Bạn có biết đây chính là thủ phạm không ngờ gây ung thư gan đang giết hàng triệu người

Ung thư gan nguyên phát là loại ung thư thường gặp đứng thứ sáu trong các ung thư trên toàn cầu và là nguyên nhân thứ hai gây tử vong của bệnh ung thư. Hơn 95% số người được chẩn đoán mắc bệnh ung thư gan ở tuổi 45 trở lên. Ung thư gan khó nhận biết sớm do triệu chứng nghèo nàn và người bệnh dễ chủ quan bỏ qua. Khi đã phát hiện thì đã tiến triển nặng, khó điều trị và tỷ lệ tử vong cao. Tuy vậy ung thư gan được xem là dễ phòng tránh nhất bằng cách giảm tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ đã biết đối với bệnh này.

Với ung thư vẫn còn hạn chế trong gan, tỷ lệ sống 5 năm là 28%. Ung thư khi phát triển thành các cơ quan lân cận hoặc đã lan đến các hạch bạch huyết lân cận tỷ lệ sống 5 năm chỉ 7%. Ung thư đã lan đến các cơ quan xa, chỉ 2% người bệnh sống đến 5 năm.

Theo ước tính của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), trên toàn cầu có khoảng 240 triệu trường hợp nhiễm vi rút viêm gan B mãn tính và khoảng 130 - 150 triệu trường hợp nhiễm vi rút viêm gan C mãn tính. Số trường hợp tử vong do viêm gan vi rút B và C ước tính mỗi năm khoảng 1,4 triệu người. Vi rút viêm gan B và C là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư gan hàng năm.

Ước tính, có khoảng 57% các trường hợp xơ gan và 78% trường hợp ung thư gan tiên phát do nhiễm vi rút viêm gan B và C. Phó giáo sư Nguyễn Văn Kính – Giám đốc Bệnh viện Nhiệt đới trung ương cho biết, hiện nay chống bệnh viêm gan C và viêm gan B đang trở thành cuộc cách mạng lớn trên thế giới.

Ở Việt Nam, người ta chỉ cảnh báo bệnh viêm gan C và viêm gan B không lây nhiễm như ung thư và tim mạch mà quên đi căn bệnh lây nhiễm do vi rút viêm gan vẫn còn đang là mối nguy hiểm cho sức khỏe của người dân. Ðặc điểm nổi bật của bệnh viêm gan C mạn tính là sự tiến triển rất thầm lặng, 10 - 30 năm, vì thế người bệnh thường không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Điều đáng lo ngại nhất là khi bị viêm gan C mạn tính, về sau có thể bị biến chứng xơ gan (khoảng 10 - 20%) hoặc nguy hiểm hơn là ung thư gan (khoảng 5%).

Đối với người bị viêm gan C mãn tính

Theo ước tính của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), trên toàn cầu có khoảng 240 triệu trường hợp nhiễm vi rút viêm gan B mãn tính và khoảng 130 - 150 triệu trường hợp nhiễm vi rút viêm gan C mãn tính. Số trường hợp tử vong do viêm gan vi rút B và C ước tính mỗi năm khoảng 1,4 triệu người. Vi rút viêm gan B và C là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư gan hàng năm.

Ước tính, có khoảng 57% các trường hợp xơ gan và 78% trường hợp ung thư gan tiên phát do nhiễm vi rút viêm gan B và C. Phó giáo sư Nguyễn Văn Kính – Giám đốc Bệnh viện Nhiệt đới trung ương cho biết, hiện nay chống bệnh viêm gan C và viêm gan B đang trở thành cuộc cách mạng lớn trên thế giới.Ở Việt Nam, người ta chỉ cảnh báo bệnh viêm gan C và viêm gan B không lây nhiễm như ung thư và tim mạch mà quên đi căn bệnh lây nhiễm do vi rút viêm gan vẫn còn đang là mối nguy hiểm cho sức khỏe của người dân.

Ðặc điểm nổi bật của bệnh viêm gan C mạn tính là sự tiến triển rất thầm lặng, 10 - 30 năm, vì thế người bệnh thường không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Điều đáng lo ngại nhất là khi bị viêm gan C mạn tính, về sau có thể bị biến chứng xơ gan (khoảng 10 - 20%) hoặc nguy hiểm hơn là ung thư gan (khoảng 5%).

Đối với người bị viêm gan C mãn tính hoặc người lành mang virut viêm gan C, cần được khám bệnh định kỳ theo lời dặn của bác sĩ.

Đối với người bị viêm gan C mạn tính, nên kiểm tra anpha FP trong máu (anpha feto protein) nhằm phát hiện ung thư gan sớm. Đây là một loại protein xuất hiện trong máu người bệnh ung thư gan khi vượt quá chỉ số cho phép.

Trước tình trạng bệnh ung thư gan đang gia tăng, PGS Kính cho rằng mỗi người cần tự kiểm tra bệnh và chỉ cần làm các xét nghiệm máu chỉ trong 1 ngày sẽ có kết quả viêm gan C hay B không. Đối với người bị viêm gan C mạn tính, nên kiểm tra anpha FP trong máu (anpha feto protein) nhằm phát hiện ung thư gan sớm. Đây là một loại protein xuất hiện trong máu người bệnh ung thư gan khi vượt quá chỉ số cho phép. Trước tình trạng bệnh ung thư gan đang gia tăng, PGS Kính cho rằng mỗi người cần tự kiểm tra bệnh và chỉ cần làm các xét nghiệm máu chỉ trong 1 ngày sẽ có kết quả viêm gan C hay B không.

Nguyên nhân gây ung thư gan

- Viêm gan siêu vi mãn tính: Yếu tố nguy cơ phổ biến nhất đối với ung thư gan là nhiễm trùng mãn tính virus viêm gan B HBV hoặc virus viêm gan C. Những nhiễm trùng này dẫn đến bệnh xơ gan, tiến triển thành ung thư gan.

- Sử dụng rượu nặng, nghiện rượu là nguyên nhân gây xơ gan.

- Béo phì có thể dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ và xơ gan, làm tăng nguy cơ phát triển ung thư gan.

- Bệnh tiểu đường có liên quan với tăng nguy cơ ung thư gan. Người bệnh tiểu đường type 2 thường xu hướng thừa cân hoặc béo phì, do đó có thể gây ra các vấn đề về gan.

- Nhiễm độc Aflatoxins do ăn loại nấm mốc trong các loại hạt ẩm như đậu, bắp… Những chất gây ung thư được tạo ra bởi một loại nấm có thể gây ô nhiễm đậu phộng, lúa mì, đậu nành, ngô và gạo. Tiếp xúc lâu dài với các chất này là một yếu tố nguy cơ chính gây ung thư gan. Nguy cơ tăng lên nhiều hơn ở những người bị viêm gan B hoặc C nhiễm trùng.

Thực phẩm có thể gây ung thư gan

Thuốc lá

Cùng với rượu bia, thuốc lá có thể coi là nguyên nhân nguy hiểm gây nên ung thư gan. Theo VnExpress, đó cũng là lý do vì sao thuốc lá được các bác sĩ Mỹ đưa ung thư gan vào danh mục bệnh liên quan đến thuốc lá. Nguyên nhân là do khi hút thuốc lá, hơn 60 hóa chất trong khói thuốc được lọc qua gan, gây viêm gan mãn tính, hình thành các vết sẹo trên gan. Từ đó, làm tăng nguy cơ viêm gan B, C, xơ gan, thậm chí là ung thư gan. Phơi nhiễm các chất hóa học Những đối tượng bị phơi nhiễm với các chất hóa học như thạch tín, nhựa viny,… lâu ngày cũng dễ dẫn đến ung thư gan.

Thói quen ăn cá sống (gỏi cá)

Báo Đất Việt đưa tin, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, việc ăn cá sống (dạng gỏi) hoặc cá chưa nấu chín có thể gây bệnh ung thư gan. Một trong những nghiên cứu này được công bố trên tạp chí PLoS Pathogens của cơ quan Nghiên cứu Quốc tế về Ung thư. Nguyên nhân được giải thích rằng, Opisthorchis viverrini có trong sán lá gan ở một số loài cá sống giống như một chất gây ung thư. Khi xâm nhập vào cơ thể, chúng gây nên bệnh ung thư gan bằng cách đột biến các tế bào có hại, khuyến khích tăng trưởng khối u, và ngăn chặn các tế bào chết bình thường. Theo đó, một số loại cá có nguy cơ cao gây sán lá gan cho người như cá cóc đậm, cá cóc, cá ba kỳ trắng (thuộc họ cá chép), cá rầm đất, cá ngựa chấm, cá he vàng và cá linh thùy…

Rượu

Rượu là nguyên nhân phổ biến nhất gây nên bệnh ung thư gan. Người nghiện rượu có nguy cơ mắc ung thư cao rất cao và thời gian sống của người nghiện rượu cũng rút ngắn so với người bình thường khoảng 10 năm.

Tác giả: Ngọc Lê