‘Bí ẩn’ ngàn đời về đội quân đất nung Tần Thủy Hoàng: Giải mã những sự thật ‘chấn động’

Đội quân đất nung là một tập hợp các tượng người và ngựa được tạo ra hoàn toàn từ đất nung, được đặt quanh khu vực lăng mộ chính. Cho đến ngày nay, đội quân tượng đất này vẫn tiếp tục là chủ đề quan trọng cho các công trình nghiên cứu khảo cổ ở Trung Quốc và trên khắp thế giới.

Nếu bạn đang tìm kiếm thông tin để chuẩn bị cho chuyến tham quan và khám phá khu bảo tàng rộng lớn này, hãy tham khảo thông tin chi tiết tại bài viết dưới đây.

Sơ lược về Tần Thủy Hoàng và đội quân đất nung

Đội quân tượng đất nung, tìm thấy vào năm 1974 ở Thiểm Tây, Trung Quốc, chiếm một vị trí đặc biệt quan trọng trong khu di tích lăng mộ của Tần Thủy Hoàng.

Giới thiệu về Hoàng đế Tần Thủy Hoàng

Tần Thủy Hoàng, vị hoàng đế mở đầu cho việc thống nhất những miền đất rộng lớn của Trung Hoa, cũng đã đóng góp nổi bật trong việc chuẩn hóa hệ thống chữ viết, tiền tệ, đo lường và mạng lưới giao thông của quốc gia. Một trong những thành tựu vĩ đại nhất của ông là sự xây dựng của Vạn Lý Trường Thành, cùng với nhiều cấu trúc kiến trúc khác, vẫn giữ giá trị đến tận ngày nay.

Tần Thủy Hoàng, sau khi từ trần, đã nằm yên trong lăng mộ tráng lệ được chuẩn bị từ trước tại Ly Sơn. Cùng với ông, có hàng ngàn bảo vật quý giá, các bản đồ thể hiện lãnh thổ rộng lớn với mô phỏng của một trăm dòng sông, cùng nhiều sản phẩm nghệ thuật và các mô hình vũ trụ đã được an táng. Từ lúc đó, thông tin về ngôi mộ của ông chỉ còn tồn tại trong dạng huyền thoại, được truyền từ đời này sang đời khác.

Chỉ vào năm 1974, sau nhiều thiên niên kỷ bị chôn giấu dưới đất, một pho tượng đất vô tình được phát hiện bởi những nông dân đang khai thác giếng nước ở vùng núi Ly Sơn. Sự kiện này đã mở đầu cho quá trình khám phá Lăng mộ của Tần Thủy Hoàng, đánh dấu nó là một trong những mộ phần rực rỡ và bí ẩn nhất mà lịch sử từng biết đến.

Lịch sử hình thành binh đoàn đất nung

Đội quân đất nung được an táng cùng với Hoàng đế Tần Thuỷ Hoàng trong khoảng thời gian từ 210 - 209 trước Công Nguyên. Từ khi phát hiện ra năm 1974, việc khai quật và nghiên cứu liên tục diễn ra, phản ánh sự vĩ đại và quy mô lớn lao của dự án này, mặc dù nó đã được xây dựng từ hơn 2200 năm trước.

Các tài liệu lịch sử chỉ ra rằng, việc xây dựng lăng mộ của Hoàng đế Tần Thủy Hoàng đã khởi công vào năm 246 trước Công Nguyên và mất 38 năm để hoàn tất, với sự tham gia của khoảng 7000 công nhân và thợ lành nghề. Không chỉ có kho tàng của những khoản tài sản và báu vật được chôn theo hoàng đế, mà còn có quân đội đất nung đáng kể, tượng trưng cho lực lượng bảo vệ hoàng đế, đã được tạo nên để gác giữ lăng mộ qua hàng ngàn năm.

Những tác phẩm tượng binh mã này được tạo nên từ đất sét, trải qua quá trình nung ở nhiệt độ không cao trong lò, và sau cùng được phủ một lớp sơn ngoại quan để tăng cường độ bền. Chính nhờ quy trình này mà nhiều tượng đã giữ được hình dạng hoàn hảo đến thời điểm được phát hiện. Điểm nổi bật của những tượng này nằm ở việc mỗi tượng đều có những đặc điểm riêng biệt - từ hình dáng khuôn mặt, kích thước, dáng đứng, cho đến cảm xúc thể hiện - tất cả đều rất phong phú và không có hai tượng nào giống nhau hoàn toàn.

Quy mô bảo tàng

Cho đến thời điểm hiện tại, quá trình khai quật đã phát hiện ra hơn 8000 bức tượng của các chiến binh, 130 xe chiến mã và 670 con ngựa, tất cả đều có từ hơn 2200 năm trước. Công việc tìm kiếm và khai quật vẫn đang tiếp diễn, bởi các nhà khoa học ước tính rằng vẫn còn rất nhiều tượng đất nằm chưa được phát lộ.

Tất cả các tác phẩm tượng đá này đều được điêu khắc với kích thước tương đương người thực, với chiều cao dao động từ 170 cm đến 190 cm. Điểm độc đáo là không bức tượng nào giống bức tượng nào; từ những nét chạm khắc tinh tế trên khuôn mặt đến dáng vẻ và cử chỉ cụ thể, thậm chí cả màu sắc cũng khác biệt, tất cả cùng nhau tạo nên một bộ sưu tập đầy phong phú và đa dạng của những bức tượng người bằng đá.

Quân đoàn này đã đóng một vai trò quan trọng trong việc minh chứng cho sức mạnh, nền văn hóa và tiến bộ công nghệ của Đế chế của Tần Thủy Hoàng vào thời điểm đó. Chứa đựng giá trị sâu sắc về mặt lịch sử và văn hóa, Đội quân tượng đất nung này đã được tổ chức UNESCO vinh danh là một phần của di sản văn hóa thế giới.

Đội quân tượng đất sét này phản ánh một khía cạnh của niềm tin tâm linh của người Trung Quốc cổ đại. Họ quan niệm rằng các đối tượng vật chất như tượng có khả năng được hồi sinh trong cuộc sống sau cái chết, và việc tạo ra những bức tượng này với kích thước tương đương con người sẽ cung cấp cho Hoàng đế một lực lượng hùng mạnh để phò tá ông trong cuộc sống ở thế giới tiếp theo.

Vì thế, từng tác phẩm tượng người hoặc động vật đều được tạo ra với sự chăm chút đến từng chi tiết, cho phép chúng tồn tại vững chãi qua hàng nghìn năm, là minh chứng cho kỹ năng và sự tỉ mỉ của các nghệ sĩ thời kỳ đó.

Nên đến tham quan bảo tàng đội quân đất nung vào thời điểm nào?

Thời tiết ở Thiểm Tây phần lớn trong năm là thoải mái, nhưng vì điểm du lịch quân đội tượng đất nung nằm trên cao nguyên, nên việc lựa chọn tham quan vào mùa xuân hoặc mùa thu sẽ là lý tưởng nhất. Trong những mùa này, Thiểm Tây thường ít mưa hơn, tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động tham quan và tận hưởng khung cảnh tự nhiên.

Giá vé vào bảo tàng tham quan đội quân đất nung bao nhiêu?

Thông thường, mức giá để vào xem bảo tàng là 120 nhân dân tệ (tương đương với 400.000 đồng Việt Nam). Tuy nhiên, giá có thể tăng lên 150 nhân dân tệ (khoảng 500.000 đồng Việt Nam) vào các dịp cao điểm của mùa du lịch. Khách du lịch có thể mua vé qua mạng hoặc tại quầy vé của điểm đến.

Di chuyển đến bảo tàng đội quân đất nung

Để tham quan lăng Tần Thủy Hoàng, du khách cần di chuyển bằng máy bay tới Tây An, Trung Quốc. Từ Việt Nam, bạn chỉ có thể bay tới sân bay Hàm Dương, và không có tuyến bay trực tiếp tới Tây An, mà phải trải qua ít nhất một hoặc hai lần quá cảnh, tùy thuộc vào lịch trình của các chuyến bay.

Khi bạn đã tới Tây An, có vài phương án để bạn tiếp tục hành trình tới khu vực lăng mộ của Tần Thủy Hoàng:

- Bạn có thể lựa chọn đi xe buýt từ quảng trường phía Đông của thành phố Tân An tới điểm tham quan lăng mộ. Quãng đường này dài khoảng 50 km và thời gian di chuyển ước tính là 1 giờ.

- Sử dụng dịch vụ xe buýt đưa đón miễn phí cho du khách đến khu bảo tàng nơi trưng bày các chiến binh đất nung. Bạn có thể tìm hiểu thông tin và nhận sự hỗ trợ về cách bắt xe buýt này từ khách sạn nơi bạn đang lưu trú.

Địa điểm lưu trú gần khu vực lăng mộ

Lăng mộ Tần Thủy Hoàng nằm cách trung tâm thành phố Tây An khoảng 50 km. Bạn có thể chọn nơi lưu trú ở Tây An để tiện việc di chuyển bằng xe buýt đến địa điểm này. Ngoài ra, việc ở gần trung tâm thành phố cũng giúp bạn dễ dàng thăm thú các điểm du lịch khác trong khu vực.

Các khu vực có thể tham quan trong bảo tàng đội quân đất nung

Hơn 2200 năm chôn vùi dưới lòng đất, đội quân tượng đất nung đã được khám phá, trở thành tiêu điểm cho giới khảo cổ học Trung Quốc. Phát hiện này còn được đánh giá là một trong những thành tựu khảo cổ quan trọng nhất của thế kỷ 19.

Cho đến nay, mặc dù đã tìm thấy một số lượng lớn tượng đất nung trải rộng trong ba hố chôn cất khổng lồ, hố thứ tư lại không chứa bất kỳ tượng nào. Bảo tàng cũng bố trí một khu vực trưng bày đặc biệt để tạo điều kiện thuận lợi cho khách tham quan.

Tầng hầm một

Tọa lạc về phía Tây của Lăng mộ, khu vực này được coi là tầng hầm rộng lớn và nổi bật nhất trong toàn khu bảo tàng. Với kích thước ấn tượng là 230 x 60 mét, tầng hầm số một có khả năng chứa tới 6000 tác phẩm tượng đất nung hình binh lính và ngựa, được xem như lực lượng chính trong quân đội của Hoàng đế Tần Thủy Hoàng.

Tuy vậy, hiện chỉ có dưới 2000 bức tượng được trưng bày tại đây do những hạn chế liên quan đến sự hư hỏng, vỡ nát của tượng trong quá trình khai quật hoặc do ảnh hưởng của quá trình oxi hóa theo thời gian.

Hầm thứ hai

Với diện tích rộng lên đến 96 x 84 mét, điểm đặc biệt của tầng hầm số hai là những bí mật vẫn còn đang được khám phá về đội quân cổ xưa. Đây là nơi tập trung nhiều loại hình quân sự nhất, bao gồm các bức tượng cung thủ, xe chiến, quân đoàn đa dạng và cả kỵ binh, được coi là lực lượng cảnh vệ. Trong số này, có tới khoảng 1400 tượng kỵ binh và bộ binh đi kèm với xe ngựa.

Hầm thứ ba

Tầng hầm này, mặc dù là nhỏ nhất, nhưng lại giữ vai trò cực kỳ trọng yếu trong cấu trúc của quân đội tượng đất nung. Chỉ với 68 tượng đất nung, nhưng mỗi tượng đều thể hiện những nhân vật có cấp bậc cao trong triều đình hoặc là chỉ huy của các đơn vị, đi kèm theo đó là một xe ngựa kéo bởi bốn con ngựa.

Các bức tượng ngựa này đều có kích thước đáng kinh ngạc, với chiều dài lên tới khoảng 2 mét và trọng lượng gần 200 kilôgam. Sự tinh xảo trong chế tác cũng được thể hiện ở mỗi chi tiết tỉ mỉ của chúng. Một số nhà khảo cổ học đưa ra giả thuyết rằng lý do tạo ra những bức tượng ngựa cỡ lớn này gần mộ là để thuận tiện hơn trong quá trình vận chuyển do kích thước quá cồng kềnh của chúng.

Phòng triển lãm và trưng bày

Ngoài những phòng đã nêu, khu vực này còn bao gồm một không gian trưng bày dành riêng cho việc giới thiệu các tác phẩm đặc sắc, bao gồm cả những cỗ xe ngựa làm từ đồng. Đính kèm trên mỗi cỗ xe là tổng cộng 1720 món trang sức được làm từ vàng và bạc, tổng trọng lượng lên đến 7 kilôgam. Đây cũng là nơi hiển thị các đồ vật bằng đồng được chế tạo với độ phức tạp cao nhất trên thế giới.

Bên cạnh những bức tượng của quân lính và ngựa đã được nhắc đến, nội thất của lăng mộ cũng bao gồm một loạt các tác phẩm tượng nung từ đất sét khác ví dụ như các nhạc công, nghệ sĩ giải trí, các bà hoàng, cùng với các tượng động vật như các loài chim nước, vịt, và cò.

Mặc dù ra đời từ hơn 2200 năm trước, nhưng kỹ năng nghệ thuật xuất sắc của các nghệ nhân tạo tác không hề mờ nhạt theo thời gian. Trước năm 1974, toàn bộ lực lượng binh sĩ này vẫn nằm im lặng dưới lòng đất, vững vàng hoàn thành nhiệm vụ canh gác cho vị vua của mình. Nơi đây là một di tích lịch sử đất nung đẳng cấp thế giới, thu hút đông đảo khách tham quan mỗi năm, nhất là vào các dịp cuối tuần hay lễ hội.

Tác giả: Trần Thu Thủy