Nước lá tía tô tốt nhưng phải biết: thời điểm "vàng" phát huy hiệu quả và thời điểm không nên uống

Lá tía tô từ lâu đã được xem là một loại rau gia vị đồng thời là vị thuốc nam quen thuộc. Trong dân gian và cả trong các tài liệu y học cổ truyền, tía tô có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa, giải cảm, thanh nhiệt, cải thiện tuần hoàn và cung cấp nhiều dưỡng chất có lợi cho cơ thể. Dù vậy, việc uống nước lá tía tô không phải lúc nào cũng phù hợp. Muốn sử dụng đúng cách và phát huy tối đa lợi ích, cần hiểu rõ thời điểm nên uống và thời điểm không nên uống.

Công dụng của nước lá tía tô

Nước tía tô chứa nhiều vitamin, khoáng chất và các hoạt chất sinh học có lợi. Những tác dụng nổi bật gồm:

Thúc đẩy tuần hoàn và trao đổi chất: Tía tô có khả năng hỗ trợ lưu thông khí huyết, cải thiện hoạt động của các tạng phủ và tăng cường quá trình đào thải độc tố. Việc uống nước tía tô đều đặn giúp tế bào tăng khả năng trao đổi nước nội môi, từ đó nâng cao hiệu quả chuyển hóa.

Hỗ trợ tiêu hóa: Chất xơ phong phú trong lá tía tô rất tốt cho những người hay đầy hơi, khó tiêu, rối loạn tiêu hóa hoặc nhu động ruột yếu. Uống hoặc ăn tía tô đúng cách giúp giảm táo bón và khiến hệ tiêu hóa vận hành ổn định hơn.

Bổ sung dưỡng chất: Nước lá tía tô giàu vitamin A, C, các nguyên tố vi lượng như sắt, canxi, kali. Những dưỡng chất này giúp cải thiện tình trạng suy nhược, thiếu chất ở người cơ thể yếu hoặc người ăn uống kém.

Tốt cho tim mạch và não bộ: Một số nghiên cứu ghi nhận các chất chống oxy hóa trong tía tô giúp giảm stress oxy hóa, hỗ trợ bảo vệ thành mạch, cải thiện trí nhớ và góp phần duy trì thị lực.

Tác dụng thanh nhiệt và giải cảm: Theo y học cổ truyền, tía tô có tính ấm, vị cay nhẹ. Nước tía tô được dùng trong các trường hợp cảm lạnh, ho, đầy bụng, đau đầu do phong hàn.

Thời điểm vàng nên uống nước lá tía tô

Để phát huy tối đa tác dụng, nên uống nước lá tía tô vào các thời điểm sau:

• Trước hai bữa ăn chính khoảng 10 đến 20 phút: Đây là lúc cơ thể hấp thu tốt các hoạt chất có trong lá tía tô, đồng thời hỗ trợ tiêu hóa và giảm cảm giác đầy bụng.
• Trước bữa sáng 15 đến 30 phút: Uống vào buổi sáng giúp kích hoạt trao đổi chất, cải thiện khả năng hấp thu dưỡng chất và có thể hỗ trợ kiểm soát cân nặng.
• Trước khi đi ngủ khoảng 60 phút: Một số người nhận thấy uống tía tô trước khi ngủ giúp thư giãn nhẹ, hỗ trợ làn da và giấc ngủ. Tuy nhiên chỉ nên dùng lượng nhỏ để tránh ảnh hưởng đến hoạt động của tim mạch ở người nhạy cảm.

Liều lượng khuyến nghị: Khoảng 10 đến 20 gram lá tía tô tươi, đun cùng 100 ml nước. Người lớn chỉ nên sử dụng tối đa 2 đến 3 ly mỗi ngày, không nên uống liên tục dài ngày.

Lưu ý khi đun nước tía tô: Không đun quá 15 phút vì nhiệt cao kéo dài khiến nhiều dưỡng chất dễ bị bay hơi hoặc mất tác dụng.

Không uống nước tía tô thay nước lọc hằng ngày: Việc lạm dụng có thể gây tác dụng phụ, nhất là ở người huyết áp cao hoặc người có vấn đề tim mạch.

Thời điểm không nên uống nước lá tía tô

Mặc dù có nhiều lợi ích, nhưng một số thời điểm nếu uống tía tô có thể gây phản tác dụng:

Không uống khi bụng quá đói: Tía tô có tính ấm, uống lúc đói dễ gây cảm giác nôn nao, khó chịu hoặc nóng trong.

Không uống ngay sau khi ăn no: Tía tô kích thích tiêu hóa, nếu uống khi vừa ăn quá nhiều có thể gây đầy hơi và khó chịu bụng.

Không uống khi đang bị cảm nóng hoặc sốt cao: Trong trường hợp cơ thể đang bị nhiệt, tính ấm của tía tô có thể làm tăng tình trạng bứt rứt và đổ mồ hôi quá mức.

Không uống vào buổi tối muộn đối với người dễ mất ngủ hoặc có bệnh tim mạch: Tía tô có thể kích thích nhẹ hệ tuần hoàn, gây khó ngủ ở một số người nhạy cảm.

Những đối tượng không nên uống nước lá tía tô

Phụ nữ mang thai: Cơ thể bà bầu thường nóng hơn bình thường. Uống nước tía tô kéo dài có thể làm tăng huyết áp, gây choáng váng, táo bón hoặc tiểu đỏ.

Người có cơ địa dị ứng với tía tô: Nếu chưa từng dùng nhiều tía tô, nên thử lượng nhỏ trước. Nếu sau 24 giờ không có phản ứng bất thường mới tiếp tục sử dụng.

Người đang bị cảm nóng: Do tính ấm của tía tô, người bị cảm nhiệt cần đặc biệt thận trọng.

Một số lưu ý quan trọng khi dùng nước lá tía tô

Nước tía tô tươi chỉ nên dùng trong 24 giờ, không để lâu.

Có thể dùng lá tía tô khô hoặc bột tía tô thay thế, nhưng cần theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc lương y để bảo đảm an toàn.

Không lạm dụng kéo dài, không uống quá nhiều trong một ngày.