Căn cước là một trong những giấy tờ tùy thân quan trọng và là giấy tờ nằm trong phạm vi quy định pháp luật. Theo đó Luật Căn cước đã nêu rõ những hành vi bị cấm trong việc cấp, sử dụng thẻ Căn cước. Đi liền với những điều cấm thì có những chế tài xử phạt khi vi phạm.
Hiện nay những xử phạt đang áp dụng theo nghị định 144/2021. Nhưng ngày 30/11 Nghị định 282/2025/NĐ-CP đã chính thức được Chính phủ ban hành để thay thế cho Nghị định 144/2021. Theo đó nghị định sẽ có hiệu lực từ 15/12/2025.
Những quy định xử phạt về hành vi vi phạm liên quan tới cấp, cấp đổi, cấp lại, sử dụng thẻ CCCD, căn cước, căn cước điện tử nằm tại điều 11 của Nghị định.
Mức xử phạt hành chính với những vi phạm đã tăng so với quy định trong nghị định 144, có những mức phạt tăng lên gấp đôi.
Cụ thể Mức phạt với các hành vi vi phạm liên quan tới sử dụng Căn cước/CCCD theo nghị định mới như sau:
Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500-1000.000 cho các hành vi:
- Không xuất trình được Thẻ Căn cước/CCCCD, căn cước điện tử, giấy chứng nhận căn cước khi cơ quan chức năng có thẩm quyền yêu cầu
- Không thực hiện đúng quy định về cấp đổi, cấp lại, cấp căn cước, căn cước điện tử
- Không nộp lại thẻ căn cước công dân, thẻ căn cước hoặc giấy chứng nhận căn cước cho cơ quan thi hành lệnh tạm giữ, tạm giam, cơ quan thi hành án phạt tù, cơ quan thi hành quyết định đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc theo quy định của pháp luật; không nộp thcăn cước công dân, thẻ căn cước, giấy chứng nhận căn cước cho cơ quan quản lý căn cước trong trường hợp cấp đổi thẻ căn cước, giấy chứng nhận căn cước hoặc hủy, xác lập lại số định danh cá nhân.
Lưu ý việc xuất trình này có thể là xuất trình thẻ Căn cước/CCCD bản cứng hoặc xuất trình bản điện tử trên VneID theo quy định. Do đó khi ra đường nếu không mang theo bản cứng thì cần mang theo thiết bị điện tử có cài VNeID để xuất trình khi cần thiết.
Mức phạt này ở Nghị định 144 là Cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300-500.000 đồng.
Phạt tiền từ 2.000.000 - 4.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
- Chiếm đoạt, sử dụng trái phép thẻ căn cước/CCCD
- Tẩy xóa sửa chữa làm sai lệch nội dung của thẻ căn cước công dân, thẻ căn cước, giấy chứng nhận căn cước, giấy xác nhận số định danh cá nhân đãhủy với số định danh cá nhân đã xác lập lại;
- Hủy hoại, cố ý làm hư hỏng thẻ căn cước công dân, thẻ căn cước, giấy chứng nhận căn cước, giấy xác nhận số định danh cá nhân đã hủy với số địnhdanh cá nhân đã xác lập lại;
- Không nộp lại thẻ căn cước công dân hoặc thẻ căn cước theo quy định
Mức phạt này ở Nghị định 144 là 1-2 triệu đồng
Phạt tiền từ 4.000.000- 8.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
- Làm giả dư liệu để được cấp căn cước
- Cung cấp thông tin tài liệu sai sự thật để được cấp căn cước
Mức phạt này trong nghị định 144 là 2-4 triệu đồng
Phạt tiền từ 8.000.000 - 10.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
- Sử dụng thẻ căn cước/CCCD giả
- Sử dụng căn cước/CCCD hết giá trị để thực hiện hành vi trái pháp luật
- Cầm cố, nhận cầm cố thẻ căn cước công dân, thẻ căn cước, giấy chứng nhận căn cước hoặc giấy xác nhận số định danh cá nhân đã hủy với số địnhdanh cá nhân đã xác lập lại;
- Thuê, cho thuê thẻ căn cước công dân, thẻ căn cước, giấy chứng nhận căn cước hoặc giấy xác nhận số định danh cá nhân đã hủy với số định danh cá nhân đã xác lập lại.
Mức phạt này ở Nghị định 144 là 4-6 triệu đồng
