Ăn hằng ngày mà không để ý: 4 nhóm thực phẩm được cảnh báo làm tăng nguy cơ ung thư

Khi tuổi tác tăng lên, nỗi lo về sức khỏe trở nên rõ ràng hơn, nhất là khi xung quanh có người quen mắc ung thư. Dù vậy, không ít người vẫn giữ suy nghĩ rằng bệnh tật là điều khó tránh, còn những món ăn quen thuộc thì “ăn cả đời có sao đâu”. Chính tâm lý chủ quan này khiến nhiều nguy cơ bị bỏ qua trong thời gian dài.

Thực tế lâm sàng cho thấy, ung thư hiếm khi xuất hiện đột ngột. Nó thường là kết quả của quá trình tích lũy kéo dài, trong đó chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng. Khi còn trẻ, cơ thể có khả năng bù trừ và phục hồi tốt. Nhưng sau tuổi trung niên, chức năng giải độc và sửa chữa tế bào suy giảm, những thói quen ăn uống thiếu lành mạnh bắt đầu bộc lộ tác hại.

Dưới đây là bốn nhóm thực phẩm được vị bác sĩ cảnh báo nhiều nhất trong suốt hàng chục năm làm nghề.

Thực phẩm chiên rán nhiều dầu mỡ, nhất là dầu dùng lặp lại

Các món chiên rán luôn hấp dẫn bởi mùi thơm và độ giòn, từ gà rán, khoai tây chiên cho đến các loại bánh chiên. Tuy nhiên, quá trình chế biến ở nhiệt độ cao, đặc biệt khi dầu được sử dụng nhiều lần, có thể tạo ra nhiều hợp chất bất lợi cho cơ thể.

Ở người trẻ, gan và hệ tiêu hóa vẫn có thể “gánh” phần nào những chất này. Nhưng khi bước sang tuổi 50, khả năng chuyển hóa chậm lại, các chất gây viêm và stress oxy hóa dễ tích tụ hơn. Nếu đồ chiên rán xuất hiện thường xuyên trong bữa ăn, cơ thể phải chịu một áp lực kéo dài, làm tăng nguy cơ rối loạn tiêu hóa và tổn thương tế bào.

Điều đáng lo là nhiều người coi đây là món ăn tiện lợi, dùng thay bữa chính hoặc ăn khuya, vô tình khiến hệ tiêu hóa không có thời gian nghỉ ngơi.

Thực phẩm muối chua, lên men mặn ăn thường xuyên

Dưa muối, cà muối, cá khô, thịt muối từng là cách bảo quản quen thuộc trong điều kiện thiếu thốn. Đến nay, dù thực phẩm tươi đã dễ tiếp cận hơn, nhiều gia đình vẫn giữ thói quen ăn đồ muối chua hàng ngày vì “đưa cơm” và hợp khẩu vị.

Vấn đề nằm ở việc sử dụng với tần suất cao trong thời gian dài. Quá trình muối và lên men mặn có thể làm tăng các hợp chất gây kích ứng niêm mạc dạ dày. Khi lớp niêm mạc bị tổn thương lặp đi lặp lại, khả năng tự bảo vệ suy giảm, từ đó làm tăng nguy cơ viêm mạn tính.

Nhiều trường hợp bệnh dạ dày nghiêm trọng ở người cao tuổi bắt nguồn từ chính thói quen ăn mặn, ăn đồ muối kéo dài suốt nhiều năm mà không hề hay biết.

Thực phẩm nhiều đường, đồ uống ngọt dùng hàng ngày

Bánh kẹo, nước ngọt, trà sữa, đồ tráng miệng công nghiệp ngày càng phổ biến trong đời sống hiện đại. Không ít người sử dụng chúng như cách giải tỏa căng thẳng hoặc bổ sung năng lượng nhanh.

Tuy nhiên, việc nạp đường liên tục khiến đường huyết tăng cao kéo dài, kéo theo tình trạng viêm chuyển hóa trong cơ thể. Viêm mạn tính không gây triệu chứng rầm rộ, nhưng lại âm thầm tạo điều kiện cho nhiều rối loạn sức khỏe nghiêm trọng theo thời gian.

Ở tuổi trung niên, khi nguy cơ tăng cân và rối loạn chuyển hóa đã cao hơn, thói quen dùng đồ ngọt mỗi ngày càng làm cơ thể khó kiểm soát hơn. Đáng nói là nhiều người không coi đây là “ăn nhiều”, vì mỗi lần chỉ một ly nước hay một chiếc bánh nhỏ, nhưng cộng dồn lại là con số không hề ít.

Thịt chế biến sẵn và thực phẩm tiện lợi đóng gói

Xúc xích, thịt hun khói, mì gói, đồ hộp là lựa chọn quen thuộc của nhịp sống bận rộn. Chúng dễ mua, dễ nấu và tiết kiệm thời gian. Thế nhưng, sự tiện lợi này đi kèm với hàm lượng muối cao và nhiều phụ gia bảo quản.

Khi các thực phẩm này xuất hiện thường xuyên trong bữa ăn, đặc biệt là bữa tối hoặc ăn khuya, hệ tiêu hóa phải hoạt động quá mức trong khi khả năng phục hồi lại giảm dần theo tuổi tác. Việc này kéo dài sẽ tạo ra gánh nặng cho đường ruột và toàn bộ hệ chuyển hóa.

Không ít người coi đây là giải pháp “tạm thời”, nhưng thói quen tạm thời kéo dài nhiều năm lại trở thành vấn đề lâu dài cho sức khỏe.

Ăn uống tỉnh táo là cách phòng bệnh bền vững nhất

Cảnh báo “thà nhịn đói còn hơn ăn” không nhằm khuyến khích việc bỏ bữa hay kiêng khem cực đoan. Điều cốt lõi là thay đổi nhận thức: không phải món ăn nào quen thuộc cũng an toàn nếu dùng sai cách và sai tần suất.

Một chế độ ăn lành mạnh không cần quá cầu kỳ. Giảm dần đồ chiên, đồ mặn, thực phẩm chế biến sẵn; tăng rau tươi, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và các món nấu đơn giản sẽ giúp cơ thể nhẹ gánh hơn mỗi ngày. Khi cần ăn nhẹ, đặc biệt vào buổi tối, nên ưu tiên những lựa chọn dễ tiêu thay vì đồ tiện lợi nhiều muối và dầu mỡ.

Sức khỏe tuổi già không được quyết định bởi một bữa ăn, mà bởi hàng nghìn bữa ăn nhỏ trong suốt cuộc đời. Thay đổi từ hôm nay, dù chậm rãi, vẫn luôn tốt hơn là chờ đến khi cơ thể lên tiếng cảnh báo.