Từ 1/7/2025 người dân buộc phải cấp đổi sang căn cước, cố tình dùng CCCD sẽ bị phạt phải không?

Khi nào bắt buộc phải cấp đổi từ căn cước công dân sang căn cước

Căn cước hoặc căn cước công dân đều có thời hạn nhất định và thường theo độ tuổi. Trong một số trường hợp dù trên thẻ chưa hết hạn người dân vẫn phải cấp đổi, cấp lại. Cụ thể Điều 24 Luật Căn cước quy định các trường hợp phải cấp đổi thẻ căn cước bao gồm:

- Các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 21 của Luật này (Công dân Việt Nam đã được cấp thẻ căn cước phải thực hiện thủ tục cấp đổi thẻ căn cước khi đủ 14 tuổi, 25 tuổi, 40 tuổi và 60 tuổi. Thẻ căn cước đã được cấp, cấp đổi, cấp lại trong thời hạn 02 năm trước độ tuổi cấp đổi thẻ căn cước quy định tại khoản 1 Điều này có giá trị sử dụng đến tuổi cấp đổi thẻ căn cước tiếp theo)

- Thay đổi, cải chính thông tin về họ, chữ đệm, tên khai sinh; ngày, tháng, năm sinh;

- Thay đổi nhân dạng; bổ sung thông tin về ảnh khuôn mặt, vân tay; xác định lại giới tính hoặc chuyển đổi giới tính theo quy định của pháp luật;

- Có sai sót về thông tin in trên thẻ căn cước;

- Theo yêu cầu của người được cấp thẻ căn cước khi thông tin trên thẻ căn cước thay đổi do sắp xếp đơn vị hành chính;

- Xác lập lại số định danh cá nhân;

- Khi người được cấp thẻ căn cước có yêu cầu.

Các trường hợp cấp lại thẻ căn cước bao gồm:

- Bị mất thẻ căn cước hoặc thẻ căn cước bị hư hỏng không sử dụng được, trừ trường hợp quy định tại Điều 21 của Luật này;

- Được trở lại quốc tịch Việt Nam theo quy định của pháp luật về quốc tịch Việt Nam.

Như vậy không phải ngày 1/7/2025 mà ngay khi Luật căn cước có hiệu lực thì những đối tượng nào thuộc vào những đối tượng quy định tại Điều 24 này đều cần phải cấp đổi từ căn cước công dân sang căn cước để đảm bảo có giấy tờ tùy thân hợp lệ.

Tuy nhiên không có chuyện mọi người dân đều phải cấp đổi từ căn cước công dân sang căn cước. Cụ thể Điều 46 của Luật căn cước quy định về giai đoạn chuyển tiếp như sau: 

1. Thẻ căn cước công dân đã được cấp trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành có giá trị sử dụng đến hết thời hạn được in trên thẻ, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này. Công dân khi có nhu cầu thì được cấp đổi sang thẻ căn cước.

2. Chứng minh nhân dân còn hạn sử dụng đến sau ngày 31 tháng 12 năm 2024 thì có giá trị sử dụng đến hết ngày 31 tháng 12 năm 2024. Các loại giấy tờ có giá trị pháp lý đã phát hành có sử dụng thông tin từ chứng minh nhân dân, căn cước công dân được giữ nguyên giá trị sử dụng; cơ quan nhà nước không được yêu cầu công dân thay đổi, điều chỉnh thông tin về chứng minh nhân dân, căn cước công dân trong giấy tờ đã cấp.

3. Thẻ căn cước công dân, chứng minh nhân dân hết hạn sử dụng từ ngày 15 tháng 01 năm 2024 đến trước ngày 30 tháng 6 năm 2024 thì tiếp tục có giá trị sử dụng đến hết ngày 30 tháng 6 năm 2024.

4. Quy định về việc sử dụng căn cước công dân, chứng minh nhân dân trong các văn bản quy phạm pháp luật ban hành trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành được áp dụng như đối với thẻ căn cước quy định tại Luật này cho đến khi văn bản quy phạm pháp luật đó được sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế.

Như vậy thông tin từ 1/7/2025 toàn dân phải cấp đổi sang căn cước, không được dùng căn cước công dân nữa là không đúng sự thật. Người dân cần hiểu đúng là những trường hợp thuộc quy định tại Điều 24 Luật căn cước thì mới bắt buộc phải cấp đổi từ căn cước công dân sang căn cước. Còn ngoài ra công dân có căn cước công dân còn hiệu lực, còn giá trị sử dụng thì vẫn được dùng như bình thường, chỉ cấp đổi nếu có nhu cầu muốn đổi.

Chỉ những trường hợp thuộc diện buộc phải cấp đổi mà vẫn cố tình dùng thì mới bị phạt tiền. Hành vi vi phạm việc cấp đổi căn cước, căn cước công dân có thể bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300-500 nghìn đồng.

Thời gian cấp đổi từ căn cước công dân sang căn cước là bao lâu?

Theo quy định thời gian tiến hành thủ tục cấp căn cước là khoảng 7 ngày. Người dân có thể nộp hồ sơ online để nhận lịch hẹn chính xác tới thực hiện thủ tục.

Có thể xin cấp đổi online phải không?

Hiện nay việc cấp đổi căn cước có thể nộp hồ sơ thông qua hình thức trực tuyến nhưng người dân cần phân biệt việc nộp hồ sơ trực tuyến với việc có thể hoàn tất mọi thủ tục qua online:

- Một số trường hợp công dân chỉ cần thông qua thủ tục online trực tuyến không phải tới cơ quan công an để lăn vân tay, chụp ảnh, lấy thông tin mống mắt... Đó là những người đã có căn cước và vẫn còn hạn dùng nhưng bị hỏng, mất muốn cấp lại. Hoặc trẻ em dưới 6 tuổi mà cha mẹ muốn cấp căn cước cho con. Thủ tục hoàn toàn online và nhận thẻ căn cước tại địa chỉ chỉ định mà không phải tới cơ quan công an.

- Các trường hợp khác có thể bắt đầu bằng việc nộp hồ sơ thông qua trực tuyến nhưng là để được sắp xếp hẹn lịch với cơ quan chức năng. Còn sau đó vẫn cần phải tới cơ quan công an để thực hiện chụp ảnh, lăn vân tay, lấy thông tin mống mắt...

Tác giả: An Nhiên