Những người lớn lên ở các vùng nông thôn chắc chắn đã quen thuộc với hình ảnh cây mơ lông. Loại cây này thường mọc hoang ở những bờ rào, bờ bụi và phát triển rất mạnh mẽ.
Theo thông tin nghiên cứu, mơ lông còn được gọi bằng nhiều cái tên khác như mơ tam thể, mơ leo, hay lá thúi địch. Nó thuộc họ cà phê với tên khoa học là Paederia tomentosa. Đặc điểm nổi bật của lá mơ lông là hình dạng trứng, một đầu nhọn, mọc đối xứng. Mặt trên của lá có màu xanh tươi mát, trong khi mặt dưới mang màu tím nhạt. Dưới lớp lá còn có một gân lớn nổi bật, và bề mặt lá thì được phủ bởi lớp lông mịn màng, tạo cảm giác dễ chịu khi chạm vào.
Trước đây, lá mơ lông thường mọc hoang dại ở những vùng nông thôn, nhưng ít ai để ý đến chúng. Khi cây mọc rậm rạp, người dân thường sử dụng liềm để cắt tỉa, tạo không gian thoáng đãng cho hàng rào. Loại cây này rất dễ sinh trưởng, không cần đến sự chăm sóc kỹ lưỡng hoặc bón phân, cũng như không cần bất kỳ loại chất kích thích nào.
Ngày nay, lá mơ lông đã trở thành một đặc sản quý, được ưa chuộng và mang lại giá trị kinh tế cao. Nhiều người đã bắt đầu trồng chúng trong vườn nhà với hy vọng tạo thêm thu nhập.
Bà Nguyễn Thị Mua, 86 tuổi, là một trong những người tận dụng đất trống bên mương nước để trồng lá mơ. Bà đã xây dựng giàn tre chắc chắn, giúp cây leo lên mạnh mẽ và phát triển đều. Hơn 10 năm gắn bó với cây lá mơ, bà đã có thêm khoảng 3-5 triệu đồng mỗi năm từ việc hái và bán lá, tạo ra một nguồn thu nhập đáng kể cho gia đình.
Hơn 10 năm gắn bó với cây lá mơ, bà đã có thêm khoảng 3-5 triệu đồng mỗi năm từ việc hái và bán lá
Mùa hè là thời điểm lá mơ phát triển tốt nhất. Chỉ cần được tưới nước đầy đủ, cây sẽ sinh trưởng mạnh mẽ, cho nhiều lá xanh tươi và đẹp mắt. Thời gian từ khi trồng đến kỳ thu hoạch thường mất khoảng ba tháng. Sau đó, khi cây đã tàn, công việc cắt tỉa cành sẽ giúp kích thích sự phát triển của những nhánh mới.
Trên thị trường, lá mơ lông hiện đang được kinh doanh phổ biến, thường được đóng gói cẩn thận trong túi zip và bán sỉ với giá khoảng 40.000 đồng/kg. Thậm chí, có những lúc giá bìa lên tới 60.000 đồng/kg. Ngay cả trên các sàn thương mại điện tử, những sản phẩm rau mơ hữu cơ, đóng gói tinh tế, cũng được giao bán với mức giá từ 100.000 đến 150.000 đồng/kg.
Tại Hà Nội, lá mơ không chỉ là một nguyên liệu phong phú trong các món ăn tại nhà hàng và quán ăn, mà còn thường được dùng như một loại rau sống kết hợp với nhiều món khác, hay dùng để chiên trứng và làm bánh.
Lá mơ không chỉ ngon mà còn rất tốt cho sức khỏe. Loại thảo mộc này có nhiều công dụng như kháng virus, hỗ trợ tiêu hóa, giảm triệu chứng ung thư, ho và viêm. Thành phần hóa học phong phú của cây tập trung chủ yếu ở phần lá, bao gồm sitosterol, carbohydrate, iridoid glycoside, alkaloid, axit ascorbic, β-sitosterol, axit amin, stigmasterol, flavonoid, dầu dễ bay hơi và axit galacturonic. Hầu như mọi phần của cây, từ rễ, thân, lá đến quả và hạt, đều có những lợi ích cho sức khỏe.
Trong y học cổ truyền, lá mơ có vị đắng và tính mát, thường được dùng để điều trị các chứng bệnh như phong thấp, đau nhức, đau bụng, kiết lỵ, phù thũng, khó tiêu, viêm phế quản, và thậm chí đối với trẻ nhỏ gặp vấn đề suy dinh dưỡng hay các bệnh lý khác như gan lách sưng to hay mụn nhọt.
Trong y học cổ truyền, lá mơ có vị đắng và tính mát, thường được dùng để điều trị các chứng bệnh
Bài thuốc từ lá mơ lông:
- Điều trị kiết lị giai đoạn khởi phát: Khi xuất hiện triệu chứng kiết lị, người bệnh thường phải đi đại tiện nhiều lần, phân có lẫn máu và chất nhầy, đôi khi kèm theo sốt. Trong trường hợp này, bạn có thể sử dụng một nắm lá mơ tươi, thái nhỏ, kết hợp với một quả trứng gà đã đập ra, trộn đều. Bọc hỗn hợp này bằng lá chuối và nướng trên lửa đến khi chín. Nên ăn 3 lần mỗi ngày trong vài ngày liên tiếp để thấy hiệu quả.
- Điều trị lị do đại tràng tích nhiệt: Để giảm triệu chứng lị do nhiệt ở đại tràng, bạn có thể dùng 20g lá mơ lông và 20g lá phèn đen. Rửa sạch, chần qua nước sôi cho ráo, sau đó giã nát và vắt lấy nước cốt. Chia uống 2-3 lần trong ngày.
- Giảm chướng bụng, khó tiêu: Một cách đơn giản là ăn một nắm lá mơ tươi đã rửa sạch kèm với cơm như một loại rau, hoặc giã nát để vắt lấy nước uống. Thực hiện trong 2-3 ngày sẽ giúp cải thiện tình trạng.
Một cách đơn giản là ăn một nắm lá mơ tươi đã rửa sạch kèm với cơm như một loại rau
- Điều trị tiêu chảy do nóng: Khi tiêu chảy với các triệu chứng như phân loãng, bụng quặn đau, và khát nước nhiều, bạn có thể dùng 16g lá mơ lông kết hợp với 8g nụ sim. Đun với 500ml nước, chiết lấy 200ml và chia làm hai lần uống trong ngày.
- Giảm đau dạ dày: Bạn có thể lấy 20-30g lá mơ, rửa sạch, giã nát để lấy nước uống một lần mỗi ngày. Kiên trì sử dụng sẽ giúp cải thiện triệu chứng đau dạ dày.
- Khắc phục tình trạng đại tiện không đều: Lấy 30g lá mơ lông, thái nhỏ và trộn với một quả trứng gà cùng vài hạt muối. Đánh đều và trải mỏng trên lá chuối, gói lại và nướng hoặc rang cho chín. Nên ăn 2 lần mỗi ngày trong vòng 3 ngày để thấy sự cải thiện.
- Điều trị giun kim và giun đũa: Để loại bỏ giun kim hay giun đũa, giã nhỏ lá mơ, thêm chút muối và ăn sống hoặc vắt lấy nước uống vào mỗi buổi sáng khi bụng đói. Thực hiện liên tục trong ba ngày sẽ giúp đẩy giun ra ngoài.
Những bài thuốc này không chỉ đơn giản mà còn tận dụng được lợi ích của lá mơ lông, một loại thảo dược quen thuộc trong đời sống hàng ngày.
