Chiều tối ngày 27/11, sản phụ V.H.T.T (26 tuổi) đã tới bệnh viện Nhân dân Gia định (TP.HCM) đăng kí đẻ mổ bắt con. Tại đây, chị T. được chẩn đoán đang mang thai lần 2, chuyển dạ tiềm thời, đã đẻ mổ lần 1 bằng phương pháp gây tê tủy sống. Các xét nghiệm tiền phẫu về sinh hóa, huyết học, ECG đều bình thường.
Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Nhân dân Gia Định (TP.HCM).
Thuyên tắc ối là một cấp cứu sản khoa hiếm gặp do dịch ối, những tế bào thai nhi: tóc, phân su... đi vào hệ tuần hoàn người mẹ gây phản ứng dị ứng, khiến người mẹ suy hô hấp và suy tuần hoàn cấp tính.
Quá trình mổ bắt con diễn ra thuận lợi trong vòng 5 phút. Nhưng đến khi chuẩn bị thực hiện "da kề da" thì chị T. bất ngờ tím tái, mất ý thức và dã đồng tử. Nghi sản phụ bị thuyên tắc ối, BS gây mê đặt nội khí quản để hồi sức, đồng thời bác sĩ phẫu thuật kích hoạt ngay quy trình báo động đỏ nội viện.
BS trưởng khối sản và BS trưởng khoa Gây mê hồi sức cùng ekip BS của nhiều khoa như sản, hồi sức tích cực – chống độc, BS trực tim mạch, BS trực ngoại khoa, hồi sức ngoại khoa cùng lãnh đạo bệnh viện lập tức tiến hành hội chẩn, xác định chị T. bị thuyên tắc ối. Ngân hàng máu sẵn sàng cung cấp máu phù hợp cho bệnh nhân.
Nhờ quy trình báo động đỏ, sản phụ T. thoát khỏi cửa tử thần.
Tại phòng mổ, sản phụ được hồi sức ngưng tim ngưng thở, đặt CVP, đo huyết áp động mạch xâm lấn theo dõi dấu hiệu sinh tồn liên tục, sốc điện và hồi sức ngưng tim 3 lần, sử dụng thuốc duy trì huyết áp, truyền máu, các chế phẩm máu để ổn định huyết động và điều chỉnh rối loạn đông máu. Sau đó, nhóm BS sản thực hiện nhanh cầm máu phẫu thuật, thắt động mạch hạ vị và cắt tử cung toàn phần trong thời gian nhanh nhất.
Nhờ sự phối hợp nhịp nhàng, ekip BS của Bệnh viện Nhân Dân Gia Định đã cứu sống chị T. sau hơn 10 giờ cấp cứu và hồi sức. Khi đó, bệnh nhân bắt đầu có phản xạ ánh sáng, đồng tử co nhỏ, kích thích đau đáp ứng.
Đến chiều ngày 28/11, sản phụ đã có thể mở mắt khi gọi, cử động được ngón tay, ngón chân khi nghe yêu cầu của BS.
Các chuyên gia cho rằng thuyên tắc ối xảy ra khi có ba điều kiện sau đây: vỡ màng ối, vỡ tĩnh mạch của tử cung hay cổ tử cung và áp lực buồng tử cung cao hơn áp lực tĩnh mạch mẹ.
Thuyên tắc ối có thể xảy ra trước, trong và ngay sau khi sinh. Những yếu tố nguy cơ bao gồm nhau bong, tử cung quá căng trong thai to, đa thai, đa ối, thai chết lưu, chấn thương, dùng oxytocin trong chuyển dạ, đa sản, mẹ lớn tuổi, vỡ ối. Nạo hút thai, truyền dịch ối, chọc hút ối hay chấn thương bụng cũng có thể xảy ra tình trạng này. Tuy nhiên vẫn có số ít trường hợp thuyên tắc ối xảy ra không kèm những yếu tố kể trên.
Nếu xảy ra thuyên tắc ối, tỉ lệ tử vong mẹ hơn 80% dù tỉ lệ sống sót của thai nhi có thể đến 70%. Thống kê cho thấy 50% sản phụ sẽ chết trong giờ đầu khi khởi phát triệu chứng và trong số sống sót sau đó phần lớn trường hợp để lại di chứng thần kinh nặng nề.
Cho đến nay không có biện pháp dự phòng hữu hiệu đối với thuyên tắc ối.
Tác giả: