Có thờ có thiêng có kiêng có lành của người Việt: Những lưu ý khi cắt tóc

Việc cắt vào thời gian nào tưởng chừng chỉ là một việc nhỏ, không ảnh hưởng gì đến cuộc sống của chúng ta. Nhưng trong dân gian có nhiều điều kiêng kỵ xung quanh mái tóc được lưu truyền từ rất lâu không phải ai cũng biết.

Không biết xuất hiện từ bao giờ, nhưng quan niệm không cắt tóc đầu tháng, không cắt tóc trước kỳ thi, hoặc bà bầu không được cắt tóc vào những ngày mùng 1 hay 15 đã lưu truyền từ rất lâu trong dân gian. Nhưng có phải khi cắt tóc vào những ngày này thì chúng ta sẽ gặp đại họa hay không?

Kiêng cắt tóc đầu tháng 

Tùy theo quan niệm của từng địa phương mà ngày đầu tháng được hiểu khác nhau. Có nơi gọi là ngày đầu tháng tức là ngày mồng 1 âm lịch hàng tháng nhưng cũng có một số nơi coi các ngày mồng 1 đến mồng 10. Vậy những điềm kiêng kỵ trong những ngày đầu tháng là gì? Kiêng xuất tiền, kiêng cắt tóc, kiêng thăm gái đẻ, kiêng ăn thịt chó, thịt vịt, mực, ...

Từ xưa đến nay, những điềm kiêng kỵ này, đã được dân gian chiêm nghiệm, đúc kết, và đã trở thành phong tục truyền lại cho đến ngày nay.

Không cắt tóc trước kỳ thi 

Ngoài việc rủ nhau lên chùa cầu may trước kì thi, hay sờ đầu tượng rùa ở Quốc Tử Giám, các bạn học sinh, sinh viên còn truyền tai nhau rằng không được cắt tóc, gội đầu trước kì thi để có thể được điểm cao. 

Theo dân gian vì tóc đóng vai trò giống như ăng ten của não bộ có vai trò thu nhận và phát kiến thức giúp các bạn học sinh, sinh viên vượt qua kì thi một cách dễ dàng. Nên khi cắt tóc đi, khiến sự tiếp thu của não bộ bị đình trệ, dẫn đến kết quả thi không được như mong muốn.

Tuy nhiên, rất dễ nhận thấy rằng đây là một quan niệm hết sức hoang đường, vì việc cắt tóc và tiếp thu kiến thức không có bất kì mối quan hệ nào với nhau. Nếu các sĩ tử muốn đạt điểm tốt trong kì thi, hãy lập cho mình một kế hoạch học tập thật khoa học và có chế độ ăn uống đầy đủ thì sẽ đạt được kết quả như mình mong muốn. 

Bà bầu không được cắt tóc vào ngày mùng 1 và 15 hàng tháng 

Ông bà xưa cho rằng mái tóc gắn liền với sinh mệnh con người, nên khi mang thai nếu người mẹ cắt tóc sẽ rút ngắn cuộc đời của đứa trẻ, do đó người ta rất kị việc bà bầu đi cắt tóc. 

Nhưng trong thực tế, phụ nữ khi mang thai nếu cắt tóc ngắn sẽ giúp họ thoải mái hơn nhiều.

Bên cạnh đó, việc bà bầu đến tiệm làm tóc để gội đầu hay làm đẹp đều không ảnh hưởng đến thai nhi. Tuy nhiên, cần hạn chế việc tiếp xúc với các loại thuốc nhuộm hay tẩy tóc vì trong những chất này chứa nhiều thành phần độc hại ảnh hưởng đến sức khỏe thai nhi. 

Vào tháng cô hồn không được cắt tóc

Theo dân gian, tháng cô hồn là khoảng thời gian do Diêm Vương mở cửa để những vong hồn có thể trở về dương gian để thăm viếng gia đình của mình. Việc cắt tóc vào ngày này khiến cơ thể bị suy yếu, dễ bị ma quỷ xâm nhập, quấy rối.

Nhưng thực chất, đây chỉ là những việc được dân gian truyền miệng chứ không dựa trên bất kì cơ sở khoa học nào. Vì vậy chúng ta không cần phải quá kiêng kỵ trong việc cắt tóc vào tháng cô hồn.

Có cơ sở khoa học nào không?

Theo các nhà tâm linh, những kiêng kỵ này toàn truyền miệng, không có cơ sở khoa học nào cả. Cũng có một số trường hợp trùng hợp ngẫu nhiên nên người ta mặc nhiên coi sự hên xui là 50/50, "có thờ có thiêng, có kiêng có lành" của người Việt.

TS Nguyễn Ngọc Mai (Viện Nghiên cứu Con người) cho rằng, quan điểm tâm linh của người Việt cho rằng tóc là một bộ phận của con người, không muốn cắt bỏ những gì thuộc về cơ thể đầu năm mới, đầu tháng mới bởi cắt là mất, cắt là có thể gặp những chuyện không suôn sẻ, hoặc hay ốm đau.

Thực chất đây là kiêng kỵ truyền miệng, chưa có khảo sát xã hội học nào chứng minh đúng hay sai. Ngày nay nhiều thanh niên quan tâm đến những kiêng kị như đầu năm, đầu tháng như không cắt tóc, hay đầu tháng không đi thăm phụ nữ đẻ... có thể do bản lĩnh của lớp trẻ ngày càng yếu, ảnh hưởng bới sự tác động của kinh tế thị trường biến động, khiến cái được, cái mất, sự hợp tan, thăng tiến chỉ trong giây lát... Vì vậy họ tìm đến sự hỗ trợ về tinh thần bằng cách đi lễ, giải hạn, và kiêng kị nhiều hơn.

 *Bài viết chỉ mang tính tham khảo, chiêm nghiêm vui cho mọi người 

Tác giả: Nguyễn Thị Thu Trang