Đất chưa có Sổ đỏ cần lưu ý: Chi phí làm sổ đỏ sẽ tăng rất cao kể cao từ 2026

Luật Đất đai 2024 với nhiều quy định mới đã chính thức có hiệu lực thi hành. Những ai sử dụng đất hiện chưa có Sổ đỏ cần lưu ý một số việc sau để tránh bị thiệt thòi.

Chi phí làm Sổ lần đầu có thể sẽ tăng từ thời điểm ngày 1/1/2026

Theo quy định mới tại Luật Đất đai năm 2024, khung giá đất đã bị bãi bỏ và nội dung về bảng giá đất sẽ được UBND các tỉnh xây dựng và công bố định kỳ vào ngày 1 tháng 1 hằng năm thay vì việc công bố định kỳ 5 năm một lần vào ngày 1 tháng 1 của năm đầu chu kỳ theo quy định cũ tại Luật Đất đai 2013.

Trường hợp cần thiết cần phải điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung bảng giá đất trong năm, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ có trách nhiệm trình Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định.

Các cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp tỉnh sẽ có trách nhiệm giúp Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tổ chức việc xây dựng, điều chỉnh, sửa đổi và bổ sung bảng giá đất. Trong quá trình thực hiện, các cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp tỉnh được phép thuê tổ chức tư vấn xác định giá đất để tiến hành xây dựng, điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung bảng giá đất.

Như vậy, từ thời điểm ngày 1/1/2026, các tỉnh cũng như các thành phố trực thuộc Trung ương sẽ ban hành và áp dụng Bảng giá đất mới và bảng giá đất mới này sẽ được điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung hằng năm dựa theo nguyên tắc thị trường. Còn bảng giá đất do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hiện hành sẽ chỉ được áp dụng đến hết thời điểm ngày 31/12/2025.

Có thể thấy, nếu bảng giá đất mới được xác định dựa theo nguyên tắc thị trường có nhiều khả năng cao là sẽ tăng cao hơn so với trước đây. Trong khi đó, các khoản chi phí cần phải nộp khi cấp Sổ đỏ lần đầu là tiền sử dụng đất, tiền thuê đất (nếu có) và cả lệ phí trước bạ đều được tính theo Bảng giá đất. Chính vì vậy, khi đó, chi phí khi làm sổ đỏ lần đầu có thể sẽ tăng theo các quy định của Luật Đất đai 2024.

Đất lấn chiếm vẫn có thể được xem xét cấp Sổ đỏ

Theo quy định tại Điều 139 thuộc Luật Đất đai 2024, người sử dụng đất vi phạm nếu thuộc một trong các trường hợp sau vẫn có thể được xem xét cấp Sổ đỏ:

+ Trường hợp 1:

- Sử dụng đất lấn, chiếm hành lang bảo vệ an toàn của các công trình công cộng sau khi Nhà nước đã công bố, cắm mốc hành lang bảo vệ;

- Lấn, chiếm lòng đường, lề đường, vỉa hè sau khi mà Nhà nước đã công bố chỉ giới xây dựng;

- Lấn đất, chiếm đất sử dụng để tiến hanafh xây dựng trụ sở cơ quan, công trình sự nghiệp, công trình công cộng khác.

Tuy nhiên, hiện nay, sau khi có sự điều chỉnh về quy hoạch thì phần diện tích đất lấn, chiếm này đã không còn thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình công cộng; hay vi phạm chỉ giới xây dựng đường giao thông nữa.

+ Trường hợp 2:

- Đang sử dụng đất lấn, chiếm có nguồn gốc là nông, lâm trường đã được Nhà nước giao đất và không thu tiền sử dụng thuộc quy hoạch bảo vệ và phát triển rừng đặc dụng hoặc rừng phòng hộ thuộc nơi không có Ban Quản lý rừng.

- Đang sử dụng phần diện tích đất lấn, chiếm vào mục đích sản xuất nông nghiệp hoặc làm nhà ở từ trước thời điểm 01/7/2014, không thuộc quy hoạch lâm nghiệp với rừng đặc dụng hay rừng phòng hộ, xây dựng các công trình hạ tầng công cộng và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính theo quy định.

+ Trường hợp 3: Đất lấn, chiếm không thuộc hai trường hợp trên nhưng hiện đang được sử dụng ổn định, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất của cấp huyện hoặc quy hoạch đô thị hoặc phù hợp với quy hoạch xây dựng hoặc quy hoạch nông thôn.

+ Trường hợp 4: Các hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp như các loại đất trồng cây hàng năm, lâu năm,… tự khai hoang mà hiện không có tranh chấp.

Tác giả: Vũ Thêm