Những 'quy luật nghèo khó' gây ám ảnh: Vì sao các gia đình nghèo thường để con làm 3 loại nghề này?

1. Quy luật sâu bướm: Ở lại quê hương, an phận với công việc nhỏ bé

Câu chuyện bắt nguồn từ một thí nghiệm nổi tiếng của nhà côn trùng học Fabre. Ông đặt những con sâu bướm xung quanh mép chậu hoa thành một vòng tròn, bên ngoài là đĩa thức ăn yêu thích của chúng. Tuy nhiên, dù thức ăn ở ngay bên ngoài, những con sâu bướm vẫn chỉ đi vòng quanh trong chậu mà không ai dám bước ra lấy thức ăn. Cuối cùng, tất cả đều kiệt sức và chết, trong khi thức ăn vẫn nguyên vẹn.

Tương tự, nhiều gia đình nghèo có thói quen giữ con cái ở lại quê hương, làm những công việc nhỏ, an phận theo lối mòn mà không dám thay đổi hay tìm kiếm cơ hội mới. Chính sự sợ thay đổi và thiếu dám bước ra khỏi vùng an toàn này đã khiến họ mãi không thể thoát khỏi cảnh nghèo khó.

Ở vùng nông thôn, không ít cha mẹ vẫn khuyên con: “Ở nhà làm ruộng có cơm ăn là đủ rồi.” Tuy nhiên, nếu chỉ dựa vào vài sào ruộng, cuộc sống khó mà khá lên được. Những người dám rời quê, tìm kiếm cơ hội ở thành phố dù vất vả nhưng lại có thu nhập và tương lai tốt hơn nhiều. “Gia tộc ở lại cố hương dễ nghèo, người dám đi xa mới dễ giàu” – đó chính là quy luật mà nhiều người chưa nhận ra.

2. Quy luật chim xanh: Chọn việc dễ, thu nhập thấp và cạnh tranh khốc liệt

Ở Nam Mỹ, loài chim xanh nổi tiếng với việc xây tổ cực lớn, thậm chí to gấp hàng chục lần kích thước cơ thể. Khi thấy tổ của chim khác lớn hơn, chúng lại cố mở rộng tổ mình, đến mức kiệt sức và chết.

Con người cũng tương tự. Nhiều gia đình nghèo cho con cái làm những công việc dễ xin như bán hàng, chạy xe hay giao hàng vì nghĩ “có việc là đủ sống”. Tuy nhiên, những nghề này không đòi hỏi kỹ năng cao, ai cũng có thể làm, dẫn đến sự cạnh tranh gay gắt và mức thu nhập thấp.

Một người trẻ có thể làm shipper, nhưng nếu biết tận dụng thời gian để học hỏi, tích lũy kỹ năng và kinh nghiệm, tìm kiếm cơ hội tốt hơn thì tương lai sẽ hoàn toàn khác. Ngược lại, nếu chỉ dừng lại ở công việc dễ kiếm sống, cuộc đời cũng chỉ dừng lại ở mức “đủ sống” mà thôi.

3. Quy luật con lừa: Do dự, thiếu kiên định và nhảy việc liên tục

Nhà triết học Jean Buridan từng kể câu chuyện về con lừa của mình. Mỗi ngày, nó được cho hai đống cỏ ngon như nhau, nhưng vì không biết chọn đống nào trước, nó cứ đứng phân vân mãi đến khi chết đói.

Con người cũng dễ rơi vào tình trạng tương tự. Nhiều bạn trẻ, nhất là những người xuất thân từ gia đình nghèo, thường hay thay đổi công việc với hy vọng tìm được mức lương cao hơn. Nhưng chính sự do dự, thiếu kiên định đó khiến họ không có cơ hội tích lũy chuyên môn, kỹ năng và cũng không có sự ổn định trong cuộc sống.

Thực tế cho thấy, những người kiên trì theo đuổi một nghề, liên tục rèn luyện và nâng cao kỹ năng trong nhiều năm thường dễ gặt hái thành công, có vị thế và thu nhập tốt hơn. Già nghề còn quý giá hơn cả bằng cấp.

Phá bỏ quy luật nghèo khó để thay đổi số phận

Mong muốn lớn nhất của cha mẹ là con cái có cuộc sống tốt hơn. Tuy nhiên, để biến điều đó thành hiện thực, cần phải thay đổi tư duy và cách hành động:

• Khuyến khích con học tập, trau dồi kỹ năng và chọn nghề nghiệp bền vững.

• Giúp con kiên định theo đuổi một lĩnh vực, trở thành chuyên gia thực thụ.

• Đặt tiêu chuẩn cao hơn, lựa chọn nghề có tính cạnh tranh và rào cản nghề nghiệp thay vì chọn việc ai cũng làm được.

• Dám bước ra khỏi vùng an toàn, tìm kiếm môi trường có nhiều cơ hội phát triển hơn.

Cha mẹ nào cũng mong con đỡ vất vả, nhưng con đường dễ dàng chưa chắc đã mang lại thành công. Càng muốn con nhàn hạ, con càng khó thoát khỏi vòng xoáy nghèo khó.

Người trẻ cần tự mình học cách quyết định tương lai, bởi kinh nghiệm của thế hệ trước không phải lúc nào cũng phù hợp với thời đại mới. Chỉ khi có tri thức, bản lĩnh và dám dấn thân, họ mới có thể vượt qua quy luật nghèo khó, bước lên con đường giàu có và tự do thực sự.