người béo phì hoặc đang muốn giảm cân ăn nhiều nhãn, lượng đường trong quả này tích tụ trong cơ thể, sẽ gây ra béo phì nặng hơn. Ngoài ra, do quả nhãn có tính ôn nên người béo phì ăn nhãn sẽ gây nóng trong người, mụn nhọt nhiều hơn.
Người bệnh tăng huyết áp, gan nhiễm mỡ
Nhãn là loại quả mà người bị bệnh tăng huyết áp không nên ăn vì trong những loại quả này có tính nhiệt cao, nếu ăn vào sẽ gây áp lực cho tim mạch, dẫn đến tăng huyết áp, không tốt cho sức khỏe.
Bệnh nhân tiểu đường cấm kỵ ăn nhãn
Nhãn chứa hàm lượng đường khá cao, do vậy, ăn nhiều nhãn có thể làm tăng lượng đường cho cơ thể, gây tăng cân. Tiêu thụ 300 g nhãn tương đương với 1,5 bát cơm bạn ăn mỗi ngày.
Ăn nhiều nhãn một lúc làm tăng lượng đường trong máu đột ngột, gây nguy hiểm cho sức khỏe. Vì vậy, những người bị bệnh tiểu đường không nên hoặc hạn chế ăn nhãn.
Một số lưu ý khi ăn nhãn
Các BS khuyến cáo người dân chỉ nên ăn 200-300g nhãn mỗi ngày. Mức độ này sẽ giúp đảm bảo cung cấp đủ lượng chất dinh dưỡng cần thiết. Chuyên gia lưu ý không nên ăn quá nhiều nhãn một lúc hoặc ăn nhiều nhãn khi đói vì có thể gây ra hiện tượng "say" nhãn.
Mặc dù chúng ta chỉ ăn phần cùi và sẽ bóc vỏ nhãn, nhưng phần vỏ hay bám hóa chất bảo quản, côn trùng, nấm mốc, vi khuẩn, bụi nên cần phải rửa sạch, ngâm nước muối loãng 10 phút trước khi ăn.
Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, việc tự ý ăn nhãn có thể khiến trẻ có nguy cơ hóc dị vật vô cùng nguy hiểm. Do đó, tốt nhất cha mẹ nên bóc vỏ, tách hạt rồi mới đưa cho con ăn để tránh bị hóc. Khi trẻ chạy nhảy, đùa nghịch hay đang nằm… tuyệt đối không được ăn nhãn.
Tác giả: