Người xưa dặn: “Trong nhà có 5 "cuộc gọi", tai hoạ khó tránh", đó là gì?

Trong văn hóa dân gian Việt Nam, nhiều hiện tượng tự nhiên được xem là điềm báo lành – dữ liên quan đến cuộc sống gia đình. Đặc biệt, người xưa từng lưu truyền câu nói: “Trong nhà có năm tiếng gọi, tai họa khó tránh”. Năm “cuộc gọi” này ám chỉ năm loại âm thanh bất thường, gắn liền với loài vật quen thuộc như gà, chó, cú, quạ và cả tiếng khóc trẻ con. Mỗi âm thanh mang theo một tín hiệu mà người xưa tin rằng có thể báo hiệu điềm chẳng lành sắp xảy ra.

Vậy những tiếng kêu này có ý nghĩa gì và chúng ta nên hiểu ra sao trong bối cảnh hiện đại?

1. Gà gáy lúc nửa đêm – Dấu hiệu bất an trong nhà

Gà trống thường gáy vào rạng sáng như một chiếc “đồng hồ sinh học” tự nhiên của làng quê. Tuy nhiên, nếu gà gáy vào lúc nửa đêm – khoảng thời gian im ắng nhất – thì theo dân gian, đó là điềm chẳng lành.

Người xưa cho rằng, gà gáy đêm có thể là dấu hiệu cho thấy nhà sắp có chuyện lớn: người ốm nặng, tang sự hoặc vận xui kéo đến. Một cách lý giải khác mang tính thực tế hơn là: gà thường bị quấy rối khi có kẻ lạ đột nhập hoặc thú rừng xuất hiện, khiến chúng gáy bất thường để cảnh báo.

Dù là mê tín hay thực tế, tiếng gáy giữa khuya vẫn khiến nhiều người dè chừng vì nó phá vỡ trật tự tự nhiên và thường gắn liền với cảm giác bất an.

2. Cú mèo kêu – “Âm thanh tử khí” trong quan niệm cổ

Tiếng kêu của loài cú, đặc biệt là cú mèo, từ lâu đã bị coi là điềm báo chết chóc trong nhiều nền văn hóa. Ở Việt Nam, khi cú đậu gần mái nhà và cất tiếng kêu vào ban đêm, người ta thường truyền tai nhau rằng sắp có tang sự hoặc biến cố lớn trong gia đình.

Tuy nhiên, khoa học hiện đại cho rằng cú là loài săn mồi về đêm, tiếng kêu của chúng chỉ đơn thuần là tín hiệu giao tiếp, xác định lãnh thổ hoặc tìm bạn đời. Việc chúng xuất hiện quanh nhà có thể đơn giản vì nơi đó có nhiều thức ăn hoặc là nơi an toàn để trú ngụ.

Dù vậy, tiếng cú kêu vào ban đêm vẫn gợi nên cảm giác rợn người với nhiều người lớn tuổi, bởi nó gắn với ký ức tâm linh và sợ hãi sâu xa.

3. Chó sủa dữ dội lúc nửa đêm – Cảnh báo nguy hiểm

Chó được xem là loài vật trung thành và có khả năng bảo vệ gia chủ khỏi các mối nguy. Vì thế, khi chó đột nhiên sủa dữ dội trong đêm khuya, người xưa tin rằng đây là dấu hiệu nhà sắp gặp biến cố: kẻ gian đột nhập, hoặc âm khí lạ xuất hiện.

Ở khía cạnh khoa học, chó có khứu giác và thính giác cực kỳ nhạy bén, nên việc sủa có thể là do chúng phát hiện tiếng động hoặc mùi lạ. Tuy nhiên, nếu chó sủa liên tục trong nhiều đêm mà không rõ lý do, nhiều gia đình vẫn thường thắp hương, khấn vái để "giải vía", cầu bình an.

4. Quạ đen kêu gần nhà – “Điềm xấu” hay hiểu lầm?

“Quạ kêu là nhà có tang” – câu nói dân gian gắn tiếng kêu của loài chim này với vận hạn. Quạ có bộ lông đen và tiếng kêu khàn đặc, thường khiến người ta liên tưởng đến sự u ám, chết chóc.

Thực tế, quạ là loài chim thông minh, có khả năng ghi nhớ vị trí và gương mặt con người. Chúng thường tụ tập ở những nơi có nhiều thức ăn như bãi rác hoặc khu dân cư. Nếu xuất hiện quanh nhà, có thể chúng chỉ đang tìm nơi kiếm ăn.

Tuy nhiên, trong tâm thức người Việt, đặc biệt ở nông thôn, việc quạ đậu và kêu gần nhà vẫn là điều khiến nhiều người e ngại.

5. Trẻ nhỏ khóc bất thường vào đêm – Điềm báo hay nhu cầu sinh lý?

Tiếng trẻ con khóc vào ban đêm là điều bình thường với các gia đình có con nhỏ. Nhưng nếu trẻ khóc kéo dài, dữ dội, không rõ lý do và lặp đi lặp lại nhiều đêm, dân gian cho rằng đây có thể là dấu hiệu “người âm quấy”, hoặc trẻ nhìn thấy những thứ không sạch sẽ.

Nhiều gia đình thường mời thầy cúng, làm lễ “giải vía” hoặc treo bùa để xua đi tà khí. Trong khi đó, y học hiện đại khuyến nghị cha mẹ nên kiểm tra nguyên nhân như trẻ bị đầy bụng, mọc răng, ngứa ngáy hay đơn giản là muốn được ôm ấp.

Dù khoa học đã chứng minh tiếng khóc của trẻ là hiện tượng bình thường, nhưng trong nhiều gia đình, niềm tin dân gian vẫn là một phần trong cách ứng xử với hiện tượng này.

Năm “tiếng gọi” mà người xưa cho là điềm xấu thực chất phản ánh mối quan hệ sâu sắc giữa con người và tự nhiên. Dù không phải lúc nào những hiện tượng này cũng báo trước tai họa, nhưng chúng nhắc nhở chúng ta cần cảnh giác, chăm sóc tốt cho bản thân và ngôi nhà của mình.

Trong thời đại hiện đại, thay vì sợ hãi một cách mù quáng, chúng ta nên kết hợp giữa hiểu biết dân gian và kiến thức khoa học để lý giải hiện tượng một cách hợp lý, giúp cuộc sống thêm an toàn và bình an hơn.