Quy định mới về CMND, CCCD có hiệu lực từ 18/11: Người dân cần lưu ý khi giao dịch thanh toán

Bỏ CMND khỏi danh mục giấy tờ hợp lệ

Một trong những điểm thay đổi đáng chú ý nhất là Chứng minh nhân dân (CMND) - loại giấy tờ từng gắn bó nhiều năm với người dân Việt Nam - chính thức không còn giá trị sử dụng trong các giao dịch thanh toán. Đồng thời, Giấy chứng nhận căn cước (một dạng giấy xác nhận tạm thời khi chưa cấp thẻ CCCD) cũng bị loại khỏi danh mục giấy tờ hợp lệ.

Theo đó, chỉ những người sở hữu Thẻ Căn cước công dân (CCCD) - bao gồm thẻ gắn chip, thẻ căn cước định danh điện tử - mới được chấp nhận khi thực hiện giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt tại ngân hàng, ví điện tử, hoặc các nền tảng tài chính trực tuyến.

Việc loại bỏ CMND là bước đi quan trọng nhằm thống nhất hệ thống nhận dạng cá nhân, đảm bảo dữ liệu định danh được quản lý tập trung, an toàn và đồng bộ trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Điều này cũng góp phần hạn chế tình trạng giả mạo giấy tờ, sai lệch thông tin hoặc lợi dụng CMND cũ để thực hiện hành vi gian lận tài chính.

Bổ sung quy định cho người gốc Việt và người nước ngoài

Bên cạnh công dân Việt Nam, quy định mới cũng mở rộng và làm rõ hơn nhóm giấy tờ hợp lệ dành cho người gốc Việt Nam chưa xác định quốc tịch và người nước ngoài cư trú tại Việt Nam.

• Với người gốc Việt chưa có quốc tịch, giấy tờ tùy thân hợp lệ sẽ là Giấy chứng nhận gốc Việt Nam do cơ quan có thẩm quyền cấp.
• Với người nước ngoài, có thể sử dụng hộ chiếu, giấy tờ do cơ quan có thẩm quyền nước ngoài cấp, hoặc giấy tờ nhập cảnh, thị thực, giấy tờ chứng minh được miễn thị thực nhập cảnh. Ngoài ra, họ có thể sử dụng tài khoản định danh điện tử mức độ 2 (VNeID) nếu đã đăng ký tại Việt Nam.

Điểm mới này thể hiện xu hướng hội nhập và chuyển đổi số của Việt Nam, khi định danh điện tử được công nhận song song với giấy tờ vật lý. Điều đó không chỉ giúp giảm tải thủ tục giấy tờ, mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các nhóm đối tượng khác nhau khi tham gia dịch vụ tài chính tại Việt Nam.

Yêu cầu chặt chẽ về hiệu lực giấy tờ

Một nội dung khác người dân cần đặc biệt lưu ý là: tất cả giấy tờ tùy thân sử dụng trong giao dịch phải còn hiệu lực và còn thời hạn sử dụng trong suốt quá trình thực hiện dịch vụ.

Nói cách khác, nếu thẻ CCCD của bạn đã hết hạn, bị mờ, hư hỏng chip, hoặc sai thông tin, thì giao dịch thanh toán có thể bị từ chối. Các ngân hàng, tổ chức trung gian thanh toán được phép yêu cầu người dùng cập nhật thông tin hoặc cung cấp lại giấy tờ hợp lệ trước khi tiếp tục dịch vụ.

Điều này cũng đồng nghĩa, người dân đang sử dụng CMND 9 số hoặc 12 số cần chủ động đổi sang thẻ CCCD gắn chip hoặc CCCD định danh điện tử để đảm bảo không gặp gián đoạn trong các giao dịch ngân hàng, mở tài khoản, hoặc xác minh thông tin ví điện tử.

Hướng tới xã hội không tiền mặt và định danh số

Sự thay đổi trong quy định lần này nằm trong lộ trình chuyển đổi số quốc gia, đặc biệt là trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng. Việc yêu cầu sử dụng CCCD và định danh điện tử thống nhất không chỉ phục vụ quản lý dân cư mà còn đảm bảo an toàn dữ liệu cá nhân, nâng cao tính bảo mật khi người dân thực hiện thanh toán trực tuyến.

Các chuyên gia trong lĩnh vực công nghệ và tài chính nhận định rằng, việc đồng bộ hóa dữ liệu CCCD với tài khoản ngân hàng, ví điện tử, bảo hiểm xã hội, và thuế điện tử sẽ giúp giảm đáng kể tình trạng gian lận, trùng lặp thông tin và giả mạo danh tính. Đây cũng là bước đệm quan trọng để tiến tới việc mỗi công dân chỉ cần một mã định danh duy nhất, có thể sử dụng xuyên suốt trong hầu hết các hoạt động hành chính, kinh tế và xã hội.

Người dân cần làm gì trước ngày 18/11?

Để tránh gián đoạn khi quy định mới có hiệu lực, người dân nên:

• Kiểm tra lại tình trạng thẻ CCCD (thời hạn, chip, thông tin in trên thẻ).
• Nếu vẫn sử dụng CMND hoặc giấy xác nhận căn cước, cần đăng ký đổi sang CCCD gắn chip càng sớm càng tốt tại cơ quan công an cấp quận/huyện.
• Với người nước ngoài, nên chuẩn bị hộ chiếu còn hạn hoặc đăng ký tài khoản định danh điện tử mức độ 2 nếu có nhu cầu sử dụng dịch vụ tài chính tại Việt Nam.

Việc chủ động cập nhật giấy tờ không chỉ giúp quá trình giao dịch diễn ra thuận lợi, mà còn bảo vệ quyền lợi cá nhân trong môi trường số ngày càng phát triển.

Kết luận

Từ ngày 18/11/2025, CMND chính thức “khai tử” trong các giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt. Người dân chỉ có thể sử dụng thẻ Căn cước công dân gắn chip hoặc định danh điện tử để xác minh thông tin. Đây là một thay đổi mang tính bước ngoặt trong công tác quản lý danh tính, đồng thời là dấu mốc quan trọng trên hành trình chuyển đổi số toàn diện của Việt Nam.

Việc chuẩn bị sớm và cập nhật kịp thời sẽ giúp người dân tránh những rắc rối không đáng có, đồng thời sẵn sàng hòa nhịp với xu hướng định danh và thanh toán hiện đại của thời đại số.