Cổ nhân dặn: “Dù nghèo đến đâu cũng không nên ăn lươn trông trăng”, lươn trông trăng là gì?

Lươn là một thực phẩm bổ dưỡng, còn được ví như “nhân sâm nước”, rất được nhiều người ưa thích. Tuy vậy, theo kinh nghiệm của người xưa: “Dù nghèo đến đâu cũng không nên ăn lươn trông trăng”. Lươn trông trăng là loại lươn gì và tại sao không được ăn?

Lươn trông trăng là loại lươn như thế nào?

Về lươn trông trăng, trong dân gian quan niệm là loại lươn đồng to, béo hơn lươn ruộng bình thường rất nhiều. Nó có hai đặc điểm:

+ Thích ăn xác chết như xác chó mèo ngoài đồng.

+ Thích ra ngoài vào những đêm trăng tròn, thường hay ngẩng đầu nhìn trăng

Chính vì những đặc điểm được truyền miệng này mà người dân mặc định rằng loại lươn đồng này không ăn được. Đặc biệt có nơi còn cho rằng lươn trông trăng còn có độc, ăn phải nó dễ bị trúng độc mà chết.

Có nên ăn lươn trông trăng?

Về lý thuyết, theo điều tra, ghi chép sớm nhất của một nhà văn thời nhà Minh, Trung Quốc, nội dung đại khái có một chàng trai trẻ đã ăn một con lươn đang ngắm trăng và bị đầu độc chết ngay sau đó. Cho nên dân gian truyền miệng nhau lươn trông trăng rất độc, tuyệt đối không được ăn. Nhưng điều đáng sợ hơn đó là ghi chép về lươn trông trăng trong là một câu chuyện thần thoại và vô cùng kỳ quái có độ tin cậy không cao.

Còn thực tế, nước ta rất ưa chuộng ăn lươn đồng, từ nam chí bắc đều có sở thích ăn lươn đồng và chưa từng có trường hợp người dân nào bị ngộ độc chết ngay sau khi ăn lươn đồng.

Nếu bạn đã từng bắt lươn đồng, bạn sẽ nhận thấy rằng đôi khi lươn đồng sẽ nhấc đầu lên khỏi mặt nước. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này đó là do chất lượng nước đã xuống cấp, thiếu oxy hoà tan trong nước khiến cho lươn phải nhô đầu lên khỏi mặt nước để có thể thở để tồn tại. Hơn nữa, lươn đồng vốn là loài chuyên ăn đêm, chủ yếu ra ngoài vào ban đêm. Vì vậy, vào những đêm có trăng dễ thấy lươn đồng, nhất là những con lươn ruộng lớn càng dễ phát hiện nên đây chính là lý do tại sao lươn đồng lúa hay bị bắt. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm của nhiều người sành ăn, lươn càng to càng không ngon, bởi rất có thể nó là loại “lươn trông trăng”.

Những con lươn trông trăng có cơ thể to béo thường ăn xác thối. Trên thực tế, điều này hoàn toàn đúng vì đây chính là thói quen kiếm ăn của lươn ruộng. Nó là một loại cá ăn thịt hung dữ, ăn tạp, nguồn thức ăn của chúng rất đa dạnh, thông thường chúng chủ yếu ăn các loại cá nhỏ và tôm, ếch, chim và rắn.

Nếu không đủ thức ăn, chúng cũng sẽ không từ chối bất cứ ai, kể cả các xác chó mèo chết. Và những con lươn càng lớn thì sức ăn cũng lớn, chúng có xu hướng ăn xác động vật chết. Vì thế những con lươn lớn thực sự không thích hợp để ăn, bởi vì có thể có rất nhiều vi khuẩn và ký sinh trùng trên những con lươn đó.

Hơn nữa, lươn lớn sẽ độc hơn. Lươn đồng thực sự sẽ có độc, nhưng chất độc lại không ở trong thịt mà ở trong máu của nó, lươn đồng càng lớn thì độc tính càng lớn. Với lươn nhỏ, dễ nấu hơn và độc tính của nó có thể bị phá hủy khi chế biến mà không cần cắt bỏ nội tạng. Nhưng đối với những con lươn lớn sẽ thì phải giết để loại bỏ nội tạng và máu rồi sau đó mới đem nấu. Trường hợp nấu không kỹ rất dễ bị ngộ độc.

Tác giả: Vũ Thêm