Trong văn hóa dân gian phương Đông, đặc biệt là truyền thống Trung Hoa, sự xuất hiện bất ngờ của một số loài chim trong không gian sống được xem là dấu hiệu không lành. Trong đó, hai loài chim đặc biệt bị coi là điềm gở nếu bay vào nhà: quạ và cú. Quan niệm này không chỉ được lưu truyền từ đời này sang đời khác, mà còn in đậm trong văn hóa, văn học và tín ngưỡng dân gian.
Quạ – loài chim mang hình tượng “sứ giả của tai ương”
Quạ là loài chim có toàn thân màu đen, phát ra tiếng kêu khàn đục và rền rĩ, khiến người nghe cảm thấy bất an. Theo quan niệm của người xưa, màu đen tượng trưng cho tang tóc, âm khí – những điều liên quan đến chết chóc, vận xui. Vì vậy, khi thấy quạ bay vào nhà, người ta tin rằng đây là dấu hiệu của tai họa sắp xảy ra.
Dân gian từng truyền miệng rằng: “Nghe tiếng quạ kêu, lại thêm nhà có người đau yếu, e rằng chẳng lành”. Nhiều người còn tin tiếng quạ như tiếng trẻ con khóc đói – ám chỉ cảnh báo một mất mát không xa.
Trong văn học Trung Hoa cổ, hình ảnh con quạ thường xuất hiện gắn liền với sự đen tối, lụi tàn. Từ những câu chuyện truyền miệng đến các áng thơ cổ, quạ gần như trở thành biểu tượng của sự bất hạnh, dù trên thực tế, chúng là loài chim thông minh, có vai trò nhất định trong hệ sinh thái.
Cú – loài chim gắn liền với linh giới và sự chết chóc
Cú là loài chim có tập tính hoạt động ban đêm, thường xuất hiện với ánh mắt sáng quắc, tiếng kêu lạnh lùng trong bóng tối. Người xưa cho rằng cú có thể đánh hơi thấy “mùi tử khí”, thậm chí dự cảm được cái chết.
Một câu nói dân gian phổ biến là: “Không sợ cú đêm khóc, chỉ sợ cú đêm cười” – thể hiện nỗi ám ảnh của người dân khi nghe tiếng cú giữa đêm khuya. Việc cú bay vào nhà hay đậu trên mái thường khiến cả gia đình lo lắng, vì cho rằng đó là điềm báo chẳng lành, thậm chí liên quan đến bệnh nặng, tang sự.
Với những đặc điểm sinh học đặc biệt như đôi mắt sáng trong bóng tối, khả năng săn mồi lặng lẽ và tiếng kêu đặc trưng, cú trở thành “biểu tượng tâm linh” không mấy tích cực trong nhiều nền văn hóa Á Đông.
Chim én và chim nhạn – biểu tượng của cát lành, phúc khí
Trái ngược với quạ và cú, người xưa lại đặc biệt quý trọng sự xuất hiện của chim én và chim nhạn. Đây là hai loài chim được xem là “sứ giả của may mắn” trong phong thủy.
Theo quan niệm truyền thống, nếu chim én bay vào nhà hay làm tổ nơi mái hiên, đó là điềm báo cho thấy nơi đó có vượng khí, gia đạo thịnh vượng, con cháu phát tài. Câu nói: “Chim én làm tổ nhà ai, nhà ấy đại phú đại quý” phản ánh rõ tín ngưỡng này.
Không ít bài thơ cổ ca ngợi sự xuất hiện của chim én như lời chúc phúc, điềm lành đầu xuân, biểu trưng cho sự đoàn viên và bình an. Hình ảnh chim én trở lại sau mùa đông cũng tượng trưng cho khởi đầu mới, tài lộc mới.
Mặc dù những quan niệm về chim báo điềm lành - dữ đã ăn sâu vào đời sống dân gian, nhưng từ góc độ khoa học, chúng không có cơ sở xác thực tuyệt đối.
Tác giả: Diệp Chi
-
Người có thể bỏ được 3 điều này ắt họa rời xa, phúc tự đến
-
Ngủ không ngang thi, không che đầu, tránh hướng Bắc – 3 nguyên tắc vàng bảo vệ sức khỏe khi ngủ
-
Cổ nhân dạy: Hiểu 3 điều này lúc về già, cuộc sống an yên và hạnh phúc viên mãn
-
Cổ nhân cảnh báo: có 2 việc tuyệt đối không được đợi, 2 thứ càng sợ càng mất phúc
-
Khi bước qua tuổi 50: “Dù nghèo đến mấy cũng không quản 2 thứ, dù giàu đến đâu cũng không quản 2 người”