Ngày nay, túi nilon đã trở lên quen thuộc trong đời sống sinh hoạt hàng ngày của cộng đồng. Với ưu điểm bền, chắc, tiện dụng và giá thành thấp, túi nilon, đặc biệt là các loại túi siêu mỏng được sử dụng phổ biến và hầu như có mặt ở mọi nơi từ của hàng bán rau, dưa cà muối đến các siêu thị và những trung tâm thương mại lớn, ngay cả ở của hàng bán cháo dinh dưỡng dành cho trẻ em cũng là mặt hàng khá quen thuộc. Tuy nhiên, những ảnh hưởng của nó đến môi trường và sức khoẻ là rất lớn nhưng hầu như chúng ta không ai chú ý đến.
Túi nilon gây tác hại ngay từ khâu sản xuất bởi vì việc sản xuất túi nilon phải sử dụng nguyên liệu đầu vào là dầu mỏ và khí đốt, và các chất phụ gia chủ yếu được sử dụng là chất hoá dẻo, kim loại nặng, phẩm màu - những chất cực kỳ nguy hiểm tới sức khoẻ và môi trường sống của con người. Do đó trong quá trình sản xuất nó sẽ tạo ra khí CO2 làm tăng hiệu ứng nhà kính, thúc đẩy biến đổi khí hậu toàn cầu.
Vì rẻ, vì tiện, túi ni lông đang được sử dụng tràn lan, không đúng cách. Trước mắt, loại túi này đặt ra vấn đề về ô nhiễm môi trường. Tiếp đến là những nguy cơ gây hại sức khỏe từ loại nhựa tạo nên túi ni lông có khả năng thôi nhiễm ra đồ đựng trong đó, ở đây chúng ta bàn tới vấn đề thực phẩm.
Một trong những thói quen cực xấu mà dường như bà nội trợ nào cũng mắc phải chính là sử dụng túi ni lông đựng thực phẩm còn tươi sống ngay khi mua ngoài hàng, hoặc là thu hoạch rau củ quả thịt ngay tại nhà nhưng không chế biến ngay mà đóng túi ni lông để vào tủ lạnh dùng dần. Suy nghĩ sai lầm về cách dùng tủ lạnh, phó thác mọi chuyện cho tủ lạnh như hiện nay khiến người tiêu dùng rước bệnh vào người.
Khó có lời nào có thể diễn tả hết được độ tiện lợi với giá thành siêu rẻ của túi ni lông. Với giá thành rẻ lại có thể đựng được nhiều món đồ to nhỏ khác nhau nên lượng mua để tiêu thụ túi cũng lớn. Đặc biệt với người bán hàng, chẳng ai rảnh rỗi ngồi nghĩ loại túi bằng chất liệu này chất liệu kia để đựng thứ hàng mình bán cho khách, ví dụ như túi dạng vải, túi dạng giấy… Túi ni lông có độ dày mỏng khác nhau tùy theo nhu cầu, vừa rẻ cho người bán vừa tiện lợi cho người mua hàng là lựa chọn quá ư hoàn hảo.
Rất nhiều nghiên cứu khẳng định túi ni lông đe dọa mạng sống con người
Nghiên cứu của đại học Pennsylvania (Mỹ) cho thấy đựng thực phẩm trong túi ni lông hay túi nhựa nói chung đều có thể gây ra những nguy hiểm về sức khỏe khi xét về thành phần hóa chất tạo nên: BPA và DEHP. BPA có liên quan đến bệnh béo phì và khiến vòng eo lớn hơn ở nhóm đối tượng trẻ em và thanh thiếu niên.
Theo Chương trình quốc gia nghiên cứu về độc học (NTP) và Cơ quan Quốc tế Nghiên cứu về Ung thư (IARC) cho thấy, BPA còn tác động đến não làm chậm phát triển, gây viêm gan, rối loạn nội tiết và vô sinh. Đây cũng là loại chất có khả năng gây ung thư cực cao.
Theo Viện Nông nghiệp và Chính sách Thương mại Mỹ, các loại túi nhựa được làm từ polyethylene mật độ cao hoặc polyethylene mật độ thấp và thường được mã hóa nhãn số 2 hoặc 4. Khi thực phẩm được lưu trữ trong các túi nhựa các hóa chất này có thể ngấm vào thức ăn và sau đó được hấp thụ vào cơ thể, kể cả với các dạng màng bọc thực phẩm. Theo thời gian các hóa chất trong túi ni lông sẽ làm thay đổi mô, tổn thương di truyền, lỗi nhiễm sắc thể, sẩy thai, dị tật bẩm sinh, dậy thì sớm và những thay đổi nội tiết tố. Ở trẻ em, hóa chất chứa trong túi ni lông có thể gây hại đến hệ thống miễn dịch và kích thích làm gián đoạn các vấn đề về hành vi, nhận thức…
Đựng thực phẩm trong túi ni lông ấn vào tủ lạnh làm tăng khả năng mắc bệnh từ túi ni lông
Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh (nguyên giảng viên Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội), để thực phẩm vào túi ni lông trước khi cho vào tủ lạnh rất tốt vì không làm bay mùi, ám mùi vào tủ lạnh. Ví dụ như mít, sầu riêng đã bóc múi mà không cho vào túi ni lông trước khi đặt tủ lạnh thì mùi sẽ nồng nặc, khó chịu vô cùng trong nhiều ngày sau đó.
Tuy nhiên, trong bất cứ trường hợp nào, nhất là trong vấn đề bảo quản thực phẩm, chúng ta không nên lạm dụng túi ni lông. Nếu bắt buộc phải bảo quản thực phẩm thì không nên dùng quá 2 lần (lấy ra dùng rồi cho lại vào tủ lạnh), nên dùng túi ni lông làm từ nhựa trong suốt nhưng phải đảm bảo là túi mới nguyên hoặc dùng màng bọc thực phẩm. Không để đựng thực phẩm dạng ướt, chứa dầu mỡ vào túi ni lông.
“Sử dụng túi ni lông gói, bọc thực phẩm nói chung sẽ dẫn đến khả năng thôi nhiễm vào thực phẩm, gây hại sức khỏe khi chúng ta hấp thụ vào cơ thể. Cách tốt nhất là chúng ta không nên bảo quản thực phẩm bọc ni lông trong tủ lạnh một khoảng thời gian dài. Vì khi ấy, chất nhựa có khả năng tan ra cao hơn, đặc biệt đối với những sản phẩm chứa nước, muối mặn, axit, chất béo”, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh cho hay.
Theo ông, nếu sử dụng đúng cách các loại đồ nhựa nói chung sẽ rất tốt, đảm bảo sự tiện lợi, tiện dụng cho bạn. Đáng tiếc là cơ chế quản lý của nhà nước còn rất lỏng lẻo, không thể kiểm soát hết được việc sản xuất cũng như sử dụng đồ nhựa nên có thể đưa đến những hệ lụy cho sức khỏe.
“Loại túi ni lông đảm bảo hơn bất cứ loại túi nào chính là túi ni lông được làm từ nhựa trong suốt. Còn nếu chúng ta sử dụng những loại túi có màu xanh, đỏ, vàng… hoặc túi trắng màu đục để gói thực phẩm hay bất cứ loại gì khác thì đều không đảm bảo sức khỏe. Và dù là túi ni lông nào đi nữa hay bất cứ loại đồ nhựa nào đi chăng nữa, chúng ta cũng không nên lạm dụng”.
Theo ông Thịnh, túi ni lông mua ngoài chợ, đặc biệt những loại có màu xanh, đỏ… thực chất là loại túi không được dùng để đựng thực phẩm cũng như đặt vào tủ lạnh. “Đây là dạng túi làm từ nhựa tái chế, có chất độc, khả năng thôi nhiễm chất độc, khiến chúng ngấm vào thực phẩm là chuyện không thể tránh. Nếu thực phẩm ở dạng chín, ướt, có muối, mỡ đựng trong những loại túi này rồi cho vào tủ lạnh thì nguy cơ càng cao hơn. Chất nhựa làm loại túi này là chất nhựa tái sinh có nhiều chất độc hại bao gồm nhựa tái chế và chất không rõ nguồn gốc, xuất xứ trộn thêm vào để tái chế”.
Hiện tại nước ta có nhiều giải pháp làm giảm thiểu việc sử dụng túi nilong như:
- Hạn chế việc sử dụng túi nilong trong sinh hoạt hằng ngày của người dân.
- Đánh thuế môi trường đối với túi nilon.
- Tái chế, tái sử dụng túi nilong.
Tác giả: Ngọc Lê