Cáo
Mỗi buổi tối, khi bóng tối buông xuống các nẻo đường của châu Âu, những con cáo đỏ lẻn ra từ nơi ẩn náu và bắt đầu đi săn lùng quanh các con phố. Thỉnh thoảng, chúng ung dung dạo bước giữa dòng người đi bộ hoặc mò mẫm trong những thùng rác. Loài động vật ăn tạp và dễ dàng thích nghi này không chỉ tìm kiếm thức ăn tự nhiên như hoa quả rừng và côn trùng mà còn không ngần ngại lấp đầy bụng mình bằng chim bồ câu hay thức ăn thừa chúng tìm thấy.
Cáo đã hòa mình vào cuộc sống của con người từ hàng ngàn năm nay. Trong thời hiện đại, chúng không chỉ phát triển mạnh trong môi trường đô thị mà còn có mật độ cao đáng kinh ngạc, lên tới 18 cá thể trên mỗi kilomet vuông ở London. Ngoài ra, chúng cũng xuất hiện phổ biến trong các đô thị của Mỹ, đặc biệt là ở khu vực Đông Bắc.
Cáo đã hòa mình vào cuộc sống của con người từ hàng ngàn năm nay
Sói đồng cỏ
Trong những năm gần đây, sói đồng cỏ đã trở nên phổ biến ở các đô thị Hoa Kỳ. Là những kẻ ăn thịt xác thối và không bỏ lỡ cơ hội, chúng không ngại thưởng thức mọi loại mồi từ chuột, thỏ, ếch, thằn lằn cho tới các mảnh vụn thức ăn trong thùng rác. Theo một nghiên cứu vào năm 2022 về thói quen ăn uống của chúng tại New York, sói đồng cỏ không chỉ săn các động vật lớn như hươu và gấu mèo mà còn tiêu thụ cả thực phẩm của con người như thịt gà, heo và bò. Phong cách ăn uống đa dạng này giúp chúng dễ dàng thích nghi với môi trường sống thành thị. Tuy nhiên, giới khoa học cảnh báo rằng thói quen ăn rác của sói đồng cỏ có thể là mối đe dọa đối với con người do việc chúng có thể mang theo các loại ký sinh trùng và vi khuẩn có hại.
Mòng biển
Các bãi biển và vùng ven biển chứng kiến sự hung hãn của mòng biển, một loài chim săn mồi cơ hội, xâm nhập các đô thị và khu dân cư để đánh cắp thức ăn từ những bữa picnic, bữa tiệc nướng ngoài trời, hoặc thậm chí là giật lấy đồ ăn vặt của người đi đường. Sự giảm sút của nguồn cá và việc mất đi môi trường sống tự nhiên đã buộc mòng biển phải tìm kiếm nguồn thức ăn tại những nơi mới, bao gồm cả các khu đô thị và các bãi rác. Theo thời gian, chúng đã học được những kỹ năng khéo léo nhằm chiếm lấy thức ăn từ thùng rác hay trực tiếp từ tay con người. Điều này được nhà nghiên cứu Paul Graham từ Đại học Sussex ở Anh quốc chỉ ra.
Các bãi biển và vùng ven biển chứng kiến sự hung hãn của mòng biển
Lợn rừng
Mặc dù bản chất sống ẩn dật, sự thu hút từ cuộc sống ngoại ô đã khiến lợn rừng dần hiện diện nhiều hơn. Chúng lục lọi thùng rác từ đồi núi Hong Kong cho tới bãi cát của Marbella ở Địa Trung Hải. Ở Berlin, lợn rừng thậm chí được thấy đang thư giãn trong những chiếc bể phao. Nơi nào có sự xuất hiện của lợn rừng, các cơ quan chức năng địa phương hay đội săn bắt thường nhanh chóng theo dõi và xử lý.
Ở Hoa Kỳ, lợn rừng cũng được xem là loài gây hại. Số lượng chúng ước tính lên tới 6 triệu con và đang tiếp tục tăng lên, đã xuất hiện ở ít nhất 35 tiểu bang. Điều này dẫn đến những tổn thất nặng nề cho ngành nông nghiệp Mỹ, với các loại mùa màng như đậu phộng và ngô, ước tính thiệt hại lên tới 2,5 tỷ đô la Mỹ mỗi năm.
Linh cẩu
Linh cẩu, một loài được biết đến với bản tính hiếu chiến trong thế giới động vật, không phải lúc nào cũng mang tiếng xấu. Thực tế, những động vật ăn thịt này đóng vai trò tích cực trong việc duy trì sức khỏe cộng đồng và góp phần vào kinh tế ở các đô thị ở châu Phi, theo một nghiên cứu của Đại học Michigan năm 2021. Tại Mekelle, một thành phố ở phía bắc Ethiopia, linh cẩu đã tiêu hủy tới 207 tấn xác động vật mỗi năm, giúp ngăn ngừa sự lây lan của các bệnh như bệnh than và vi khuẩn lao bò từ động vật chết sang người và các loài vật nuôi như bò, cừu và dê. Ở Harar, phía đông Ethiopia, chúng được thấy đi lang thang qua các con phố vào ban đêm, tiêu thụ thức ăn thừa và phần thịt không được tiêu dùng mà những người bán thịt để lại.
Ở Harar, phía đông Ethiopia, linh cẩu được thấy đi lang thang qua các con phố vào ban đêm
Voi
Ở vùng ngoại ô của Kotdwar, một thành phố nằm trong quận Uttarakhand ở phía bắc Ấn Độ, các bầy voi thường xuyên tìm kiếm thức ăn trong đống rác. Sử dụng vòi của mình để khám phá, chúng thường tạm dừng để nuốt những mảnh thức ăn hấp dẫn mà chúng tìm thấy. Đây là những cá thể của loài voi châu Á, nằm trong số những động vật lớn nhất trên Trái Đất. Thành phố Kotdwar, với dân số khoảng 45.000 người, đang phát triển nhanh chóng và nằm sát khu rừng nơi đàn voi sinh sống. Sự mở rộng của đô thị hóa gần rừng đã vô tình cung cấp cho voi một nguồn thức ăn mới - rác. Voi ở Kotdwar đã trở nên quen với việc lục lọi trong đống rác, đến nỗi phân của chúng thường chứa các vật dụng như túi nylon, hộp thức ăn, và thậm chí là dao dĩa dùng một lần, theo một nhóm nghiên cứu từ Đại học Jawaharlal Nehru ở New Delhi.
Một nghiên cứu ở phía nam Sri Lanka cho thấy những con voi lục lọi rác thường có tình trạng sức khỏe tốt hơn so với những con voi không ăn rác của con người. Tuy nhiên, có nhiều báo cáo về cái chết của voi do tiêu thụ một lượng lớn chất thải nhựa. Bên cạnh đó, mối nguy hiểm của xung đột giữa voi và con người cũng gia tăng, có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho cả hai bên.
Gấu
Trong Hoa Kỳ, sự tăng về số vụ tai nạn liên quan đến gấu do sự tiếp xúc gần gũi với con người đang trở nên ngày càng thường xuyên. Gấu xám Bắc Mỹ thường sinh sống ở khu vực Tây nước Mỹ, trong khi gấu đen được tìm thấy rộng rãi trong các khu rừng khắp đất nước. Cả hai loài này đều nổi tiếng là loài động vật thông minh với khứu giác cực kỳ nhạy bén và có khả năng ăn đa dạng thức ăn, không ngần ngại di chuyển những khoảng cách xa để tìm kiếm mồi.
Hầu hết các tình huống xung đột giữa gấu và con người xảy ra do nguồn thức ăn của con người như rác thải, thức ăn cho thú cưng, hoặc các loại trái cây trở nên dễ dàng tiếp cận. Có những trường hợp gấu bị phát hiện xâm nhập vào khu dân cư để tìm kiếm thức ăn. Mặc dù việc săn bắn gấu vẫn được hợp pháp hóa ở một số tiểu bang của Mỹ, các cơ quan quản lý động vật hoang dã đang nỗ lực hướng dẫn người dân cách sống hòa bình và an toàn bên cạnh những sinh vật hoang dã này.
Tác giả: Trần Thu Thủy