Tổ Tiên nói: 'Đáng sợ nhất là ngày đầu tiên của tháng 5 âm', vì sao lại sợ?

Từ xa xưa, trong dân gian các cụ ta có lưu truyền một câu nói thế này: "Đáng sợ nhất là ngày đầu tiên của tháng 5 âm", tại sao ngày này lại đáng sợ?

Câu nói này thực ra không hề mê tín, mà hơn hết nó hàm chứa những ý nghĩa thực tế, những kinh nghiệm sống ở đời.

Tháng 5 âm lịch – Tháng "Độc" trong dân gian

Tháng 5 âm lịch còn được gọi là “tháng Ngũ độc”. Theo quan niệm dân gian, tháng 5 âm lịch là thời điểm mà thời tiết vào độ chính hè, khí hậu oi bức, độ ẩm cao là điều kiện lý tưởng cho sâu bọ, côn trùng độc hại như rắn, rết, bọ cạp, muỗi và ruồi phát triển mạnh. Dân gian cho rằng vào đúng ngày mùng 1 của tháng 5 âm, “ngũ độc” sẽ xuất hiện, gây ra nhiều bệnh tật, tai họa cho con người. Vì thế vào những ngày tà khí mạnh thế này, người xưa thường tránh làm những việc lớn, việc quan trọng.

Ngoài ra, xét về mặt thực tiễn, tháng 5 âm khí hậu khắc nghiệt, nóng nực, việc canh tác nông nghiệp – một ngành nghề chính ở nước ta cũng trở nên vất vả. Chưa kể mùa hè tháng 5 lại hay có mưa giông bão giật, kiểu thời tiết cực đoan này có thể làm hư hại hoa màu. Vì thế người xưa nói, ngày đầu của tháng 5 âm sẽ quyết định thời tiết tháng đó có khắc nghiệt hay không. Nếu ngày đầu mát mẻ, nắng nhẹ thì cả tháng trời yên bể lặng. Ngược lại nếu ngày đầu tháng nắng to, nhiệt độ cao, nóng nực thì dễ hạn hán, còn nếu ngày đầu tháng mưa to, thì cả tháng sẽ mưa liên tục.

Ngày mùng 1 tháng 5 âm – ngày khởi đầu của hung vận

Ngày đầu tiên của tháng bao giờ cũng mang ý nghĩa khởi đầu, nhưng chẳng phải ngày đầu tháng nào cũng tốt đẹp. Nếu khởi đầu một tháng được cho là ngày “xấu” thì người ta lại càng e dè. Ngày mùng 1 tháng 5 âm thường được cho là có nhiều sát khí, làm gì cũng đen đủi, vận xui dễ bủa vây nếu không cẩn thận. Ngày mùng 1 tháng âm, mọi người lưu ý nên tránh cãi cọ, tránh đi xa, không khai trương, không khởi công hay tổ chức sự kiện trọng đại như cưới hỏi, động thổ, mua xe.., nói chung là những việc lớn. Bởi nếu không, cả tháng có thể gặp xui xẻo, làm gì cũng không thuận.

Yếu tố phong thủy và ngũ hành

Theo ngũ hành, tháng 5 âm lịch thường rơi vào tiết khí Tiểu mãn hoặc Mang chủng, đây là thời điểm Hỏa khí cực thịnh. Con người dễ nóng nảy, bất an, không thanh tịnh về tâm hồn. Chưa kể, ngày đầu tháng vốn là lúc mà khí âm còn vương vấn từ tháng trước, kết hợp với dương khí Hỏa mạnh dễ tạo nên sự bất ổn về mặt phong thủy. Theo quan niệm phong thủy thì những người mệnh Mộc hoặc mệnh Kim dễ bị ảnh hưởng tiêu cực trong giai đoạn này.

Vì thế, người ta thường có những lo lắng về vận mệnh của mình trong giai đoạn này. Đặc biệt vào ngày đầu tiên của tháng thì ai cũng có tâm lý bất an nhiều nhất.

Quan niệm tâm linh và tín ngưỡng dân gian

Từ xa xưa, người Việt đã rất coi trọng sự giao thoa giữa trời và đất, giữa dương và âm. Ngày mùng 1 đầu tháng bao giờ cũng có chút lễ mọn, lòng thành dâng lên tổ tiên đã khuất. Tuy nhiên, vào tháng 5 âm, nhiều người tin rằng âm khí nặng, dễ bị "vong linh" xấu quấy nhiễu nếu tâm không tịnh, hành vi không đoan chính. Vào ngày này, bên cạnh việc thắp hương, dâng chút lễ vật lên bàn thờ gia tiên, thì các thành viên cần lưu ý giữ gìn lời ăn tiếng nói, hành vi đoan chính, không gây ra việc xấu.

Lời dặn dò của người xưa – kinh nghiệm sống được đúc kết

Câu nói của tổ tiên không đơn thuần mang tính mê tín, mà phản ánh sự quan sát và kinh nghiệm sống lâu đời. Tháng 5 là thời điểm thời tiết khắc nghiệt, sức khỏe con người dễ bị ảnh hưởng, đặc biệt là người già và trẻ nhỏ. Đồng thời, đây cũng là thời điểm nông dân bắt đầu vụ mùa mới, công việc vất vả, nếu không cẩn thận dễ gặp tai nạn hoặc thất bại.

Kết lại, ngày mùng 1 tháng 5 âm lịch được xem là “đáng sợ” không chỉ vì yếu tố tâm linh mà còn từ kinh nghiệm thực tế về sức khỏe, thời tiết và phong thủy. Ngày nay, câu nói này như một lời nhắc nhở con người nên biết “Trông trời, trông đất, trông mây” mà sống. Nó cũng đánh giá cao sự giao thoa giữa con người với thiên nhiên. Thiên nhiên có hài hòa thì con người mới tốt, ngược lại nếu con người đối đãi tử tế với thiên nhiên thì nhất định cũng thu về trái ngọt.