Gan lợn bổ hay độc? Nhiều người vẫn đang hiểu lầm điều này

Gan lợn là một loại thực phẩm quen thuộc trong bữa cơm của nhiều gia đình Việt. Nhiều người truyền tai nhau rằng ăn gan lợn giàu sắt rất bổ máu, đẹp da, tốt cho mắt. Nhưng cũng có ý kiến cho rằng gan lợn là nơi chứa nhiều độc tố, ăn vào dễ gây hại cho sức khỏe. Vậy gan lợn bổ hay độc? Ăn bao nhiêu thì tốt và cần lưu ý gì khi chế biến?

Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết này, dựa trên các nguồn thông tin y tế đáng tin cậy.

1. Thành phần dinh dưỡng trong gan lợn

Gan lợn là thực phẩm giàu dinh dưỡng, đặc biệt là vitamin và khoáng chất:

Sắt: 100g gan lợn cung cấp khoảng 9mg sắt, cao gấp nhiều lần thịt nạc, giúp ngăn ngừa thiếu máu do thiếu sắt.

Vitamin A: Chỉ cần 100g gan lợn đã cung cấp lượng vitamin A vượt nhu cầu hàng ngày của người trưởng thành, giúp sáng mắt, tăng cường miễn dịch, tốt cho da.

Vitamin nhóm B (B2, B6, B12): Giúp hỗ trợ thần kinh, chuyển hóa năng lượng, duy trì sức khỏe tim mạch.

Protein: Khoảng 18g/100g, tương đương thịt nạc, hỗ trợ phát triển cơ bắp.

Kẽm, đồng: Cần thiết cho quá trình tạo máu, giúp tăng sức đề kháng.

Như vậy, về mặt dinh dưỡng, gan lợn thực sự là thực phẩm bổ dưỡng, đặc biệt tốt cho người bị thiếu máu, suy nhược cơ thể, trẻ em đang lớn và phụ nữ sau sinh.

2. Gan lợn có độc không?

Nhiều người lo lắng vì gan là cơ quan giải độc của động vật, sợ ăn vào dễ nhiễm độc. Tuy nhiên:

Gan không phải nơi chứa độc tố, mà là cơ quan trung gian giúp chuyển hóa và đào thải độc chất ra ngoài. Các chất độc không nằm lại trong gan mà được xử lý và bài tiết qua thận hoặc mật.

Tuy nhiên, gan lợn có thể chứa dư lượng kim loại nặng hoặc vi khuẩn, ký sinh trùng nếu con lợn nuôi bị bệnh, hoặc quá trình giết mổ – bảo quản không đảm bảo vệ sinh.

Điều này có nghĩa là gan lợn không “độc” sẵn, mà chỉ nguy hiểm nếu ăn gan lợn không rõ nguồn gốc, chế biến sai cách hoặc ăn quá nhiều.

3. Tác hại khi ăn quá nhiều gan lợn

Gan lợn cũng như nhiều thực phẩm khác, nếu lạm dụng gan lợn, cơ thể có thể gặp những vấn đề sau:

Ngộ độc vitamin A: 100g gan lợn đã chứa trên 8000µg vitamin A, trong khi nhu cầu hàng ngày chỉ khoảng 700–900µg. Ăn nhiều dễ gây dư thừa, dẫn đến buồn nôn, đau đầu, khô da, rụng tóc, thậm chí tổn thương gan.

Tăng cholesterol xấu: Gan chứa nhiều cholesterol, nếu ăn thường xuyên có thể làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, cao huyết áp, bệnh tim.

Nguy cơ nhiễm ký sinh trùng: Nếu gan chưa được nấu chín kỹ, hoặc dùng gan không sạch có thể lây nhiễm sán lá gan hoặc các loại giun sán khác.

Ảnh hưởng đến người bị bệnh gout: Gan giàu purin, dễ làm tăng acid uric máu, gây đau nhức khớp.

4. Ai nên ăn và ai nên hạn chế gan lợn?

Nên ăn:

Người bị thiếu máu, hoa mắt, chóng mặt.

Trẻ em, phụ nữ sau sinh cần bổ sung sắt và vitamin A.

Người gầy yếu, suy dinh dưỡng.

Nên hạn chế hoặc tránh:

Người mắc bệnh tim mạch, mỡ máu cao, huyết áp cao.

Người bị gout, sỏi thận.

Người đã từng bị ngộ độc vitamin A.

5. Ăn gan lợn bao nhiêu là đủ?

Theo khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, lượng gan lợn phù hợp:

Người trưởng thành: 1 – 2 lần/tuần, mỗi lần 50 – 70g.

Trẻ em: 20 – 30g/lần, 1 – 2 lần/tuần.

Không nên ăn liên tục nhiều ngày, tránh thừa vitamin A và cholesterol.

Cách chế biến gan lợn an toàn

Để tận dụng lợi ích và hạn chế rủi ro, khi ăn gan lợn nên lưu ý:

Ngâm và rửa sạch gan với nước muối loãng, hoặc sữa tươi không đường để khử mùi và loại bỏ máu đọng.

Nấu chín kỹ: Tuyệt đối không ăn gan tái, nướng chưa chín vì dễ nhiễm ký sinh trùng.

Gan lợn vừa bổ vừa có thể gây hại, tùy thuộc vào cách ăn:

Ăn đúng lượng, đúng cách, chọn nguồn sạch: Gan lợn là thực phẩm bổ dưỡng, tốt cho máu, mắt, da và sức khỏe tổng thể.

Ăn quá nhiều, chế biến sai, mua không rõ nguồn gốc: Có thể gây ngộ độc vitamin A, tăng cholesterol, thậm chí nhiễm ký sinh trùng.