Cây dại ven đường bỗng ‘lột xác’ thành đặc sản 50.000 đồng/kg, ai cũng muốn thử

Trong không gian thanh bình của làng quê Việt Nam, những loài cây dại vốn bị coi nhẹ lại chính là nguồn cảm hứng cho những món đặc sản độc đáo, mang đậm hương vị quê hương. Một trong số đó phải nhắc đến lá vông vang.

Lá vông vang, còn được biết đến với những tên gọi như vung vang, bụp vang, bông vàng hay hoàng quỳ, thường sinh sôi dọc theo các bờ rào hay ven triền đồi. Chúng mọc tự nhiên và phát triển mạnh mẽ nhất tại các tỉnh vùng Tây Bắc. Nhờ vào khí hậu và thổ nhưỡng nơi đây, lá vông vang không chỉ có hương vị riêng biệt, mà còn được người dân nơi đây yêu mến và chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn.

Điều thú vị là, mặc dù có vẻ ngoài bình dị, lá vông vang đã dần chiếm được tình cảm của những ai yêu thực phẩm mang đậm chất quê.

Cây vông vang là một loài cây thân thảo nhỏ, thường mọc thành bụi và có tuổi thọ khá lâu. Chiều cao của cây chỉ dao động khoảng 1 mét hoặc thậm chí thấp hơn. Thân cây có màu sắc đặc trưng, với phần gốc và giữa thân mang tông màu nâu đỏ, trong khi phần trên có thể có màu xanh hoặc nâu đỏ. Bề mặt của thân cây được phủ bởi những sợi lông nhỏ, tạo nên một cảm giác mịn màng khi chạm vào.

Lá cây vông vang được cấu tạo thành ba thùy với những mép lá răng cưa, cuống lá dài phát triển từ thân chính cùng các nhánh. Khi cây bắt đầu nở hoa, những bông hoa lớn màu vàng xuất hiện rực rỡ, có thể đạt đường kính lên tới 6 cm, tạo nên một khung cảnh thật sự ấn tượng trong tự nhiên. Quả của cây có hình bầu dục, với đỉnh nhọn, bên trong chứa nhiều hạt màu đen, trông giống như những hạt đậu.

Chắc chắn khi nghe đến cái tên lá vông vang, không ít người cảm thấy lạ lẫm và tò mò. Tuy nhiên, những ai đã từng nếm thử các món ăn như canh chua lá vông vang hay lá vông vang kho cá lại không thể nào quên được hương vị đặc trưng của loại lá dại này. Chị Minh Châu, 29 tuổi, đến từ Lào Cai, chia sẻ: “Khi đã thưởng thức, bạn sẽ phải lòng ngay với vị ngon của nó.”

Theo chị Châu, trước đây lá vông vang rất phổ biến, mọc nhiều ở những bờ bụi và có thể leo qua hàng rào. Thân và lá cây có những gai nhỏ, vì vậy nếu không chú ý, người ta rất dễ bị đâm vào tay. Tuy nhiên, hiện nay loại cây này trở nên hiếm hoi hơn do đã bị chặt bỏ để nhường chỗ cho những cây trồng có giá trị kinh tế cao hơn.

“Giờ đây, lá vông vang đã trở thành một loại đặc sản nhưng để tìm mua không hề dễ dàng. Một số người sống ở thành phố thậm chí đã nhờ tôi mua giúp. Tôi cũng phải nói thẳng với họ rằng cần phải chờ đợi, vì không phải lúc nào cũng có sẵn để gửi xuống. Chỉ khi họ đồng ý, tôi mới dám đi thu gom. Giá cả cũng phải chăng, khoảng 50.000 đồng cho mỗi kilogram,” chị Châu cho biết thêm.

Bề mặt lá vông vang được phủ một lớp lông tơ màu trắng bạc, tạo cảm giác nhám khi chạm vào. Trước khi chế biến, để đảm bảo món ăn không gây khó chịu cho người dùng, người ta thường vò nhẹ để làm mềm lớp lông này, giúp nó rụng bớt. Khi ăn, bạn sẽ nhận thấy vị chua nhẹ, giống như hương vị của giấm gạo, rất thích hợp để nấu canh chua.

Ngoài việc tạo ra những món ăn hấp dẫn, lá vông vang còn mang lại nhiều lợi ích về mặt dược liệu. Tất cả các phần của cây, từ lá, rễ cho đến hạt, đều có giá trị sử dụng với những tác dụng khác nhau. Lá vông vang có thể được thu hái quanh năm, có thể sử dụng tươi hoặc phơi khô. Vị lá thì nhạt ngọt, có chút nhớt và tính mát, được biết đến với nhiều công dụng như nhuận tràng, lợi tiểu, tiêu độc, sát trùng và hỗ trợ hoạt thai.

Tác giả: Trần Thu Thủy