Bí quyết giữ chân Hoàng đế: Chiêu thức ‘cao tay’ của Võ Tắc Thiên và Từ Hi Thái Hậu

Từ Phi Tần đến Hoàng Hậu

Trong bối cảnh xã hội phong kiến, tư tưởng phong kiến xem trọng nam giới và hạ thấp phụ nữ đã ăn sâu vào nhận thức của người dân. Mọi người đều hiểu rằng phụ nữ thường không có cơ hội trở thành những người nắm quyền chính trị. Tuy nhiên, giữa những định kiến đó, một người phụ nữ đã thay đổi cục diện – đó chính là Võ Tắc Thiên, nữ hoàng đầu tiên trong lịch sử Trung Quốc.

Đặc biệt, Võ Tắc Thiên đã khéo léo sử dụng tài năng của mình để khiến hoàng đế Lý Trị không thể rời xa. Liệu bí quyết của bà là gì?

Võ Tắc Thiên ra đời năm 624 tại Trường An, là con gái thứ hai trong gia đình. Cha của bà, nhờ vào nghề buôn gỗ, đã tích lũy được một gia tài đáng kể, mang lại cho gia đình cuộc sống đầy đủ. Vốn lớn lên trong môi trường tự do và phong phú, Võ Tắc Thiên đã có những điều kiện thuận lợi để bộc lộ tài năng của mình.

Khi Lý Uyên, người sau này trở thành Đường Cao Tổ, phục vụ cho triều đại Tùy, ông được giao nhiệm vụ quản lý khu vực Thái Nguyên và Hà Đông (nay thuộc tỉnh lỵ của Trung Quốc). Trong thời gian này, ông đã nhiều lần lưu trú tại nhà họ Võ, dần dần hình thành mối quan hệ thân thiết với cha của Võ Tắc Thiên.

Khi Lý Uyên quyết định phát động khởi nghĩa, cha của Võ Tắc Thiên đã hỗ trợ ông bằng cách cung cấp nhiều tài chính và vật phẩm cần thiết. Sau khi thành công trong việc thành lập nhà Đường, Lý Uyên đã phong cho cha của Võ Tắc Thiên tước hiệu Ứng Quốc Công, từ đó Võ Tắc Thiên, một cô gái xuất thân từ gia đình thương nhân, bất ngờ trở thành con gái của một vị công tước.

Võ Tắc Thiên sở hữu sắc đẹp vượt trội, và vào năm 14 tuổi (trong năm Trinh Quán), bà đã được tuyển vào triều đình như một phi tần của Đường Thái Tông Lý Thế Dân. Nhờ ngoại hình nổi bật, Đường Thái Tông đã phong cho bà làm Tài nhân ngũ phẩm và đặt cho bà hiệu "Võ Mị", sau này người đời thường gọi bà là Võ Mị Nương. Trong hậu cung, với sự thông minh và nhan sắc siêu phàm, Võ Mị Nương nhanh chóng chiếm được cảm tình của Lý Thế Dân.

Vào năm Trinh Quán thứ 17 (643), Đường Thái Tông đã quyết định phế truất Thái tử Lý Thừa Càn và chọn Tấn vương Lý Trị làm người kế vị. Trong quá trình này, mối tình giữa Lý Trị và Võ Mị Nương đã bắt đầu nảy nở.

Đến năm 649, khi Đường Thái Tông qua đời vì bệnh tật, Võ Tắc Thiên, theo quy định của các cung tần, buộc phải cạo tóc bước vào con đường tu hành. Tuy nhiên, Lý Trị, giờ đây trở thành Đường Cao Tông, đã lên ngôi. Chỉ một năm sau đó, Đường Cao Tông tình cờ tái ngộ Võ Tắc Thiên tại một ngôi chùa, và tình cảm giữa họ càng trở nên thắm thiết. Năm 651, Võ Tắc Thiên được đưa trở về cung, và sau những gian nan trắc trở, bà đã xuất sắc vươn lên để trở thành Hoàng hậu.

Bí quyết giữ Lý Trị bên cạnh Võ Tắc Thiên

Khi Võ Tắc Thiên gặp lại Lý Trị tại chùa Cảm Nghiệp, bà đã gần 30 tuổi - độ tuổi không còn là lợi thế rõ nét như trước. Vậy điều gì đã thu hút sự chú ý của hoàng đế? Đó chính là vẻ đẹp vượt trội của bà. Võ Tắc Thiên đã thực sự thể hiện chân lý "Mẹ quý nhờ con", khi mỗi người con của bà đều trở thành "trợ thủ" đáng tin cậy, góp phần giúp bà thăng tiến trong cung đình.

Vào năm Vĩnh Huy thứ 5 (654), tháng Giêng, Võ Chiêu Nghi đã hạ sinh một công chúa mang tên An Định Tư, nhưng không lâu sau, công chúa đã qua đời. Theo hai tài liệu được biên soạn dưới triều đại nhà Tống là Tân Đường Thư và Tư Trị Thông Giám, cả hai đều chỉ ra rằng Võ Tắc Thiên đã chủ động gây ra cái chết của đứa trẻ nhằm hãm hại Vương Hoàng Hậu, từ đó trở thành lý do khiến Cao Tông muốn phế truất Hoàng Hậu để đưa bà lên thay thế.

Khi Đường Cao Tông bước vào độ tuổi ngoài 40, sức khỏe của ông bắt đầu suy yếu, thường xuyên gặp phải tình trạng chóng mặt và mờ mắt. Với tình trạng sức khỏe kém, việc phê duyệt tấu chương trở nên nặng nề. Để ổn định triều chính, Lý Trị đã giao cho Võ Tắc Thiên nhiệm vụ phê duyệt các tấu chương và quản lý việc nước. Kết quả là Lý Trị phát hiện ra khả năng làm việc xuất sắc của Võ Tắc Thiên.

Trong những năm tháng Võ Tắc Thiên nắm quyền, chính trị và kinh tế triều đại Đường đã đạt được nhiều thành tựu rực rỡ. Bà cai trị trong hơn mười năm, và trước khi qua đời, Võ Tắc Thiên lo lắng cho khả năng trị vì của con trai, nên đã quyết định để bà phụ chính. Tuy nhiên, vào thời điểm đó, quyền lực của Võ Tắc Thiên trong triều đã trở nên quá mạnh mẽ, và khao khát quyền lực của bà ngày càng mãnh liệt, khiến bà không ngừng muốn khẳng định vị trí thống trị tối cao.

Các thủ đoạn tàn nhẫn của Võ Tắc Thiên dần lộ diện. Năm đó, khi Thượng Quan Nghi và Đường Cao Tông bàn về việc phế truất Hoàng hậu, thông tin này đã bị rò rỉ. Bà lập tức chất vấn Đường Cao Tông, và để thoát khỏi tình thế khó khăn, ông đã đổ vấy mọi trách nhiệm lên Thượng Quan Nghi. Không lâu sau, cả gia đình Thượng Quan Nghi bị thủ tiêu.

Chỉ khi Đường Cao Tông qua đời, sự tàn nhẫn của Võ Tắc Thiên mới thực sự được phơi bày. Bà đã lần lượt phế truất các con trai của mình, cho đến khi, ở tuổi 68, Võ Tắc Thiên đã chính thức lên ngôi, trở thành Hoàng đế nữ đầu tiên trong lịch sử nhà Đường.

Hành động của bà đã để lại dấu ấn mạnh mẽ cho các thế hệ sau. Võ Tắc Thiên, từ vị trí tài nhân ngũ phẩm, đã từng bước vươn lên trở thành nữ hoàng đế đầu tiên trong lịch sử Trung Quốc nhờ vào tham vọng mạnh mẽ và tài năng trong việc xử lý chính trị của bà.

Chắc hẳn Võ Tắc Thiên cũng không tự ngờ rằng, sau hàng nghìn năm, một người phụ nữ khác sẽ tiếp tục áp dụng những chiến lược mà bà đã sử dụng và đạt được những thành công tương tự.

Từ Hi Thái Hậu - "Hình mẫu" của Võ Tắc Thiên?

Trong dòng chảy lịch sử Trung Quốc, một nhân vật nữ chính trị nổi bật không thể không nhắc đến là Từ Hi Thái Hậu. Bà và Võ Tắc Thiên có nhiều nét tương đồng đáng chú ý. Võ Tắc Thiên xuất phát từ gia đình thương nhân, cha bà là người có công lớn đối với Lý Uyên, nên được phong tước Ứng Quốc Công. Ngược lại, Từ Hi Thái Hậu lại thuộc dòng dõi quý tộc Diệp Hách Na Lạp thị.

Từ nhỏ, Từ Hi đã được giáo dục chu đáo và sở hữu tài năng vượt trội. Khi 17 tuổi, bà tham gia cuộc tuyển tú vào hậu cung của Hàm Phong Đế. Với vẻ đẹp nổi bật, Từ Hi nhanh chóng được phong làm Lan Quý nhân. Sự thăng tiến của bà trong hậu cung chỉ sau hai năm từ khi nhập cung khiến mọi người phải trầm trồ kinh ngạc, khi mà bà đã đạt được tước vị Ý tần.

Khi 21 tuổi, Từ Hi Thái Hậu đã hạ sinh người con trai duy nhất cho Hàm Phong Đế. Nhờ vào việc "Mẹ quý nhờ con," bà nhanh chóng được phong làm Ý Quý phi. Tuy nhiên, vào thời điểm đó, Hàm Phong Đế đang phải ứng phó với nhiều thách thức, cả từ trong lẫn ngoài. Nội bộ liên tục diễn ra những cuộc khởi nghĩa nông dân, còn các cường quốc phương Tây thì đang âm thầm chuẩn bị cho việc xâm lược.

Trước tình hình khó khăn đó, Hàm Phong Đế càng thêm đau đầu, nhất là khi sức khỏe của ông ngày càng giảm sút. Ông không thể một mình giải quyết mọi vấn đề, do đó, Từ Hi Thái Hậu, với tài năng thư pháp của mình, thường xuyên thay ông viết các tấu chương.

Vì phải duyệt nhiều tấu chương, Hàm Phong Đế đã quyết định cho phép Từ Hi Thái Hậu đưa ra ý kiến riêng. Tương tự như Võ Tắc Thiên trước đây, Từ Hi Thái Hậu đã quản lý triều đình một cách hiệu quả, điều này khiến Hàm Phong Đế cảm thấy hài lòng. Ông đã trao cho bà ngày càng nhiều quyền lực, khiến ông không thể tách rời khỏi sự hiện diện của bà.

Khi Hàm Phong Đế qua đời, Từ Hi Thái Hậu, giống như Võ Tắc Thiên, đã được giao quyền phụ chính. Tuy nhiên, khi con trai bà lên ngôi, Từ Hi Thái Hậu trở nên khao khát quyền lực nhiều hơn. Bà đã từng bước loại bỏ những đối thủ để trở thành người cai quản thực sự của triều đình nhà Thanh. Cuối cùng, Từ Hi Thái Hậu trở thành người nắm quyền quyết định ai sẽ kế vị ngai vàng, và không ai có thể đe dọa vị trí của bà.

Từ Hi Thái Hậu đã trở thành người thực sự kiểm soát triều đình nhà Thanh nhờ vào tài năng vượt trội và khả năng điều hành chính trị xuất sắc, điều này tương đồng với những gì Võ Tắc Thiên đã làm. Thông qua những chiến lược khôn khéo, cả hai đã khiến các hoàng đế luôn phải phụ thuộc vào họ.

Trong bối cảnh xã hội cổ đại nặng nề định kiến trọng nam khinh nữ, việc Võ Tắc Thiên và Từ Hi Thái Hậu vươn lên thành những phụ nữ cầm quyền là một kỳ tích không dễ dàng. Cả hai đã xuất phát từ vị thế phi tần và từng bước chinh phục đỉnh cao quyền lực. Võ Tắc Thiên không ngần ngại ra tay tàn nhẫn, thậm chí hy sinh cả con cái để bảo vệ quyền lực. Tương tự, Từ Hi Thái Hậu cũng không ngại sử dụng những thủ đoạn nhẫn tâm, thậm chí giam giữ con trai mình chỉ để củng cố vị thế của mình.

Tác giả: Trần Thu Thủy