Ngải cứu - Vị thuốc quý giá trong những ngày lạnh
Theo y học cổ truyền, ngải cứu có vị đắng, cay, tính ấm và hơi khô, có khả năng tác động vào các kinh lạc như gan, tỳ và thận. Nước sắc từ ngải cứu giúp tăng cường khí huyết, làm ấm kinh mạch, loại bỏ cảm lạnh và giảm cơn đau do lạnh. Đây là một trong những vị thuốc quan trọng trong lĩnh vực sản phụ khoa, thường được sử dụng để điều trị các chứng bệnh như đau bụng do lạnh, rối loạn kinh nguyệt xuất phát từ tử cung lạnh và nguyên nhân gây vô sinh...
Khi được rang cho đến khi trở thành than, ngải cứu có khả năng cầm máu, thường được áp dụng trong điều trị những trường hợp kinh nguyệt ra nhiều do hư hàn, băng lậu, và động thai. Ngoài ra, y học cổ truyền cũng sử dụng ngải cứu để hỗ trợ điều trị các bệnh lý liên quan đến xương khớp, cũng như trong việc phòng và trị các bệnh đường hô hấp, giúp lưu thông khí huyết và giảm đau...
Ngoài việc được sử dụng trong các dạng thuốc sắc, ngải cứu còn được xay nhuyễn để làm thành điếu hoặc trụ ngải, với phương pháp cứu ngải - một kỹ thuật giúp tán hàn, giảm đau và làm ấm cơ thể.
Y học hiện đại đã chứng minh nhiều công dụng của ngải cứu, như khả năng chống viêm, kháng khuẩn, và hạn chế sự phát triển của vi khuẩn cũng như ký sinh trùng.
Nghiên cứu còn cho thấy ngải cứu chứa thujone và chamazulene - những hợp chất chống oxy hóa mạnh mẽ. Nhờ những chất này, ngải cứu cũng được áp dụng trong việc hỗ trợ điều trị các bệnh lý liên quan đến alzheimer, ung thư và các bệnh tim mạch...
Bên cạnh đó, ngải cứu cũng cung cấp tinh dầu khuynh diệp và α-thujone, có tác dụng hữu hiệu trong việc làm giảm ho, chống suyễn, kháng khuẩn và chống dị ứng...
Một số ứng dụng của ngải cứu trong cuộc sống hàng ngày
Ngải cứu trong ẩm thực
Từ thời kỳ xa xưa, ngải cứu đã được coi là một nguyên liệu phổ biến trong ẩm thực của các quốc gia phương Đông. Với hương vị thơm ngon đặc trưng, ngải cứu dễ dàng kết hợp với nhiều loại nguyên liệu khác nhau. Chẳng hạn, nó có thể được sử dụng để làm nhân cho bánh hoặc được hấp với bột nhằm tôn lên vị ngon của ngải. Ngoài ra, ngải cứu cũng có thể nấu cùng các loại thịt để chế biến thành món canh không chỉ bổ dưỡng mà còn có tác dụng an thần và tốt cho tì vị.
Tắm với ngải cứu
Ngải cứu nổi bật với khả năng khử trùng, xua đuổi tà khí, tiêu diệt côn trùng và bảo vệ sức khỏe. Vì vậy, tắm với nước ngải sẽ mang lại nhiều lợi ích cho cơ thể. Cách nấu nước tắm từ ngải cứu rất đơn giản: trước tiên, bạn chỉ cần rửa sạch ngải để loại bỏ bụi bẩn, sau đó đun sôi trong khoảng 5-10 phút. Sau khi đã đun, chỉ cần vớt ngải ra và đổ nước vào bồn tắm. Hơi nước bốc lên từ lá ngải cũng có tác dụng làm giảm ho và long đờm, do đó, ngâm chân trong nước ngải cũng mang lại hiệu quả tích cực.
Sử dụng ngải cứu để xoa lên da
Vào mùa có nhiều muỗi, việc sử dụng thuốc diệt côn trùng hay nhang chống muỗi có thể tiềm ẩn rủi ro cho sức khỏe. Ngải cứu có thể được ứng dụng như một giải pháp tự nhiên. Bạn có thể ngâm lá ngải cứu vào dầu tràm trà trong chai thủy tinh trong khoảng một tháng để tinh chất từ ngải thẩm thấu vào dầu. Sau đó, hãy lọc dầu và thêm các loại tinh dầu như oải hương, bạc hà hoặc cỏ chanh để tạo ra một hỗn hợp chống muỗi hoàn hảo, vừa tiện lợi vừa thân thiện với môi trường.
Điều trị bệnh bằng phương pháp cứu ngải
Trong y học cổ truyền phương Đông, ngải cứu được xem như một vị thuốc giúp ôn dương, bổ khí, và thư giãn các kinh mạch. Vào mùa hè, khi dương khí trong không khí đang ở mức cao, việc sử dụng ngải cứu sẽ có hiệu quả rất tốt. Các thầy thuốc Đông y thường chọn ngày 5/5 âm lịch để thu hoạch ngải cứu nhằm tối ưu hóa hiệu quả điều trị.
Phương pháp chữa bệnh bằng cứu ngải gồm việc đốt cháy điếu ngải cứu, sau đó chiếu gần lên những huyệt vị cần điều trị để khí và nhiệt từ ngải thẩm thấu vào cơ thể, giúp chữa trị các loại bệnh lý. Một phương pháp dân gian tương tự là chườm bằng lá ngải cứu đã được sao nóng, có thể thêm một chút cám gạo hoặc muối để tăng khả năng giữ nhiệt, rồi bọc ngải trong khăn và chườm lên vùng cần điều trị. Ngải cứu khi được chườm nóng sẽ giúp chữa trị hiệu quả các vấn đề liên quan đến xương khớp, đau bụng do lạnh, và hỗ trợ phụ nữ giảm cơn đau trong thời kỳ kinh nguyệt.
Những lưu ý quan trọng khi sử dụng ngải cứu
Mặc dù ngải cứu mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, song đây chỉ là một loại thảo dược có tính chất chữa bệnh, do đó bạn cần lưu ý một số vấn đề khi sử dụng:
Đối với phương pháp cứu ngải hoặc chườm ngải: Sau khi thực hiện, bạn nên tránh tiếp xúc với gió lạnh hoặc nơi không khí lạnh. Tránh việc rửa tay hoặc tắm bằng nước lạnh trong khoảng 30 phút sau khi sử dụng. Hơn nữa, bạn cũng không nên uống nước lạnh hoặc nước đá; thay vào đó, hãy ưu tiên uống nhiều nước ấm để hỗ trợ nâng cao hiệu quả trị liệu.
Thời điểm không nên cứu ngải: Không nên thực hiện cứu ngải trong vòng một giờ sau bữa ăn. Phụ nữ trong thời kỳ kinh nguyệt, người bị sốt cao, người có cơ thể quá đói hoặc quá mệt nhọc, cũng như những ai có dấu hiệu sưng tấy và đỏ đều không nên sử dụng phương pháp này.
Các trường hợp cần tránh sử dụng ngải cứu: Phụ nữ mang thai trong ba tháng đầu, người mắc bệnh viêm gan, xơ gan nặng, và những ai đang trải qua các rối loạn đường ruột cấp tính cần kiêng sử dụng.
Bên cạnh đó, không nên kết hợp ngải cứu với nghệ nếu chưa có sự chỉ định từ chuyên gia. Việc sử dụng ngải cứu thường xuyên cũng không được khuyến nghị, vì có thể dẫn đến ngộ độc do chất Alpha-thujone, gây kích thích quá mức lên hệ thần kinh.
Tác giả: Trần Thu Thủy
-
Người xưa thường khuyên con cháu trồng ngải cứu trước cửa nhà? Vì sao?
-
5 loại rau rất được các thầy thuốc "yêu thích", nhờ những lợi ích sức khỏe tuyệt vời
-
Cách làm trứng tráng ngải cứu và trứng luộc ngải cứu: Bài thuốc quý hơn vàng
-
4 món trứng với ngải cứu thơm ngon, bổ dưỡng
-
Tại sao người xưa nói trồng cây rau ngải cứu trước nhà gia đình yên ổn, khỏe mạnh, giàu có?