Tại sao người ta sợ sinh và chết vào tháng 12 âm lịch? Giải thích phong thủy và tâm linh

Đối với nhiều người, cái chết là một sự kiện bất ngờ; giây trước còn khỏe mạnh, giây sau có thể ra đi. Thời điểm xảy ra cái chết thường nằm ngoài tầm kiểm soát của con người. Tuy nhiên, từ xa xưa, người ta đã quan sát sự sống và cái chết rất tường tận, từ đó xuất hiện câu nói: “Người ta sợ chết vào tháng 12 âm lịch, nhưng còn sợ sinh ra vào tháng 12 âm lịch hơn.” Vậy tại sao tháng 12 âm lịch lại được xem là tháng cấm kỵ liên quan đến sinh nở?

Trên thực tế, nỗi lo này có cơ sở từ bối cảnh xã hội và điều kiện sống trước đây. Trong xã hội nông nghiệp xưa, phần lớn người dân sống trong cảnh nghèo khó, phụ thuộc vào mùa vụ để có lương thực. Tháng 12 âm lịch thường là giai đoạn mùa đông lạnh giá, đồng ruộng trống trải, thực phẩm thiếu thốn, và gia đình phải đối mặt với những khó khăn lớn về sinh kế.

Đối với phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh, thời điểm này đặc biệt nguy hiểm. Quá trình sinh nở tiêu tốn nhiều sức lực, trong khi nguồn thực phẩm và phương tiện sưởi ấm còn hạn chế. Trẻ sơ sinh có sức đề kháng yếu, rất dễ gặp nguy cơ về sức khỏe trong thời tiết khắc nghiệt. Ngay cả người lớn cũng khó giữ ấm và đảm bảo đủ dinh dưỡng, chứ chưa nói đến việc chăm sóc mẹ và con.

Chính vì những điều kiện khắc nghiệt này mà người xưa quan niệm sinh vào tháng 12 âm lịch là nguy hiểm, và câu nói về nỗi sợ sinh tháng 12 ra đời từ thực tế khoa học và xã hội của thời kỳ đó. Trong xã hội hiện đại, với điều kiện sống được cải thiện, an ninh vật chất được đảm bảo, quan niệm này đã dần mất đi ý nghĩa, và người sinh ra vào tháng 12 âm lịch không còn phải lo ngại như trước.

Tại sao người ta vừa sợ sinh vừa sợ chết vào tháng 12 âm lịch? Thực tế, có ba lý do chính giải thích quan niệm này.

1. Áp lực chi phí và lương thực Tháng 12 âm lịch là thời điểm chuẩn bị cho Tết Nguyên đán, khi mọi người đang trong không khí vui vẻ. Tuy nhiên, cái chết đột ngột của một thành viên trong gia đình sẽ làm thay đổi tâm trạng và đồng thời gây gánh nặng tài chính. Trong quá khứ, lương thực dự trữ vào mùa đông thường thiếu thốn, việc tổ chức tang lễ với khách khứa sẽ tiêu tốn nguồn lực quý giá, đe dọa sự sinh tồn của gia đình trong những tháng lạnh giá.

2. Khó khăn về điều kiện chôn cất Trong thời cổ đại, việc chôn cất người thân trong yên bình là điều quan trọng. Vào mùa đông, đặc biệt ở miền Bắc, đất đóng băng khiến việc đào mộ và xây dựng phần mộ trở nên cực kỳ vất vả, tốn nhiều công sức và nguy hiểm cho người thực hiện. Chính vì vậy, người xưa thường kiêng không muốn người thân qua đời vào tháng 12 âm lịch.

3. Quan niệm mê tín Người xưa tin rằng việc chôn cất người già vào mùa đông có thể ảnh hưởng đến vận mệnh và sự phát triển của thế hệ sau. Dù không có cơ sở khoa học, những quan niệm phong thủy này từng ảnh hưởng sâu sắc đến cách nhìn nhận về sinh tử trong tháng 12 âm lịch.

Kết luận Như vậy, câu nói “người ta sợ sinh tháng 12 âm lịch, cũng sợ chết tháng 12 âm lịch” xuất phát từ thực tế xã hội xưa: gia đình nghèo khó, lương thực mùa đông thiếu thốn, chi phí cho việc sinh nở hay tang lễ cao, kết hợp với thời tiết lạnh khắc nghiệt. Những yếu tố này khiến tháng 12 âm lịch trở thành thời điểm đặc biệt nhạy cảm đối với cả sự sống và cái chết.