Tại sao dưa chuột (dưa leo) bị đắng? Ăn có độc không, làm sao hết đắng?

Dưa chuột (hay còn gọi là dưa leo) là loại rau quả phổ biến, thanh mát và giàu dinh dưỡng. Tuy nhiên, không ít người gặp phải tình trạng dưa chuột có vị đắng, gây khó chịu khi ăn. Vậy vì sao dưa chuột bị đắng? Dưa chuột đắng có ăn được không? Và làm sao để khử vị đắng hiệu quả? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

1. Vì sao dưa chuột bị đắng?

Dưa chuột bị đắng là hiện tượng khá phổ biến và có thể xảy ra ở cả phần vỏ lẫn phần ruột, cùi quả. Nguyên nhân chính gây ra vị đắng trong dưa chuột là do sự xuất hiện của hợp chất cucurbitacin – một chất tự nhiên thuộc nhóm cucurbitaceae. Dưới đây là một số lý do khiến hàm lượng cucurbitacin tăng cao, gây đắng:

a. Do điều kiện thời tiết và môi trường: Nhiệt độ cao, khô hạn kéo dài: Thời tiết khắc nghiệt sẽ khiến cây dưa chuột bị “stress”, từ đó kích thích cơ chế sản sinh cucurbitacin để bảo vệ cây.

Đất kém dinh dưỡng hoặc quá chua: Khi đất thiếu hụt vi chất hoặc pH đất không phù hợp, cây cũng có xu hướng tiết ra chất đắng.

Một số ong kiến châm vào khiến quả tăng tiết chất gây đắng để tự bảo vệ.

b. Do kỹ thuật trồng trọt: Tưới nước không đều: Cây dưa chuột cần đủ nước trong suốt quá trình phát triển. Nếu quá khô hạn hoặc tưới không đúng cách, quả dễ bị đắng.

Bón phân không hợp lý: Việc sử dụng phân bón có quá nhiều đạm hoặc không cân đối khoáng chất cũng có thể làm tăng cucurbitacin.

c. Do di truyền giống cây: Một số giống dưa chuột truyền thống có xu hướng tạo vị đắng cao hơn. Hiện nay, nhiều giống lai đã được cải tiến để giảm thiểu tình trạng này, nhưng không hoàn toàn loại bỏ được.

2. Dưa chuột bị đắng có ăn được không?

Nhiều người lo lắng không biết dưa chuột bị đắng có độc không và có nên ăn hay không. Thực tế, cucurbitacin có vị đắng, nhưng ở liều lượng thấp thì không gây độc và cơ thể con người có thể dung nạp được. Tuy nhiên, nếu ăn quá nhiều dưa chuột đắng, đặc biệt là những quả có vị đắng mạnh, có thể gây:

• Buồn nôn
• Đau bụng
• Tiêu chảy

Vì vậy, nếu dưa chuột chỉ hơi đắng nhẹ, bạn vẫn có thể ăn sau khi sơ chế kỹ. Nhưng nếu quả có vị đắng gắt, nên tránh sử dụng để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

3. Cách khử vị đắng của dưa chuột

Để loại bỏ vị đắng trong dưa chuột, bạn có thể áp dụng một số mẹo đơn giản sau:

a. Cắt đầu quả và chà xát: Đây là cách truyền thống và phổ biến nhất:

Cắt bỏ đầu quả dưa chuột khoảng 1 – 2 cm.

Dùng phần đầu vừa cắt chà xát tròn vào phần thân quả cho đến khi ra lớp bọt trắng.

Lặp lại vài lần rồi rửa sạch bằng nước.

Cách này giúp loại bỏ phần nhựa có chứa cucurbitacin tập trung ở phần đầu và gần cuống.

b. Ngâm nước muối loãng: Gọt bỏ lớp vỏ ngoài (nơi chứa nhiều cucurbitacin).

Ngâm dưa chuột đã cắt lát trong nước muối loãng khoảng 15 – 20 phút.

Rửa lại với nước sạch trước khi sử dụng.

Muối có khả năng làm dịu vị đắng và giúp trung hòa các hợp chất gây vị khó chịu.

c. Kết hợp với các nguyên liệu khác: Nếu bạn đã sơ chế kỹ nhưng dưa chuột vẫn còn hơi đắng, hãy:

Trộn dưa chuột với đường, tỏi, giấm hoặc nước cốt chanh trong món nộm.

Kết hợp với sữa chua hoặc nước chấm có vị chua ngọt để giảm cảm giác đắng.

4. Mẹo chọn dưa chuột không bị đắng

Để tránh mua phải dưa chuột đắng, bạn có thể áp dụng các mẹo sau:

Chọn quả nhỏ, thon dài, đều màu: Những quả to bất thường thường dễ bị đắng hơn.

Tránh quả có cuống còn xanh tươi: Dưa chuột chưa già dễ có vị đắng hơn dưa đã chín kỹ.

Không chọn quả bị cong queo, sần sùi nhiều: Đây có thể là dấu hiệu của dưa chuột kém chất lượng hoặc phát triển không đều.

Dưa chuột bị đắng là hiện tượng khá phổ biến và chủ yếu liên quan đến hợp chất cucurbitacin tự nhiên. Tuy không gây độc ở mức độ nhẹ, nhưng để đảm bảo an toàn và trải nghiệm ăn uống ngon miệng, bạn nên chọn dưa kỹ và áp dụng các mẹo khử đắng trước khi sử dụng. Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, tác hại và cách xử lý hiệu quả khi gặp phải dưa chuột bị đắng.