3 trường hợp di chúc không có hiệu lực thực hiện, người dân cần biết

Trong cuộc sống, di chúc là một tài liệu pháp lý quan trọng để chuyển giao tài sản, quyền sở hữu hoặc người thừa kế sau khi người lập di chúc qua đời. Tuy nhiên, không phải di chúc nào cũng được coi là hợp pháp và có hiệu lực thực hiện. Dưới đây là 3 trường hợp di chúc không có hiệu lực, người dân cần biết:

Điều kiện có hiệu lực của di chúc là gì?

Di chúc không đáp ứng điều kiện về hình thức

Di chúc phải tuân thủ những quy định nghiêm ngặt về hình thức theo quy định của pháp luật. Một số yêu cầu cơ bản bao gồm:

• Di chúc bằng văn bản: Phải có chữ ký của người lập di chúc và được công chứng hoặc chứng thực, trừ khi di chúc tự viết không có người lập.

• Di chúc miệng: Chỉ được coi là hợp pháp khi người lập di chúc đang ở trong tình trạng nguy kịnh và phải có sự xác nhận của từ hai người làm chứng trở lên.

Nếu di chúc không đáp ứng đáng kể về hình thức, nó sẽ bị coi là không hợp pháp và không được thực hiện.

Nội dung di chúc vi phạm pháp luật hoặc đạo đức xã hội

Di chúc phải phù hợp với quy định pháp luật và không được đề ra những nội dung mà:

• Vi phạm quyền lợi chính đáng của người khác (như chiếm đoạt tài sản hoặc quyền lợi hợp pháp).

• Trái với đạo đức xã hội (như bắt buộc thực hiện hành vi trái đạo đức hoặc phi pháp).

Nếu nội dung di chúc không phù hợp, pháp luật sẽ không công nhận hiệu lực thực thi của di chúc.

Người lập di chúc không đủ năng lực hành vi dân sự

Di chúc chỉ có hiệu lực khi người lập di chúc đang ở trong tình trạng tinh thần minh mẫn, đủ năng lực hành vi dân sự. Các trường hợp sau sẽ khiến di chúc không hợp pháp:

• Người lập di chúc bị mất năng lực hành vi dân sự theo pháp luật.

• Người lập di chúc đang ở trong tình trạng mất minh mẫn (như ảnh hưởng bởi bê lố, đe dõa hoặc lừa dối).

Trường hợp này, di chúc bị coi là không hợp pháp và không được thực thi.

Di chúc hợp pháp không có hiệu lực trong trường hợp nào?

Theo phân tích ở trên, nếu đáp ứng các điều kiện nêu trên, di chúc sẽ hợp pháp. Tuy nhiên, theo quy định tại khoản 2 Điều 643 Bộ luật Dân sự về hiệu lực của di chúc, 3 trường hợp di chúc không có hiệu lực mặc dù trước đó di chúc được lập hợp pháp:

- Người thừa kế có tên trong di chúc chết trước/chết cùng thời điểm với người lập di chúc. Trong trường hợp này, khi người lập di chúc chết đồng nghĩa là thời điểm mở thừa kế. Nếu người thừa kế trong di chúc chết trước hoặc cùng thời điểm với thời điểm mở thừa kế thì di chúc sẽ không có hiệu lực.

- Cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế: Bên cạnh cá nhân là người thừa kế theo di chúc thì cơ quan, tổ chức cũng là đối tượng được hưởng thừa kế theo di chúc.

Tuy nhiên, nếu tại thời điểm mở thừa kế, cơ quan, tổ chức không còn tồn tại thì di chúc sẽ không có hiệu lực.

- Di sản để lại theo di chúc không còn tồn tại tại thời điểm mở thừa kế.

Hiểu rõ những quy định pháp luật về di chúc sẽ giúp người dân bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình và người thừa kế. Trong trường hợp cụ thể, nên tư vấn luật sư để được hỗ trợ kịp thời.

Tác giả: Mộc